شناخت باب‌ها و کاربردهای هر یک در زبان عربی می‌تواند در درک واژگان عربی و فارسی بسیار کمک کند. یکی از باب‌های پرکاربرد، باب مفاعله است. باب مفاعله در زبان عربی متضمن مشارکت است. یعنی هر واژه‌ای به این باب رفت، نوعی مشارکت دو یا چند نفر در معنای آن نهفته است. واژگانی مثل معامله، محافظت، مشارکت، مصاحبت و... از این دست هستند. این باب در حقیقت معادل افزودن پیشوند co در ابتدای افعال و کلمات است؛ مثال: Corporation، Co-working، Cooperate، copilot، coeducational class و... موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند... (ادامه)

واژه Economics از دو واژه ایکوس نوموس در یونانی گرفته شده؛ یعنی تدبیر منزل، اداره و تنظیم امور خانه؛ ایکوس یعنی منزل و نوموس یعنی قانون. منبع: اندیشه‌های اقتصادی در نهج‌البلاغه، صفحه ۳ در گوگل هم اگر جستجو کنید economics etymology به انگلیسی از سایت‌ها می‌یابد و همین را تأیید می‌کند. با جستجوی «تدبیر منزل» به مباحث جالبی برمی‌خورید که پیشنهاد می‌کنم مطالعه کنید: تدبیر منزل ارسطو جالب است که گوگل در بخش etymology یا واژه‌شناسی‌اش تاریخچه صحیح و دقیقی از این کلمه ارائه نکرده! جستجوی معنای این کلمه در گوگل به این بخش از گوگل مشکوک شدم. موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند ... (ادامه)

یکی از اساتید ما در دانشگاه تهران، علاقه خاصی به ریشه‌یابی واژگان دارد. هر چند درس او حکومت و سیاست در نهج‌البلاغه است اما هر واژه از خطبه‌های امیر المؤمنین را در فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی ریشه‌یابی می‌کنند. واژه روح در عربی از راح گرفته شده است. راح همان راه فارسی است؛ یعنی راه رفت... عرب اگر بخواهد بگوید حرکت کن، راه برو، می‌گوید: رُح. که همان «رُو» در فارسی است. روح و روان در برابر جسم قرار دارد. جسم ساکن است و روح، روان و سیال است. ران پا را هم به همین دلیل ران می‌گویند که عامل حرکت و راه رفتن است. واژه Run در انگلیسی هم از همین ریشه رو و روان بودن گرفته شده. موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند... (ادامه)

احتمالاً شما هم مثل من ضرب‌المثل «صد رحمت به ...» را زیاد استفاده می‌کنید. ظاهراً عبارت درست و کامل آن «صد رحمت به دزد سر گردنه» است و داستان اولین استفاده از آن در اینترنت آمده: کلیک کنید و داستان جالبش را بخوانید. اما جایی ندیدم که توضیح دهد این «صد رحمت» از کجا آمده و چرا مثلاً گفته نشده: هزار رحمت به فلانی... اخیراً حدیثی خواندم که به احتمال قوی منشأ عبارت «صد رحمت» در این ضرب‌المثل است: در حديث آمده است: خداوند صد رحمت دارد؛ يک‌صدم آن را فعلاً در عالم پخش كرده و اين همه رحمت كه در ميان موجودات عالم برقرار است، از قبيل محبّت مادران به فرزندان و ديگر روابط مهرآميزی كه ساير موجودات با هم دارند و ... همه انشعاب از همان يک‌صدم رحمت است و نود و نه جزء باقی، ذخيره برای روز قيامت است و آن روز، خدا اين يک‌صدم را هم به آن نود و نه جزء اضافه خواهد كرد و صددرصد رحمت خود را شامل حال اهل محشر... (ادامه)

واژه «مال» از کلمه «میل» در عربی گرفته شده؛ به معنی چیزی که مورد میل و خواسته باشد. واژه «رانت» همان واژه Rent انگلیسی است که تلفظ فرانسوی آن رانت است. Rent یعنی اجاره یا بهره مالکانه. این روزها وقتی گفته می‌شود فلانی از رانت برخوردار است یعنی یک بهره‌ای که دیگران از آن بی‌بهره هستند به او رسیده... موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند... (ادامه)

اگر احیاناً شنیده باشید، در اخبار و متون عربی، «انقلاب اسلامی ایران» به این صورت بیان می‌شود: الثَّورةُ الإسلاميةِ في إيران اما واژه ثوره که معادل انقلاب گرفته شده، از واژه ثور به معنای گاو نر گرفته شده. چون در گذشته برای شخم زدن زمین از گاو نر استفاده می‌شده و شخم زدن در حقیقت زمین را زیر و رو می‌کند، این واژه در عربی معادل انقلاب گرفته شده؛ در انقلاب‌ها نیز حکومت دچار دگرگونی می‌شود. البته واژه إنقلاب نیز خودش عربی است و از واژه قلب به معنی تحول و تبدیل به چیز دیگر گرفته شده و مانند کلمه نهضة جایگزینی برای ثورة است. موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند  ... (ادامه)

اگر می‌خواهید بدانید حروفی مثل آلفا، بتا، گاما، ... ، عدد پی، عدد فی و... از کجا آمده‌اند، بد نیست یک بار با حروف یونانی (Greek Alphabet) آشنا شوید: زبان یونایی ۲۴ حرف دارد که شکل و نام و تلفظ آن‌ها به صورت زیر است: حرف الفبانام و تلفظ Α α alpha, άλφα Β β beta, βήτα Γ γ gamma, γάμμα Δ δ delta, δέλτα Ε ε epsilon, έψιλον Ζ ζ zeta, ζήτα Η η eta, ήτα Θ θ theta, θήτα Ι ι iota, ιώτα Κ κ kappa, κάππα Λ λ la(m)bda, λά(μ)βδα Μ μ mu, μυ Ν ν nu, νυ Ξ ξ xi, ξι Ο ο omicron, όμικρον Π π pi, πι Ρ ρ rho, ρώ Σ σ/ς, Ϲ ϲ sigma, σίγμα Τ τ tau, ταυ Υ υ upsilon, ύψιλον Φ φ phi, φι Χ χ chi, χι Ψ ψ psi, ψι Ω ω omega, ωμέγα تلفظ یونانی برخی از آن‌ها نسبت ب... (ادامه)