بهبود چشمگیر ویراستیار ۳ + یک نکته در مورد جدانویسی کلمات مرکب

اولاً چند هفته‌ای هست که نسخه ۳ ویراستیار (نرم افزار ویرایش املایی و تایپی متن فارسی) منتشر شده است. این نسخه واقعاً شگفت‌انگیز شده و از این بابت باید کمال تشکر را از توسعه دهندگان آن داشت.

سایت رسمی جهت دانلود: http://www.virastyar.ir

بر روی آفیس ۲۰۱۳ و ویندوز ۸ هم نصب می‌شود و بسیار هوشمندانه‌تر نسبت به قبل غلط‌های املایی و تایپی را تشخیص می‌دهد. حتماً سعی کنید قبل از ارائه پروژه یا هر سند تایپی یک بار روی دکمه‌های «ویراستیاری» و «نشانه‌گذاری» کلیک کنید تا مثل این دانشجو، «مصرانه» را «مسرانه» تایپ نکنید و تحویل استاد دهید!:

البته توجه کنید که همه پیشنهاداتی که می‌دهد قطعاً درست نیست. مثلاً الان به «خرداد ماه» گیر داده بود و می‌خواست آن‌را به «خردادماه» تبدیل کند. هر چند طبق قاعده، «خردادماه» درست است (چون یک کلمه مرکب است و باید چسبیده نوشته شود. مثل «چهارشنبه») اما خوب، در تایپ اگر بخواهیم همه چیز را اینطور به هم بچسبانیم خیلی زشت می‌شود. زیبایی تایپ هم شرط است که متأسفانه یک جاهایی در این نرم‌افزار در نظر گرفته نشده. این موارد را «نادیده‌گیری» بزنید و رد شوید...

و اما یک نکته این روزها از برنامه جالب شبکه آموزش (که ما را یاد اوائل تلویزیون می‌اندازد که بار آموزشی‌اش بیشتر بود تا بار تفریحی و وقت‌پرکنی آن) یاد گرفتم که بد نیست اینجا بگویم:

یک سؤال که برای خود من مطرح بود این بود که «شست‌وشو» درست است یا «شست و شو»؟ حالا «آموزش و پرورش» درست یا «آموزش‌و‌پرورش»؟ یعنی به عبارت دیگر، آیا «شست‌وشو» و «جست‌وجو» یک کلمه است؟ یا سه کلمه؟ «آموزش‌و‌پرورش» چطور؟
روش تشخیص کنکوری که این استاد در شبکه آموزش بیان کردند این بود که: اگر شما بتوانید قبل و بعد از «و» یک کلمه اضافه کنید، آن کلمه، «یک کلمه مرکب» نیست بلکه «سه کلمه ساده» است. مثلاً ما می‌توانیم بگوییم: «آموزش اسلامی و پرورش دینی» پس «آموزش و پرورش» یک کلمه مرکب نیست و طبیعتاً در تایپ نباید به صورت «آموزش‌وپروش» تایپ شود. اما در مورد «شست‌وشو» شما بعد از «شست» یا «شو» نمی‌توانید چیزی بیاورید، پس این، «یک کلمه مرکب»‌ است و چون یک کلمه است باید در تایپ نزدیک به هم نوشته شود: «شست‌وشو».

(دوستانی که نمی‌دانند چطور «فاصله مجازی» بزنند، این دو مطلب را بخوانند: اصول تایپ فارسی و اصول نگارش فارسی)

من بعد از دیدن این برنامه‌ی مربوط به آموزش تست‌زنیِ دروس ادبیات فهمیدم چقدر زبان فارسی نکته دارد که ما لازم داریم برای تایپ صحیح بدانیم و نمی‌دانیم!! مثلاً اینکه «با تشکر» درست است یا «باتشکر»، ویراستیار می‌گوید دومی و احتمالاً حق با ویراستیار است اما من نمی‌دانستم... (البته شخصاً چسباندن «با» به «تشکر» در تایپ را نمی‌پسندم. در قواعد باید یک فکری به حال زیبایی و خوانایی هم کنند. به هر حال، در این نوع موارد، یادتان نرود که هر نوع قاعده‌ای که پسندیدید، تا انتهای سند به همان فاعده پایبند باشید)

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند