English
العربی
Swedish
François
مقدمه
در مهم‌ترین مطلب آفتابگردان یعنی «چه هدف والایی برای خود در زندگی داشته باشیم؟» گفته بودم که شما باید هدف والا و غایی زندگی‌تان این باشد که «من کاری کنم که خداوند بیشتر و بهتر شناخته شود». اگر مثل من هر روز به این هدف فکر می‌کنید، احتمالاً به دنبال راه‌هایی گشته‌اید که از طریق رشته‌ای که در آن تخصص دارید، به این هدف برسید.
بارها شده که در AppStore دنبال یک برنامه برای انجام کاری بوده‌ام اما در کمال تعجب می‌بینم هیچ برنامه رایگان خوب و نابی برای این کار نیست (مثلاً چند روز پیش برای جدا کردن چند دقیقه صدا از یک سخنرانی بیش از دو ساعت Apple Store را زیر و رو کردم و یکی یکی برنامه‌های مختلف را نصب کردم. باور نمی‌کنید اگر بگویم آخرش نتوانستم این کار را انجام دهم و قید آن را زدم! تمام برنامه‌هایی که بتواند این کار ساده را انجام دهد یا دو سه افکت ساده را پشتیبانی کند In App Purchase (خرید درون‌برنامه‌ای) بود؛ یعنی باید برای فعال شدن آن امکان مبلغی واریز می‌کردید یا اگر هم یک برنامه رایگان می‌بود، امکانات بسیار ضعیفی داشت).
جستجوها و رفتارهای کاربران نشان می‌دهد که کاربران به شدت دنبال برنامه‌هایی هستند که در عین حال که رایگان است، در حد یک برنامه پولیِ جامع، عملکرد عالی داشته باشد. اگر چنین برنامه‌ای را پیدا کنند، عاشقانه از آن استفاده می‌کنند و به دیگران نیز پیشنهاد می‌دهند.
خوب، چه فرصتی از این بهتر برای ما که آن هدف بالا را داریم؟
می‌خواهم یکی از Goalهایم در زندگی که برای رسیدنِ به آن Purpose در نظر دارم را توضیح دهم... (فرق Goal با Purpose را که ما در فارسی هر دو را «هدف» ترجمه می‌کنیم، قبلاً احتمالاً توضیح داده‌ام: Purpose یعنی هدفِ غایی شما در یک کار؛ مثلاً هدف غایی شما در یک بازی فوتبال، برنده شدن است یا مثلاً هدف غایی ما تولید سیستم مَدفا [سیستم جامع مدیریت مدرسه فارسی] است. Goal یعنی اهداف کوچک‌تری که برای رسید به آن هدف غایی تعریف می‌کنید؛ مثلاً در بازی برای رسیدن به «برنده شدن» باید گُل بزنید یا مثلاً Goalهای رسیدن به سیستم مَدفا، تولید سیستم‌های مدیریت آموزش [LMS] و سیستم برگزاری آزمون آنلاین و سیستم برگزاری کلاس آنلاین زنده و... است که ما یکی یکی با تولید نُمرا و تِستا و... داریم به آن Purpose می‌رسیم)
Hello Dolly !
اگر طراح وب باشید، قطعاً با WordPress آشنا هستید؛ سیستم مدیریت محتوایی که تخمین زده می‌شود ۲۰ درصد سایت‌های دنیا (یعنی چند صد میلیون سایت) با آن آماده شده‌اند. اگر این سیستم را نصب کرده باشید، در بخش «افزونه‌ها» خواهید دید که یک افزونه به طور پیشفرض روی آن نصب است به نام Hello Dolly (یعنی: سلام عروسک!)
قول می‌دهم ۹۹ درصد کسانی که با وردپرس آشنا هستند نمی‌دانند این افزونه چیست و چه کار می‌کند!
هر چند گفته شده است که این افزونه به خاطر سادگی، به برنامه‌نویس‌ها کمک می‌کند که ساختار یک افزونه را بهتر درک کنند اما به نظر من یک فلسفه بسیار بزرگ‌تر و زیرکانه‌تری در پشت صحنه‌اش دارد!
در توضیح این افزونه آمده است:
This is not just a plugin, it symbolizes the hope and enthusiasm of an entire generation summed up in two words sung most famously by Louis Armstrong: Hello, Dolly. When activated you will randomly see a lyric from Hello, Dolly in the upper right of your admin screen on every page.
اگر این افزونه را فعال کنید، خواهید دید که از این پس (دقت کنید) فقط در صفحات مدیریت، (دقت کنید) فقط یک جمله، آن هم (دقت کنید) بسیار ریز و در جایی که اصلاً مزاحم شما نیست، از (دقت کنید) یک شعر غنایی به نام Hello Dolly نشان داده می‌شود.
اینکه این شعر توسط چه کسی سروده شده و متن آن چیست، فعلاً مهم نیست (اما اگر خواستید در اینجا بیشتر در موردش بخوانید و من متأسفم که هیچ فارسی‌زبانی نیامده یک بررسی اساسی روی این موضوع داشته باشد) فعلاً چیزی که برای من مهم است، این است که از خودتان بپرسید که چطور می‌شود یک افزونه به این سادگی بیش از ۱۲ سال است که در وردپرس وجود دارد و فقط یک جمله آن هم فقط در پنل مدیریت از شعری نشان می‌دهد که تقریباً نماد فرهنگ آمریکایی است!
تبلیغات فرهنگیِ زیرپوستی که مختصر و مفید باشد یعنی همین!
کسانی که رشته‌های مدیریت فرهنگی و مرتبط با تبلیغات می‌خوانند باید این افزونه و این روش در تبلیغات فرهنگی را به طور اساسی واکاوی کنند.
به هر حال، از همان ۱۲ سال پیش تا به حال که من با این افزونه آشنا شده‌ام، یکی از Goalهایم به عنوان تحصیل کرده‌ی رشته کامپیوتر همین بوده است؛ یعنی تولید نرم‌افزاری که در سطح بین الملل منتشر شود و سپس در آن یک اشاره کوچک (شاید فقط در حد یک جمله نه‌چندان واضح) درباره فرهنگ ایرانی-اسلامی‌مان گفته شود.
نمونه دیگر این تبلیغ، سیستمی مثل Prestashop است که شما پس از نصب، متوجه می‌شوید که قالب پیشفرض آن یک قالب کاملاً زنانه است (مثلاً محصولات پیشفرض آن لباس زنانه است، قالب مملو از عکس زنان است و...) و این دلیلی ندارد جز اینکه این سیستم تولید کشور فرانسه، یک کشور فمینیست (زن‌گرا) است. خیلی ساده، با تولید یک سیستم، بی‌فرهنگی خود را به تمام دنیا صادر کرده‌اند. (قالب، آنقدر عکس‌های بدی دارد که من در کلاس‌های درسی مثل «پیاده‌سازی مدل‌های تجارت الکترونیک» خجالت می‌کشم در کلاس، آن را جلو دانشجوها نصب کنم و به نمایش بگذارم!)
In App Culture
خوب، اگر شما هم این دغدغه را دارید که کاری کنید که فرهنگ ناب ایرانی-اسلامی‌تان را به دنیا صادر کنید، این مطلب باید راه را به شما نشان داده باشد.
این روزها نرم‌افزار، تقریباً بیشترین و متنوع‌ترین مخاطب را دارد. بررسی کنید که کاربرانی مثل کاربران iOS (که طیف خاصی را شامل می‌شود) تشنه چه نرم‌افزاری هستند؟ آن‌را به بهترین نحو (دقت کنید: به بهترین نحو) تولید (و مهم‌تر از تولید، پشتیبانی) کنید و به رایگان در Apple Store منتشر کنید. فقط یک اشاره کوتاه و کاملاً زیرپوستی به فرهنگ‌مان داشته باشید؛ من اسم این ایده را In App Culture می‌گذارم. (فرهنگِ درون‌برنامه‌ای)
مثلاً من خودم در ذهن دارم که جملاتی از امام علی (آن جملاتی که مغز انسان سوت می‌کشد وقتی می‌خواند) را بدون ذکر نام امام در جاهای بسیار محدودی که هرگز کاربر را آزار ندهد که بخواهد آن‌را حذف کند، نمایش دهم. (یادم نمی‌رود که استاد راهنمای پایان‌نامه دکترا، اولین ایرادی که از بازی نیکای من گرفت این بود که: تو خیلی واضح مذهب را تبلیغ کرده‌ای!... همین شد که موضوع پایان‌نامه من شد «تأثیر بر ضمیر ناخودآگاه از طریق بازی‌گونه‌سازی مفاهیم دینی»)
این کار فرهنگی، از پرثواب‌ترین کارهاست
ممکن است بگویید این موضوع خرج دارد (و خیلی هم خرج دارد). خوب، چرا ما این همه هیأت و مؤسسه مذهبی داشته باشیم که مثلاً پول جمع کنند و جلسه مذهبی برگزار کنند و خرج‌های مختلفی شبیه به این کنند (که البته تلاش اکثرشان لازم و قابل تقدیر است) اما یک مؤسسه مخصوص این کار نداشته باشیم؟ چرا مردم نذر نکنند که من مثلاً یک میلیون تومان به مؤسسه InAppCulture هدیه کنم که نرم‌افزاری را تولید و پشتیبانی کند که اشاره‌ای به مفاهیم فرهنگی کرده است؟
می‌دانید اگر این مؤسسه مثلاً یک Audio Editor حرفه‌ای برای iOS تولید کند و به رایگان در اختیار کاربران آی.او.اس قرار دهد، چند میلیون کاربر از سراسر دنیا آن‌را دانلود می‌کنند و وقتی با آن کار می‌کنند، ناگهان چشمشان به یک جمله ریز اما بسیار جالب آن هم در پنل تنظیمات آن برنامه می‌افتد و بعد آن جمله را جستجو می‌کنند که ببینند گوینده‌ی آن کیست و بعد می‌رسند به یک Imam Ali که وقتی بیشتر در موردش مطالعه می‌کنند می‌فهمند او چه انسان عظیمی بوده است؟
موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند
Hamid: