چاقوی قلمتراش خطاطی بخریم یا نخریم؟ (بهترین استاد قلمتراش خطاطی+معرفی کتاب قلم اندازهای عاشقانه)

در آفتابگردان در زمینه خطاطی مطالبی داشته‌ایم؛ از جمله:

- نقطه‌ای که خطاط ها در ابتدای خط می‌گذارند برای چیست؟

- فیلم‌هایی مربوط به آموزش خطاطی (نستعلیق و شکسته نستعلیق و تحریری)

- در بخش «خطاطی‌های من» هم که هر بار توضیحاتی می‌دهم.

بنابراین یک بخش با عنوان «خوشنویسی و خطاطی» راه‌اندازی کردیم که إن شاء الله در این زمینه بیشتر مطلب ارسال کنیم.

همانطور که می‌دانید در بخش «بخریم یا نخریم» من تجربیاتم از خریدها را بیان می‌کنم. از آن «چاقوی چندکاره وِنگِر» که بگذریم، این بار می‌خواهم از تجربه خرید چاقوی قلمتراش بگویم:

چاقوی قلمتراش خطاطی

یکی از ملزومات خطاطی، چاقوی قلمتراش است. البته ممکن است خطاط در ماه‌ها و حتی سال‌های اول، قلم خود را برای تراش به استادش بدهد و طبیعتاً نیاز به قلمتراش نداشته باشد اما به مرور به این ابزار نیاز پیدا می‌کند. چون قلم بعد از مدتی کُند و نوکش پهن می‌شود و همین باعث می‌شود نوشتن با آن، لذت نوشتن با قلم تازه‌تراشیده را نداشته باشد.

به هر حال، من چند وقتی هست که به دنبال یک چاقوی عالی می‌گردم. پس از جستجو با سایتی مخصوص فروش قلمتراش آشنا شدم که از تمام اساتید چاقوساز ایران چاقو داشت (من امکان لینک یا آدرس دادن ندارم، با یک جستجوی ساده این سایت پیدا خواهد شد). تماس گرفتم، خیلی خوب راهنمایی کردند. برخی از توضیحات ایشان و تجربیات خواهر و نتیجه جستجوهایم را اینجا می‌آورم:

۱- قلم را برای چه کاری می‌خواهید؟

اگر قلم را برای «کار» می‌خواهید یک بحث است و اگر برای «هدیه یا ماندگاری» و حتی به ارث‌گذاشتن برای دیگران می‌خواهید، بحث دیگری است. قلم کار این روزها از ۵۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان متفاوت است و قلم تزیینی که سَرِ مرغ و... روی آن کار شده باشد، از ۷۰۰ هزار تومان تا بیش از ۲ میلیون تومان قیمت دارد.

احتمالاً شما هم مثل من قلم را برای کاربردش نیاز داشته باشید.

۲- بهترین استاد قلم‌ساز در ایران کیست؟

ظاهراً استاد جواد توسلیان (اهل زنجان) اولین کسی است که رسماً قلم خطاطی را وارد بازار ایران کرده است. برادر ایشان جلیل توسلیان نیز قلم‌ساز هستند. من یادم هست که حدوداً ۱۵ سال پیش اسم ایشان بیشتر بر سر زبان‌ها بود و خواهر من یک چاقوی ایشان را آن زمان ۵۰ هزار تومان خرید و هنوز هم دارد و البته چند بار تیز کرده و استفاده می‌کند.

من به همان نیت رفتم سراغ چاقوهای ایشان اما وقتی خواهرم با یکی از اساتید که در انجمن خوشنویسی شهرمان فعال است تماس گرفت و از استاد برتر پرسید، ایشان گفتند: فقط چاقوهای استاد اسماعیل نوری!

برخی چاقوهای استاد جلیل توسلیان که بین ۱۸۰ تا ۲۵۰ هزار تومان:

۳- چاقو در چه رِنج قیمتی می‌خواهید؟

شاید مهم‌ترین ملاک خرید، علاوه بر استاد برتر، هزینه‌ای باشد که می‌خواهید بابت چاقو پرداخت کنید. در رنج ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان ظاهراً چاقوهای توسلیان و وفا مطرح هستند. اما چاقوهای اسماعیل نوری از ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارند.

۴- لازم است چاقوی گران بخریم؟

شاید برای شروع چندان لازم نباشد چاقوی گرانی تهیه کنید. مثلاً یک چاقوی ۲۰۰ هزار تومانی از توسلیان به نظر می‌رسد برای شروع بهترین گزینه باشد.

من خودم نمی‌خواستم چندان هزینه کنم اما دیدم یک چاقوی دو تیغه نوری را خواهر من سال قبل ۲۵۰ هزار تومان خرید و من دقیقاً همان را در سایت‌ها ۶۵۰ هزار تومان دیدم؛ بنابراین گفتم ممکن است قیمت آن نجومی شود، بنابراین بگذار یک بار دل را به دریا بزنیم و یک خوبش را تهیه کنیم. دقت کنید که شاید در سال، شما ده بار هم از آن چاقو استفاده نکنید. از طرفی چاقویی مثل چاقوی نوری را به نیت «مادام‌العمر» می‌خرید.

با آن استاد که تماس گرفتیم که مشورت کنیم، گفت یکی دیگر از آن چاقوها دارم که ۵۵۰ هزار تومان می‌فروشم. نهایتاً ۵۰۰ هزار تومان (یعنی ۱۵۰ هزار تومان کمتر از چیزی که در سایت مذکور بود) از ایشان خریدم.

چاقوی دو تیغه ۱۲ سانتی اسماعیل نوری:

۵- چاقوی یک تیغه یا دو تیغه یا چاقوی خِیزران تراش؟

شما اگر به مراحل بالای خطاطی رسیدید به یک چاقوی دوتیغه و یک خیزران‌تراش نیاز دارید. تیغه‌ی کوچک در دوتیغه برای تراشیدن قلم‌های مشقی و تیغه بزرگ برای قلم‌های بزرگ‌تر و چاقوی خیزران‌تراش برای قطع‌زدن. (خیزران‌تراش از ۳۵۰ هزار تومان به بالا قیمت دارد)

خیزران‌تراش با امضای جواد توسلیان:

اما اکثراً چاقوی خیزران‌تراش نمی‌خرند و فقط همان دوتیغه می‌خرند. تیغه کوچک برای تراش و تیغه بزرگ برای قطع‌زدن استفاده می‌شود.

اگر نمی‌خواهید خیلی هزینه کنید، همان یک‌تیغه کافی است. (واقعاً این چیزها در مراحل ابتدایی خطاطی شاید چندان لازم نباشد)

۶- حتماً باید چاقو بخرم؟

خیر! واقعاً خیر! من در قم، دیدم یک مغازه با تیغ موکت‌بری به چه زیبایی قلم می‌تراشید. حق داشت! می‌گفت: آقا ما اگر بخواهید از چاقو استفاده کنیم که از بس مشتری می‌آید می‌گوید این را قطع بزن باید کلی هزینه چاقو بدهیم. در عوض یک تیغ موکت‌بری بسیار قوی و محکم داشت که من پرسیدم چه تیغی است؟ گفت: تیغ اُوال ژاپن. آدرس داد که بروم از یک مغازه بخرم اما متأسفانه تمام کرده بود و کل پاساژ قدس قم هم نداشتند و من نهایتاً نتوانستم تهیه کنم. اما اگر شما توانستید، دسته تیغ و تیغ اُوال ژاپن را تهیه کنید، به نظر من بهتر از چاقو است. چون با آن با یک هزینه کم می‌توانید هر قلمی را بتراشید اما با چاقویی که ۵۰۰ هزار تومان پول داده‌اید قلمی مثل قلم بامبو که آنقدر محکم است که با آن مردم آمازون خانه می‌سازند را عمراً دلتان بیاید که بتراشید! (همین الان یک قلم از این نوع جلو من است اما جرأت ندارم با چاقو بتراشم و منتظر آن تیغ موکت‌بری را گیر بیاورم و با آن بتراشم)

خیلی از مغازه‌های خطاطی هم هستند که با هزینه‌ای اندک یا حتی به رایگان برای شما قلم‌تان را می‌تراشند. پس اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید برای چاقو هزینه کنید، هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت.

کتاب قلم‌اندازهای عاشقانه

کتاب قلم‌اندازهای عاشقانه، حاوی ۱۰۰۰ سرمشق از استاد غلامحسین امیرخانی است که در ۵۳۸ صفحه با برگه‌های روغنی بسیار عالی و ضخیم و کیفیت عالی عرضه شده.

این کتاب را چند ماه پیش، تلویزیون (شبکه چهار) معرفی کرد و من پیگیری کردم که تهیه کنم، اما گران بود. همین حالا در دیجی‌کالا ۲۰۰ هزار تومان قیمت خورده. خوشبختانه در همان روزها انجمن خوشنویسی شهرمان اعلام کرد که هر کس این کتاب را می‌خواهد، با هزینه ۱۴۰ هزار تومان به اعضای انجمن‌ها می‌فروشند و من خریدم.

شاید با توجه به قمیت بالای آن ترس از این وجود داشته باشد که می‌صرفد یا خیر؟

باید عرض کنم که به نظر من با توجه به کیفیت کتاب و تعداد سرمشق‌ها، می‌صرفد.

فقط دقت کنید که تحلیل چندان زیادی بر روی سرمشق‌ها انجام نشده و در کل فقط به نیت سرمشق‌هایش بخرید و نه به نیت تحلیل‌هایش.

کتاب، حاوی خاطرات و عکس‌هایی از استاد امیرخانی نیز هست.

هم چلیپا و هم مشق معمولی با تم‌های مختلف (عاشقانه، مذهبی و...) در آن فراوان یافت می‌شود.

خوب، امیدوارم این اطلاعات مفید واقع شود.

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند