نقطه‌ای از زمین که به هر طرف نماز بخوانید، رو به قبله نماز خوانده‌اید!

تا به حال به این دقت کرده بودید که با توجه به کروی بودن زمین، شما برای نماز چه رو به قبله بایستید و چه پشت به قبله، به هر حال رو به قبله ایستاده‌اید!؟

اصلاً من گاهی فکر می‌کنم اگر آن حکم شرعی که می‌گوید «دستشویی کردن رو به قبله و یا پشت به قبله حرام است» را بررسی کنی و اگر این حکم از زمان صدر اسلام بوده باشد، می‌تواند یکی از دلایل مطلع بودن اسلام از کروی بودن زمین باشد.

حالا از این گذشته، می‌دانستید که نقطه‌ای روی کره زمین می‌توان تصور کرد که به هر طرف که نماز بخوانید، در حقیقت رو به قبله نماز خوانده‌اید!؟

آن نقطه، دقیقاً مقابل کعبه، آن طرف کره زمین است!

موافقید آن نقطه را پیدا کنیم؟ (شاید گذارمان به آن نقطه افتاد و خواستیم دو رکعت نماز بخوانیم!! حداقل بدانیم کجاست!)

اما من می‌خواهم به بهانه این موضوع چیزهایی که در مورد کار با نقشه گوگل فهمیدم را اینجا بنویسم:

یک نقطه روی کره زمین به چه صورت مشخص می‌شود؟

برای اینکه مختصات دقیق یک نقطه روی زمین مشخص شود، از «طول جغرافیایی» و «عرض جغرافیایی» استفاده می‌شود.

برای درک بهتر ابتدا به این عکس زیبا که از ویکی‌پیدا اخذ شده دقت کنید:

ابتدا کره زمین را با یک خط افقی به نام خط استوا (Equator) و یا یک خط عمودی به نام «نصف النهار مبدأ» (Prime Meridian) به چهار تکه تقسیم کنید.

طول جغرافیایی که مطابق شکل به آن Logitude گفته می‌شود، یعنی زاویه شما نسبت به نصف النهار مبدأ که البته مطابقه شکل بالا باید از قطب جنوب شروع به درجه بندی کنید.

عرض جغرافیایی یا Latitude یعنی زاویه شما نسبت به خط استوا که باید از غرب درجه بندی را آغاز کنید.

خوب، با داشتن همین دو زاویه به راحتی می‌توان هر نقطه‌ای را روی کره زمین به طور دقیق نشان داد!

طول و عرض جغرافیایی کعبه چیست؟

برای دانستن این دو درجه در مورد کعبه، ابتدا به Google Map بروید:

http://maps.google.com

تایپ کنید Meka تا مکه پیدا شود. سپس زوم کنید تا خانه خدا را پیدا کنید... سپس روی کعبه کلیک راست کرده و What's here?‎ را انتخاب کنید:

خواهید دید که در فیلد جستجو، مختصات آن نقطه نمایش داده می‌شود.

برای کعبه، مختصات، تقریباً به این صورت است:

21.42249,39.826187

(عدد اول، طول و عدد دوم، عرض جغرافیایی را نشان می‌دهد)

یعنی این هم می‌تواند یک ملاک جستجو باشد. مثلاً شما اگر می‌خواهید آدرس منزلتان را بدهید، می‌توانید این دو عدد را به افراد بدهید و بگویید با کلیک روی دکمه + حسابی زوم کنند تا منزل شما دیده شود. مثلاً مختصات منزل ما این است:

35.020242,50.366314

اگر زوم کنید، می‌فهمید کجاست...

نقطه مقابل کعبه کجاست؟

خوب، حالا که دانستید این اعداد به چه معنا هستند، برای به دست آوردن نقطه مقابل کعبه، کافی‌ست هر دو عدد مربوط به کعبه را به صورت منفی وارد کنید، همین!

یعنی به این نقطه بروید:

-21.42249,-39.826187

اگر زوم کنید، خواهید دید که وسط اقیانوس آرام خواهید بود!! (توجه: برای زوم کردن حتماً از دکمه + که در سمت چپ نقشه قرار دارد استفاده کنید و نه از موس)

اگر رفتید «ریو دیجانیرو» احتمالاً بتوانید یک قایق سوار شوید و تا آنجا بروید و به چهار طرف دو رکعت نماز حاجت بخوانید!!(التماس دعا!)

حکم شرعی نماز در این نقطه چیست؟

جالب است که این سؤال را از دفتر مقام معظم رهبری پرسیده‌اند و جواب گرفته‌اند: (منبع)

 سوال 367: اگر نقطه مقابل کعبه مکرمه در طرف دیگر زمین مشخص شود به طورى که اگر خط مستقیمى از وسط زمین کعبه عبور کند و زمین را شکافته و از مرکز آن بگذرد، از سمت دیگر این نقطه بیرون آید، در این جا چگونه مى‌‏توان رو به قبله ایستاد؟
پاسخ: ملاک روبه قبله بودن این است که انسان از سطح کره زمین به طرف بیت عتیق باشد، یعنى از طرف سطح زمین رو به طرف کعبه که روى زمین در مکه مکرمه ساخته شده است، بایستد. بنابراین اگر انسان در یک نقطه‏‌اى از کره زمین باشد که اگر خطوط مستقیمى از چهار جهت آن مکان بر سطح کره زمین به طرف مکه مکرمه ترسیم شود، از نظر مسافت با هم مساوى باشند، مخیر است براى قبله به هر طرف که خواست بایستد و نماز بخواند. ولى اگر مسافت خطوط در بعضى از جهت‏ها کمتر و کوتاه‏تر باشد به مقدارى که با آن، صدق عرفى رو به قبله بودن اختلاف پیدا کند، بر انسان واجب است جهت کوتاه‏تر را انتخاب کند.

این هم برای رفع مشکل برخی دوستان که می‌خواستند به ماه سفر کنند و یکی از مشکلاتشان این بود که نمی‌دانستند نماز را به چه سمتی بخوانند و به همین دلیل سفرشان را دائم عقب می‌انداختند!! بخوانید:

چون کعبه در روی زمین قرار دارد، وی باید رو به زمین نماز بخواند. وچون موقعیت زمین در آسمان ماه، تغییر نمی کند، در هر نقطه ای از سطح ماه هم، قبله جهت مشخص و بلاتغییری دارد. (منبع. این صفحه حاوی اطلاعاتی در مورد همین نقطه از زمین نیز هست که پیشنهاد می‌کنم مطالعه کنید)

موفق باشید،
حمید رضا نیرومند