برخی پروژه‌های ساده اما مفید و لازم که در محیط‌های آموزشی می‌توان انجام داد

یکی از چیزهایی که متأسفانه من در دانشگاه‌ها و محیط‌های آموزشی ایران کم دیده‌ام و برعکس، در محیط‌های آموزشی خارجی ظاهراً به وفور دیده می‌شود، این است که ما محیط آموزشی‌مان تناسخی با چیزی که در آن محیط آموزش داده می‌شود، ندارد! محیط‌هایی خشک و رسمی داریم که دانش‌آموز و دانشجو هیچ تفاوت خاصی از بودن در آن محیط یا بودن در محیط اداره مالیات(!) ندارد!

در حالی که باید واقعاً وقتی وارد یک محیط آموزشی می‌شوی، از بدو ورود تا خروج، دائم ذهنت درگیر آموزش شود. البته نه اینکه بیاییم در و دیوار را پر کنیم از یک سری شعار و حدیث و ... که خود مدیر آن مؤسسه هم یک بار نخوانده یا رعایت نمی‌کند! بلکه، محیط، باید به صورت تجربی و به طور ناخودآگاه آموزش دهد...

به هر حال، یکی از چیزهایی که چندین سال است من دنبال آن هستم این است که محیط دانشگاه‌هایی که می‌روم و می‌دانم که رشته کامپیوتر یکی از رشته‌های اصلی آن‌ها است را آموزشی‌تر کنم.

چند ایده که اجرا کرده‌ایم را مطرح می‌کنم، امیدوارم اساتید رشته کامپیوتر و هر رشته دیگری، از این نوع ایده‌ها در دانشگاه‌ها پیاده کنند؛ طوری که وقتی دانشجو وارد دانشگاه می‌شود، اگر یک لحظه بیکار شد، بوردها را مطالعه کند و از رشته‌اش چیزهایی دستگیرش شود...

ساخت تابلو آموزشی

یکی از ایده‌ها، این است که دانشجویانی که درس پروژه با من برمی‌دارند (و می‌دانم اهل تحقیق و پژوهش تئوری نیستند و بیشتر به کارهای عملی علاقه دارند) را به سمت ایجاد تابلوهای آموزشی سوق می‌دهم.

یک نمونه از این تابلوها که با کمک چهار پنج نفر از دانشجوها که پروژه داشتند کار کردیم و چند روز پیش تقریباً کامل شد، این تابلو است:

می‌توانید روی آن کلیک کنید تا عکس را در ابعاد بزرگ ببینید... (چینش قطعات، نظر من بوده، فکر می‌کنم بد نیست... البته این گوشه که خالی است جای درج اسامی دانشجوهاست و یکی دو تا سی.دی هم باید جا بدهیم...)

هنوز برچسب‌های توضیح قطعات مانده که دانشجوها در حال آماده کردن هستند. نورپردازی هم باید بشود!

همانطور که مشخص است، تقریباً تمام اجزای یک کامپیوتر را تا جایی که توانسته‌اند قطعات را به رایگان پیدا کنند، روی بورد قرار داده‌ایم.

کل این بورد تقریباً ۲۰۰ هزار تومان برای دانشجوها خرج داشت که بسیار مقرون‌به‌صرفه است. البته حتی ساخت بورد هم توسط یکی از دانشجوها که کارهای MDF انجام می‌داده ساخته شده و چون دستمزد نگرفته، هزینه را خیلی کم کرده. قطعات هم از دانشجوهایی که خدمات کامپیوتری دارند جمع‌آوری شده...

یکی دیگر از تابلوها که چند سال پیش ساختیم، تابلو انواع کابل شبکه است:

این تابلو هم به همت دانشجوهای دختر که درس شبکه داشتند تهیه شد. هر کدام بخشی از کابل‌ها را تهیه کردند و یکی هم تابلو را ساخت... تابلو خوبی شد؛ در کارگاه نصب شده و در کلاس‌های شبکه از آن کمک می‌گیریم. (هر چند که در جابه‌جایی‌ها چسب‌های برخی کارآمد نبوده... سعی کنید اگر از این تابلوها ساختید، حسابی محکم‌کاری کنید. تابلو اخیر را ما با پیچ حسابی محکم کردیم)

ما تابلوهای دیگری هم در دست ساخت داریم؛ مثلاً یک تابلو از اجزای مانیتورهای CRT و LCD. (باید دو مانیتور را بشکنند و اجزای آن‌را روی یک بورد بچسبانند و توضیح بدهند که هر قطعه چه کار می‌کند...)، یک تابلو از انواع داکت (Duct)، یک تابلو از ابزارآلات مورد نیاز یک شبکه‌کار (مثل آچار شبکه، Punch Down و...).

ساخت بنرهای آموزشی

یکی دیگر از کارها که می‌شود به دانشجوها سپرد، ایجاد یک بنر بزرگ آموزشی است. مثلاً من به یک گروه از دانشجوها سپردم که یک بنر چند متری در مورد نحوه سوکت زدن انواع کابل شبکه (کواکس، زوج‌سیم به‌هم‌تابیده و فیبر نوری) تهیه کنند. در آن بنر، یک به یک مراحل سوکت زدن با تصویر توضیح داده شده بود. (که متأسفانه عکس آن را الان ندارم)

ساخت بنرهای نمایش تجهیزات

یکی دیگر از کارها این است که در مورد تجهیزاتی که نمی‌شود تابلو آن‌ها را ساخت، یک بنر از آن تجهیزات ساخته شود. (مثلاً یک بنر از انواع سوئیچ و روتر و...)
مثلاً یکی از دانشجوها که در شرکت ساخت داکت کار می‌کرد، علاوه بر اینکه از انواع داکت برایمان آورد، چند بنر تبلیغاتی زیبا هم آورد که در کارگاه نصب کرده‌ایم و هر وقت بحث داکت در شبکه مطرح می‌شود، دستمان پر است!

به هر حال، کارهای جالب از این دست در محیط دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها و مدارس کارودانش و امثالهم می‌شود انجام داد. و حتی مدارس ابتدایی و راهنمایی هم باید همینطور جذاب و علمی باشد... چه عیبی دارد که وقتی وارد یک مدرسه می‌شوید، یک دایی‌ناسور بزرگ سنگی در حیاط باشد که کنار آن توضیحات آن نوشته شده؟

امیدوارم یک روز وارد هر محیط آموزشی که می‌شویم یک سری تابلو باشد که ما را جذب کند و چیزهای مفیدی از آن‌ها به طور تجربی یاد بگیریم.

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند