اگر مثل من از کودکی با بازیهای دیجیتالی بزرگ شده باشید، احتمالاً با نسلهای مختلف کنسولهای بازی آشنا هستید. (آن زمان که در شهر ما کمتر کسی میدانست آتاری چیست، بابای خدابیامرز ما برایمان آتاری خرید، آن زمان که کمتر کسی میکرو داشت، ما میکرو را تجربه کردیم، سگا هم همینطور و این روال ادامه داشته تا رسیدهایم به کنسولهای نسل هشتم یعنی Xbox One و PlayStation 4)
اگر آشنا نیستید، این ویدئو و این ویدئو که برنامه بهروز در مورد تاریخچه کنسولهای بازی تهیه کرده را ببینید.
البته اینکه در این سن و سال و با این مشغله، کنسول میخواستم چه کار؟ دلایل زیادی داشت (از جمله اینکه به هر حال، به عنوان یک متخصص و مدرس رشته کامپیوتر باید از همه فناوریهای موجود در زمینهی شغل و تحصیلم استفاده کرده باشم. برای من یک ننگ است که دانشجوی من از فناوریای استفاده کند که من تجربه نکرده باشم!) اما شاید دلیل اصلیاش تجربه Kinect و درگیر شدن با بازیسازی برای آن بود.
(کینِکت، آن دستگاه کوچکی است که حکم «چشم» را برای ایکسباکس دارد. حرکات کاربر را میبیند و تحلیل میکند و نسبت به آن بازی را کنترل میکند)
ابتدا یک ویدئو از Unbox کردن ایکسباکسوان ببینید، بعد یک سری توضیحات ارائه خواهم کرد:
بین Xbox و PS کدام را انتخاب کنم؟
ببینید، باید ملاکهای مختلف را مد نظر قرار دهید. مثلاً کدام یک بازیهای بیشتری دارد؟ کدام یک کیفیت گرافیکی بهتری دارد؟ کدام یک بازیهای ارزانتری دارد؟ کدام یک ...؟
اما من اگر بخواهم خلاصه به شما بگویم، از نظر تعداد و قیمت بازی و کیفیت اجرای بازیها این دو کنسول هیچ فرقی با هم ندارند! میشود گفت تمام بازیها برای هر دو ارائه شده، قیمتها هم در یک سطح است و کیفیتها آنقدر شبیه به هم است که با چشم انسان قابل تشخیص نیست. (یعنی هر دو آنقدر عالی هستند که شما احساس میکنید یک فیلم سینمایی واقعی در حال پخش است و شاید ذهنتان سمت این نرود که بخواهید آنها را مقایسه کنید!)
اما خوب، Xbox کجا و PS کجا؟
- Xbox، کینکت عظیم را دارد اما PS یک سنسور مسخره دارد که باید یک چیز مثل بستنی قیفی دستتان باشد تا بفهمد که شما کجا هستید!!!! (به خصوص اگر شما مثل من برنامهنویس هستید، میتوانید برای کینکت برنامه بنویسید. مثلاً مطلب «اولین مسابقه تنیس روی میز بین انسان و ماشین» یادتان هست؟ اینطور که میگویند، آن روبات با کینکت حرکات حریف را تحلیل میکند)
از طرفی، شما اگر پلیاستیشن بخرید، فقط یک کنسول بازی خریدهاید اما ایکسباکس، یک دنیاست! شما انواع برنامهها را میتوانید روی آن اجرا کنید. (البته برنامههایی که در فروشگاه ایکسباکس ارائه شده باشد). تصور کنید، با Skype میتوانید مقابل تلویزیون با افراد دیگر ارتباط صوتی و تصویری برقرار کنید. با Internet Explorer میتوانید وبگردی کنید و همانطور که در مطالب قبل گفتم، بازیهای تحت وب را با کنسول بازی کنید:
اصلاً فقط یک جمله، برتری ایکسباکس به پلیاستیشن را مشخص میکند: برتری یک کنسول به سیستم عامل آن است. حالا شما بگویید سونی (سازنده PlayStation) بهتر سیستم عامل میسازد یا مایکروسافت که پدر سیستم عامل است!؟
شخصاً فکر میکنم خرید پلیاستیشن یک ناشیبازی محض است!
قیمتها؟
طبیعتاً قیمتها کمی متفاوت است. تا این لحظه که من این مطلب را مینویسم، PS4 (فکر میکنم بدون سنسور تشخیص حرکت) حدود ۱.۵ میلیون تومان و Xbox One با کینکت حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است.
بین Xbox One و Xbox 360 کدام را انتخاب کنم؟
این سؤال از آن سؤالات سخت است! من شخصاً دوست دارم هر چیزی که میخواهم بخرم، آخرین مدل و تکنولوژی که در بازار است را بخرم. Xbox 360 برای سال ۲۰۰۵ است (ده سال پیش) و Xbox One برای اواخر سال ۲۰۱۳ (حدوداً ۲۰۱۴)، طبیعتاً خیلی فرق بین این دو است! به همین دلیل من Xbox One را خریدم اما خوب، دقت کنید که اگر بخواهم حکایت ایکسباکسوان را در یک جمله بگویم، این است: یا مکن با پیلبانان دوستی یا بنا کن خانهای در خورد پیل!!
یعنی اگر آمدید سمت فیلی به نام Xbox One، باید خانهای بسازید که این فیل در آن جا شود! Xbox One ممکن است مثل موریانه پولهای شما را بخورد! فقط به برخی خرجهای بعد از خرید این کنسول دقت کنید:
- مهمترین موضوع، بازیهای این کنسول است: هر کدام به طور میانگین، ۲۰۰ هزار تومان است! تصور کنید، شما حداقل دو بازی نیاز دارید، حداقل ۴۰۰ هزار تومان پول بازی خواهید داد و مجبورید با همان بازیها سر کنید!
من Xbox One Bundle Assassins را خریدم. باندل یعنی روی ایکسباکس، آن بازی هست (این باندل دو نسخه از بازی اساسینز را دارد: Black Flag و Unity که Unity نسخهی جدیدتر است...). فقط ۲۰۰ هزار تومان به خاطر آن بازی به هزینه ایکسباکس اضافه شد. اما خوب، اصلاً از این بازی خوشم نمیآید! زمانی هم که روی کامپیوتر نصب کرده بودم، چند دقیقه بازی کردم و سریعاً حذفش کردم! حالا هم حوصله بازی کردنش را ندارم! به نظرم یک نوع وقت تلف کردن است! (چه شد که این باندل را خریدم!؟ خوب، متأسفم که اعلام کنم من Xbox و iPhone6 را از دیجیکالا خریدم و این یک اشتباه بزرگ بود! بعداً فهمیدم که باندلهای بهتر مثل Call of Duty و Fifa 15 و ... در بازار هست اما متأسفانه فروشندهها هر جنسی که بازار فروش نداشته باشد را میدهند دیجیکالا با رنگ و لعاب و تبلیغات بسیار، بفروشد! من باید برای این خرید ۵ میلیونی یک سر میرفتم تهران با مشورت با مغازهدارها میخریدم. ضمن اینکه بلایی که خواهم گفت سرم نمیآمد)
- موضوع دیگر، نیاز به اینترنت بسیار پرسرعت و یک ترافیک بسیار بالاست! تصور کنید بازیای که روی کنسول هست، دیسک ندارد! فقط یک کد دارد که باید به ایکسباکس بدهید و از اینترنت بازی را دانلود کنید! حجم؟ Assassins Unity حدود ۴۰ گیگابایت بود! ما با اینترنت ۱۰ مگابیتدرثانیه (با پرداخت ماهی حدود ۳۵ هزار تومان) شبها که رایگان است زدیم دانلود، ۳ شب طول کشید تا بازی دانلود شود! چند ده گیگ هم آپدیت خود کنسول و گشت و گذار در کنسول و دانلود یکی دو بازی رایگان و ... خرج روی دستمان گذاشت (یعنی حدود ۳۰ هزار تومان خرج اضافه روی خط اینترنت) [دقت کنید که هر چیزی که روی کنسول میبینید، یعنی آن عکسهای با کیفیت از هر بازی و ... یعنی دارید از اینترنت دانلود میکنید!]
ضمن اینکه برای هر کاری باید به اینترنت وصل شوید و ما که با این اینترنت بسیار پرسرعت، اعصابمان خرد شده از بس باید لاگین کنیم! یعنی در ویدئوی زیر که گشتی در سیستم عامل ایکسباکس میزنم میبینید که نصف عمرتان صرف لاگین کردن به اکانت Xbox Live (یا همان ایمیل شما در سرویسهای مایکروسافتی) میشود! گاهی باید چند بار سعی کنید تا کانکت کند یا دستگاه را خاموش کنید و از برق بکشید و دوباره بزنید تا متصل شود و خلاصه کلی اتلاف وقت در این بخش! (شاید به خاطر اینکه ایران هستیم و اتصال به همه سایتها مثل فروشگاه اپل و فروشگاه مایکروسافت و گوگل با این نوع مشکلات همراه است)
گشتی در سیستم عامل ایکسباکس وان:
اما در مورد Xbox 360 اینطور نیست. بازیهای آن هک شده و به راحتی میتوانید کپی و استفاده کنید و یا حتی از اینترنت دانلود کنید. پس با خیل عظیمی از بازیها روبهرو هستید! اما بازیهای One هنوز هک نشده و باید یا از فروشگاه ایکسباکس دانلود کنید و یا دیسک اورجینال داشته باشید.
پس اگر بازیهای بیشتر میخواهید، میتوانید Xbox 360 بخرید. اما خوب، یکی از آشنایان که گرافیک Xbox 360 را دیده بود و One را دید، گفت کیفیتها قابل مقایسه نیستند! ضمن اینکه کینکت ۱ روی آن است که نسبت به کینکت ۲ که روی One است، چندان دقیق نیست.
- کار با ایکسباکسوان نیاز به تخصص کافی دارد. انصافاً کار با برخی بخشها آنقدر تخصصی است که من دائم از خودم میپرسم آیا به جز یک کارشناس کامپیوتر، بقیه میتوانند با آن کار کنند؟ (شاید هم در حد استفادهی مقدماتی، بچه پس از یک آموزش کوتاه راه بیفتد)
- اگر تلویزیونی که پورت HDMI را پشتیبانی کند، ندارید، پس یک خرج دیگر هم خرید این نوع تلویزیونهاست!
- تجربه تلخ:
همان روز اول که کنسول به دستمان رسید، باز کردیم و همه قطعات را سر هم کردیم و زدیم به برق! چشمتان روز بد نبیند! یک دفعه آداپتور کنسول ترکید!! (حالا شانس آوردیم فعلاً آداپتور را به دستگاه وصل نکرده بودیم وگرنه ممکن بود دستگاه هم بترکد!) روی آداپتور را خواندم، دیدم نوشته برق ورودی، ۱۱۰ ولت است!! یعنی برق ژاپن! رفتم توضیحات دیجیکالا را خواندم، دیدم همان ابتدای توضیحاتش، با رنگ سبز و درشت نوشته: حتماً از آداپتور تبدیل ۲۲۰ به ۱۱۰ که همراه با کنسول ارسال شده برای اتصال دستگاه به برق استفاده کنید! در حالی که هیچ آداپتوری همراه دستگاه ارسال نکرده بودند! با پشتیبانی تماس گرفتم، گفتم خانم شما نوشتهاید یک آداپتور همراه این است اما نبود! اگر میبود، ما از آن استفاده میکردیم و این مشکل پیش نمیآمد... گفتند: شما باید دستگاه را دوباره برای ما پست کنید، بررسی کنیم، اگر حق با شما بود، یا پولتان را برمیگردانیم یا آداپتور را تعمیر میکنیم و با آداپتور ۲۲۰ به ۱۱۰ میفرستیم! گفتم خانم! مگر ایکسباکس نامه است که من پست کنم!؟ یک دستگاه به این عظمت را جمع کنم، ۲۵ هزار تومان پول پست بدهم که بعد از کلی ضربه به آن برسد به دست شما، بعد شما بررسی کنید، حالا معلوم نیست آخرش قبول کنید یا نکنید، بعد همان دستگاه را دوباره با کلی هزینه و ضربه به دستگاه برای من بفرستید؟
خلاصه، یک ایمیل به پشتیبانی و مدیریت زدم و گفتم که یا هزینه تعمیر آداپتور و آداپتور 220 به 110 را پرداخت کنید، یا من خودم تعمیر میکنم اما دیگر از شما خرید نخواهم کرد... که هیچ پاسخی داده نشد!
۳۵ هزار تومان دادم یک تعمیراتی در حالی که باورم نمیشد، اما آداپتور را تعمیر کرد! (هر چند که خودش هم مطمئن نبود و یک روز ما داشتم میرفتیم و میآمدیم که قبول کند بزند به دستگاه و اگر دستگاه مشکلی پیدا کرد، پای خودش!! ۳۰ هزار تومان هم یک آداپتور ۲۲۰ به ۱۱۰ گرفتیم و خلاصه زدیم دیدیم دستگاه روشن شد! اما من دائم میگفتم آقا من به تعمیرات شهرستانیها اعتماد ندارم! شما مطمئنید این تعمیر شما و این آداپتور به مرور دستگاه را تخریب نمیکند؟ که با شک و شبهه میگفتند نمیکند! آوردیم، شب زدیم که بازی را دانلود کند، سحر، ۲۰ درصد بازی که دانلود شد، اجازه داد وارد بازی شویم. نیم ساعت که بازی کردیم دیدیم یک بوی سوختن بلند شد که کل خانه را گرفت!! دیدیم آداپتور ۲۲۰ به ۱۱۰ دارد ذوب میشود!!! روی آنرا خواندم دیدم توان آن ۱۰۰ وات است. صبح بردم پیش آن تعمیرکار، خدا را شکر بدون هزینه یک آداپتور ۳۰۰ واتی البته با ۱۵ هزار تومان بیشتر، تحویل داد و نهایتاً موفق شدیم یک ایکسباکس وان را بعد از حدود ۵ روز رفت و آمد و استرس (که به خاطر سهلانگاری یک کارمند آن فروشگاه پیش آمده بود) با موفقیت بالا بیاوریم!
توجه: ظاهراً دو نوع ایکسباکسوان داریم: NTSC و PAL در مورد فرق این دو بیشتر تحقیق کنید. اما فرقی که ما را دیوانه کرد، برق آن بود که باید یک ترانس 220 به 110 با توان ۳۰۰ وات قبل از آداپتور اصلی آن قرار دهید وگرنه آداپتور اصلی میترکد!
(همه معترفند که یکی از نقاط ضعف Xbox به PS4 که البته عیب بزرگی نیست، همین آداپتور است! آداپتور اصلیاش که به اندازه یک پارهآجر است و یک آداپتور دیگر هم به اندازه نصف آجر باید کنار آن قرار داد! چقدر هم این آداپتور 220 به 110 صدا دارد! البته میتوانستیم با هزینه ۱۰۰ هزار تومان یک آداپتور مخصوص ایکسباکسوان که ۲۲۰ باشد بخریم اما چون این آقا تعمیر کرده بود دیگر آنرا نخریدیم)
نکات منفی استفاده از کنسولهای بازی:
- اولاً یک چیز خطرناک برای بچهها و حتی ما بزرگسالها(!) صحنههای نسبتاً غیراخلاقی است که در تمام بازیها متأسفانه وجود دارد! به خصوص در بازی Assassins! در بازیهای سگا هم آن زمان این چیزها بود اما آن زمان به این کیفیت نبود! اینجا خیلی واقعی است!!! متأسفانه این روزها هر کجا فرار میکنی میبینی غرب تابلو ترویج بیفرهنگیاش را زودتر از تو آنجا نصب کرده! ما باید دائم تلویزیون را خاموش کنیم که مثلاً از این بخش از این بازی که حدس میزنیم آقا و خانم یک دیدهبوسی با هم خواهند داشت بگذرد و بعد تلویزیون را روشن کنیم! یا مثلاً در بازی Rivals مربی شما یک خانم است! هر چند دختر خوبی است اما خوب، به هر حال... :(
تمام عکسهایی که به عنوان پوستر بازی یا تبلیغات و ... است از نگاه ما غیرفرهنگی است.
نمیدانم این موضوع چقدر خطرات فرهنگی برای بچهها خواهد داشت. ای کاش ما ایرانیها زودتر دست به کار بشویم و معضل بازی را در کشورمان حل کنیم. (از شما چه پنهان ما به این نتیجه رسیدهایم که این روزها بهترین روش برای ترویج فرهنگ، بازی است! به همین دلیل کمی سمتوسوی بازی به خودمان گرفتهایم...)
- اتلاف وقت! شاید این موضوع برای بچهها مشکلی نباشد اما برای بزرگسالان اصلاً مناسب نیست! بازیای مثل Assassins انگار که هدف اصلیاش اتلاف وقت شماست! (و البته در حین آن، عادیسازی مسائل غیراخلاقی در ذهن شما) به طور فاجعهباری شما را در یک شهر پر از فساد رها میکند آنقدر باید بگردید و مثلاً سکه و امثالهم جمع کنید تا به مرحله بعد بروید! حالم از این نوع بازیها به هم میخورد. اگر انتخاب دیگری داشتم هرگز Assassins را انتخاب نمیکردم. فیفا یا Call of Duty خیلی بهتر بود.
نکات مثبت استفاده از کنسولهای بازی:
- به هر حال، بازی یکی از بهترین راهها برای فعال کردن ذهن کودک است. به خصوص بازیهای فکری. اینکه ذهن بچه دائماً دنبال راهی برای رد کردن یک مرحله باشد، خیلی خوب است. ما از بازی کردن در دوران کودکی ضرر نکردیم.
- اگر بازی مثل بازی Rivals باشد، که دیگر فوق العاده است! هم تحرک دارد و هم شادی و نشاط و خلاصه همه چیز با هم!
بهترین بازی Xbox One برای کودکان:
شک نکنید که بازی Kinect Sports Rivals عالیترین بازی برای افزایش تحرک و شادی و فکر فرزند شماست! (من با قیمت ۲۱۰ هزار تومان خریدم) ۶ بازی دارد که یکی از یکی جذابتر است. در ویدئوی زیر، خواهرزاده من در حال تست چهار بازی بهتر این مجموعه است:
۱- بازی Bowling (پرتاپ گوی)
۲- بازی Soccer (فوتبال)
۳- بازی Tennis (تنیس)
۴- بازی Climbing (کوهنوردی)
۵- بازی موجسواری
۶- بازی تیراندازی
انصافاً باید به این بازی جایزهها بدهند! اگر بدانید چقدر تحرک ایجاد میکند! یعنی بعد از این بازی آنقدر عرق میکنید که باید بروید حمام! به خصوص بازی کوهنوردی آن آنقدر طبیعی و جالب است که آخرش آنقدر خسته شدهاید که احساس میکنید واقعاً از کوه رفتهاید بالا!!!
چندین نفر میتوانند همزمان بازی کنند و بازی حرکات همه را به زیبایی تحلیل میکند. (حیف که من باید فیلمبرداری میکردم وگرنه خودم کنار مهدی از کوه بالا میرفتم!)
من فکر میکنم اگر Xbox One هیچ بازیای نمیداشت به جز این بازی، همین کافی بود که بگوییم به درد بچهها میخورد!
آیا Xbox One بازی رایگان هم دارد؟
انصافاً از مایکروسافت بعید بود که اینقدر خسیس باشد! نامرد نیامده یک بازی عالی را به رایگان روی کنسول بگذارد که بچه وقتی کنسول را روشن میکند یک چیزی در آن باشد که بازی کند!
فعلاً که حدود هفت هشت بازی رایگان در فروشگاه ایکسباکس هست که هر کدام حدود ۶ گیگابایت است. حالا جالب است که دانلود میکنید و وقتی میخواهید اجرا کنید، میبینید چند گیگ هم آپدیت دارد!!!!!!!!!! یعنی روزهای اول تا بخواهید یک بازی را اجرا کنید دیوانه میشوید! من چند بازی مثل گلف و یکی دو تای دیگر را زدهام دانلود (که در ویدئوی گشتی در محیط ایکسباکس قابل مشاهده است. فعلاً فقط Project Spark دانلود شده! بازیای که از مسخره بودنش خندهتان میگیرد! حیف ۵ گیگ دانلود که از ما ترافیک گرفت! در کل به بازیهای رایگانش دل نبندید!)
آپدیت در تاریخ ۲۸ بهمن ۹۴: چند بازی رایگان به فروشگاه Xbox One اضافه شده که بد نیست. به خصوص، Forza یک نسخه رایگان ارائه کرده که محشر است! یعنی گرافیکیتر و جذابتر از این بازی ماشین پیدا نخواهید کرد! فوق العاده است. به نظر میرسد به مرور شاهد بازیهای رایگان بیشتری باشیم.
آیا دیسکهای Xbox One را میشود به هم قرض داد؟
فکر میکنم بشود. مثلاً بازی Rivals هیچ کد خاصی ندارد. فقط با دیسک کار میکند و این یعنی این دیسک را میشود به دیگری هم داد. البته بازی برای اجرا نیاز به دیسک دارد. پس یعنی مثلاً میتوانید از یک کلوپ، یک بازی کرایه کنید و یک هفته بازی کنید و دوباره تحویلشان بدهید. (البته اگر کلوپی پیدا کنید! ما که در شهرمان فعلاً کسی نمیداند ایکسباکسوان چیست که بخواهد بازیهایش را داشته باشد که بخواهد کرایه هم بدهد!!!)
در مورد رایت شدنش فعلاً تست نکردهام. احتمالاً این دیسک بازی Rivals را کپی کنم ببینم میشناسد یا خیر و اینجا را آپدیت کنم...
آینده Xbox One؟
به نظر میرسد آینده روشن باشد. مایکروسافت به مرور دارد برخی محدودیتها را برمیدارد (مثلاً پیش از این حتماً لازم بود که ایکسباکس در تمام حالات به اینترنت وصل باشد اما بعداً کنسل شد). بعید نیست به مرور حتی هک کردن بازیها را هم یاد بدهد! (مثل موقعی که در مورد استقبال از ویندوز ویستا احساس خطر کرد و برخی گفتند که خود مایکروسافت یاد داد که ویندوزش را Crack و منتشر کنند!)
دستگاهی با یک CPU هشت هستهای با قدرت 1.75 گیگاهرتز و با ۸ گیگابایت RAM احتمالاً حالا حالاها بهترین سیستم سختافزاری به حساب آید و بعید است به این زودیها کهنه شود.
نتیجه کلی:
اگر میخواهید این کنسول را برای خودتان یا فرزندتان بخرید، کمی احتیاط کنید. اگر یک کامپیوتر قدرتمند دارید و مثل من گهگاه هوس بازی میکنید، دقت کنید که همه این بازیها برای کامپیوتر هم ارائه میشوند. (چه بسا ابتدا برای کامپیوتر ارائه میشوند و بعد برای کنسول) اگر هوستان با نصب روی کامپیوتر و چند بار بازی کردن میخوابد، نیازی نیست حداقل ۲ میلیون تومان خرج این کنسول کنید. یا شاید چند بار که بروید یک Game Net و بازیهای مختلف را بازی کنید، دیگر نیازی به خرید نداشته باشید. اما اگر میخواهید به طور دائم استفاده کنید یا مثل من کامپیوتر قوی که برای بازی مناسب باشد ندارید و نمیخواهید کامپیوتر بخرید، شاید خرید کنسول مقرونبهصرفهتر و با لذت بیشتری همراه باشد.
اگر خواستید بخرید، این نقد و بررسی را که سایت ZoomIt نوشته، حتماً بخوانید و ویدئوی «راهنمای خرید کنسول بازی» که برنامه بهروز تهیه کرده را حتماً ببینید (کاری که من خودم قبل از خرید، انجام داد). مطالبی هم که من گفتم، مد نظر قرار دهید، سپس اقدام کنید.
موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند