English
العربی
Swedish
François
پیش از این در مطالبی مثل «گلخانه خانه ما در سال ۹۵» گفته بودم که من و برادر بزرگ‌تر عاشق آکواریوم و گل و گیاه هستیم! بیست سال پیش اولین آکواریوم وارد خانه ما شد و ما تجربه نگهداری و حتی پرورش و فروش انواع ماهی آب‌های شیرین را در این مدت تجربه کرده‌ایم! دو سه سالی هم هست که گلخانه کوچکی در حیاط راه انداخته‌ایم.
آکواریوم فعلی ما:
گلخانه ما که از ابتدای سال تا به حال، خوشبختانه گل‌هایش تقریباً همانطور باقی مانده:
اما خوب، این روزها که هوا سرد است، نمی‌توانم بروم بیرون و کنار این گلخانه بنشینم و لذت ببرم.
یکی از اساتیدمان در رشته زبان، هفته گذشته می‌گفت: می‌دانید چرا ایرانی‌ها در گذشته روی فرش‌هایشان عکس گل و بته رسم کردند؟ چون آن‌ها عاشق طبیعت بودند و از طرفی در پاییز و زمستان، به خاطر خواب گیاهان و سرد بودن هوا و اینکه نمی‌توانند بروند بیرون و لذت ببرند (و البته گیاه تازه‌ای هم نیست که لذت ببرند)، آمدند طبیعت را آوردند داخل خانه و در حقیقت در پاییز و زمستان یک گلخانه مصنوعی در خانه‌شان ایجاد کردند تا با دیدن آن گل‌ها و بته‌های روی فرش، آن لذتی که از طبیعت می‌بردند را همچنان ببرند.
از طرفی خودم هم مدتی بود وسوسه شده بودم که یک گلخانه کوچک داخل خانه درست کنم که دائم جلو چشمم باشد... اما نیاز داشتم که آن هوای دَم که در یک گلخانه هست و همینطور نور خورشید را شبیه‌سازی کنم.
خلاصه، این‌ها دست به دست هم داد تا اینکه بعد از یک سری جستجو، رسیدم به «تراریوم» و به ویژه یک حالت خاص آن که در یکی از سایت‌های ایرانی دیدم و بسیار وسوسه‌ام کرد که یکی بسازم.
این ویدئوی جالب را ببینید:
تراریوم (Terrarium) چیست؟
هر چند Terrarium در لغت به معنی گلخانه است اما این روزها به گلخانه‌های شیشه‌ای کوچکی گفته می‌شود که جنبه زیبایی دارند و با ترفندهایی مانند «هنرِ بُن‌سای»* تزیین شده‌اند:
تراریومها طوری طراحی می‌شوند که هوا را تا حدودی در خود نگاه دارند تا آن دَمی که گل برای رشد نیاز دارد را داشته باشد.
به برادر بزرگ‌تر گفتم بیا یک تراریوم بزرگ مثل آن آکواریوم که داریم و چه بسا بزرگ‌ترش که یک انسان در آن جا بگیرد ایجاد کنیم... اما فعلاً رأیش نیست؛ شاید عید سال بعد این کار را انجام دهیم. بنابراین، خودم فعلاً برای آزمایش و اینکه ببینم چند و چون قضیه چطور است، دست به کار شدم و یک تراریوم کوچک آزمایشی برای اتاق خودم ایجاد کردم! فعلاً تصویری از مراحل اولیه‌اش ببینید تا کم‌کم ماهی بریزم و سنگ‌ها و جای گل‌هایش را درست کنم و بعداً عکس نهایی را منتشر کنم:
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
تراریوم نهایی من آماده شد:
بد نشد، خوشم آمد!
آکواریوم را از وسطِ عرضی، دو تکه کردم. یک چسب آکواریم با قیمت ۱۲ هزار تومان خریدم، یک شیشه با ارتفاع ۳۰ سانتی متر به وسط آن چسباندم (یک روز طول کشید تا خشک شود). قسمت جلو را آکواریوم کردم و قسمت پشت را گلخانه! یک کیسه سنگ دریا به قیمت ۲۰ هزار تومان خریدم و کف آکواریوم و زیرِ بخش گلخانه‌اش ریختم. ۲۵ سانتی‌متر آب در بخش آکواریوم ریختم و ۱۵ هزار تومان ماهی (۴ تا کوپی و ۳ تا زبرا) در آن انداختم. یک کیسه خاک مخصوص بونسای و کیسه خاک معمولی (مجموعاً ۱۵ هزار تومان) خریدم و ترکیب آن‌ها را روی سنگ‌ها در بخش گلخانه ریختم تا بالا بیاید و هم‌سطح آب شود. گل بونسای و دو تا کاکتوسی که به قیمت ۷ هزار تومان خریده بودم (به انضمام آن کاکتوس زیبا و جالب که روی آکواریوم است!) را از گلدان درآوردم و در خاک گلخانه قرار دادم. یک سنگ هوا و یک پمپ بسیا رکم‌صدا هم مجموعاً به قیمت ۵۰ هزار تومان خریدم که هوای ماهی‌ها تأمین شود. یک کاغذ سفید هم پشت آن زدم که گل‌ها بیشتر به چشم بیایند.
فعلاً کامل نشده. باید در بخش ماهی‌ها هم چند گیاه آکواریومی بگذارم که فعلاً هیچ کجا در شهرمان پیدا نکرده‌ام :(
آپدیت: پروژه(!) پس از قرار دادن گیاه آکواریومی و نورپردازی بهتر، بسیار دیدنی شد:
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
درِ آکواریوم را تقریباً بسته‌ام، به جز کمی که هوا رفت و آمد کند. نمی‌توانم آن‌را باز بگذارم چون آن درخت بُن‌سای که آن داخل است، به سرعت حشرات سفیدی می‌گیرد که تا مغز گیاه را می‌خورند! بُن‌سای قبلی که داشتم را نابود کردند! (البته ناگفته نماند که همین الان هم دیدم یک سفیدی روی گل هست که ظاهراً از خاک می‌گیرد و باید هر بار روی گل را با داروهای ضد حشره سمپاشی کنم)
آب، تبخیر شده و یک بخار خاص و جالبی آکواریوم را گرفته و جالب است که روی برگ‌های گل شبنم نشسته.
لامپ و نور خورشید مصنوعی برای گیاه
آن LEDها که می‌بینید بالای آکواریوم گذاشته‌ام، یک نوع خورشید مصنوعی است. طبق آنچه خواندم، گیاهان از نور خورشید فقط رِنج قرمز و آبی آن‌را دریافت می‌کنند. قرمز برای رشد کلی گیاه و آبی برای عملیات برگ‌آوری و تولید گل و... ؛ بنابراین هر چند که این گل زیر نورگیر است اما چون از یک طرف، پاییز است و نور خورشید کمتر است و از طرفی گل، نور مستقیم خورشید را می‌خواهد، باید حتماً یک نوردهی مصنوعی برای گل داشته باشید. خواندم که LEDهای مخصوص رشد گیاه، رشد گیاهان را تا ۲.۵ برابر سریع‌تر می‌کنند.
چند روز پیش از یکی از فروشندگان لامپ‌های LED که به نام «لامپ مخصوص رشد گیاه» فروخته می‌شد پرسیدم: من اگر خودم نور آبی و قرمز را با LED تأمین کنم، کافی است یا این لامپ‌های شما چیز خاصی دارد و باید حتماً از آن‌ها بخرم؟ یعنی چیزی شبیه به این‌ها و انواع مختلف دیگرش:
گفت: اگر نور قرمز و آبی به گیاه برسانید کافی است و حتماً نیازی به خرید LEDهای ما نیست. بنابراین یک متر LED از نوع SMD (که بسیار کم‌مصرف و پرنور است) به رنگ قرمز و یک متر هم به رنگ آبی خریدم و آن‌ها را با سوزن‌ته‌گرد به هم متصل کردم و مثل مار دور هم پیچیدم و با آداپتوری که دارد به برق وصل کردم.
این لامپ‌ها باید ۱۰ تا ۱۶ ساعت در روز و از فاصله‌ای حدود ۳۰ سانتی‌متر به گل بتابد. (بیشتر یا کمتر باعث سوختن گل می‌شود)
طی این دو سه روز مشخص است که گل با این نور هماهنگ شده و کم‌کم دارد جوانه‌های تازه می‌زند.
هزینه‌ها؟ (یا مواد لازم!)
- شیشه‌های ۶ میل این آکواریومِ ارتفاعی که ابعاد کف آن ۳۰ در ۴۵ و ارتقاع آن ۷۰ سانتی‌متر است، ۳۰ هزار تومان شد. (اولین بار است که تجربه آکواریوم ارتفاعی را دارم. خیلی جالب است. به خصوص برای روی اوپن و... خیلی بهتر از آکواریوم طولی جلوه می‌کند. توجه: بیشتر از ۷۰ سانتی‌متر بشود دستتان به کف آکواریوم نمی‌رسد و مصیبت می‌شود. این اندازه خوب است، من راضی‌ام!)
- دستمزد چسب زدن آکواریوم: ۲۵ هزار تومان.
- دو تا سنگ برای کف آکواریوم گرفتم که هر کدام ۲۰ هزار تومان شد.
- ماهی کپی جفتی ۵ هزار تومان. (۲ جفت)
- لامپ‌ها مجموعاً ۸ هزار تومان.
- احتمالاً یک پمپ هوا و سنگ هوا هم بخواهد که آب داخل آن نگندد و ماهی‌ها هم نمی‌رند، حدوداً ۳۰ هزار تومان.
- شن برای کف آکواریوم هم لازم است که کمتر از ۱۰ هزار تومان می‌شود.
چند نکته در مورد تهیه آکواریوم:
- دیروز چند آکواریوم‌فروشی را گشتم. دیدم خوشبختانه این روزها دقیقاً به همین اندازه‌ای که من ساختم، آکواریوم آماده که شیشه جلو آن خمیده و قوصی‌شکل و بدون چسب بود وجود دارد (البته قیمت آن ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان بود) و LEDهای رنگی مخصوص هم داشت. بنابراین اگر نخواستید درگیر ساخت آکواریوم شوید، می‌توانید آماده‌اش را بخرید...
- من هوس کرده‌ام که یک آکواریوم آب شور هم راه‌اندازی کنم. بررسی کردم، یک آکواریوم آب شور آماده با تمام تجهیزات ۸۵۰ هزار تومان است و فروشنده گفت با مرجان و ماهی تا ۲.۵ میلیون تومان خواهد شد... (اگر بخواهید یک آکواریوم آب شور بزرگ و زیبا راه‌اندازی کنید ممکن است تا ۳۰ میلیون تومان هزینه داشته باشد.)
- اگر خواستید از آکواریوم به عنوان محفظه‌ای برای نگهداری گل استفاده کنید، می‌توانید به جای شیشه از شیشه‌های فایبرگلاس (همان تَلق) استفاده کنید. پرسیدم، متری ۴۵ هزار تومان است. همین آکواریوم نسبت به شیشه حدوداً دو برابر می‌شد یعنی هزینه شیشه‌اش ۶۰ هزار تومان می‌شد... اما سبک‌تر و نشکن می‌بود. اما من ممکن بود بخواهم بعداً به جای آکواریوم از آن استفاده کنم پس فایبرگلاس نگرفتم.
خیلی عجیب است که گل‌فروشی‌ای که در شهر ما تراریوم داشته باشد، یک مورد هم یافت نمی‌شود! من اگر گل‌فروشی راه می‌انداختم حتماً تراریوم‌های آماده و سفارشی را در دستور کار گل‌فروشی‌ام قرار می‌دادم.
به هر حال، اگر در خانه گل زیبایی مثل انواع بن‌سای دارید و این روزها که پاییز است در حال خشک شدن است و می‌خواهید آن‌را زنده نگه دارید، راهش راه‌اندازی یک تراریوم است که آن گل در آن جای بگیرد. نیازی هم نیز حتماً در آن آب و ماهی و... بریزید که دردسرهای خاص خودش را داشته باشد، فقط یک محفظه شیشه‌ای که گل در آن جا بگیرد کافی است.
موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* بُن‌سای (یا بونسای) چیست؟
این کلمه یک کلمه مرکب ژاپنی است. بُن یعنی گلدان و سای یعنی درخت. مجموعاً یعنی درخت در گلدان. بن‌سای هنری است که در آن هنرمند، هر درختی را طوری آرایش می‌کند که اولاً در گلدان جا بگیرد و ثانیاً هر کس نگاه می‌کند تصور کند یک درخت واقعی و تنومند است که در گلدان رشد کرده! بنابراین بن‌سای یک گیاه یا درخت خاص نیست بلکه به تعداد درخت‌های دنیا می‌شود بُن‌سای داشت...
Hamid: