یکی آرزوهای ما انسان‌های فعلی (که فعلاً یک پورت شبیه USB روی سرمان نیست که یک فلش بزنیم و مثلاً یک دیکشنری یا کل قرآن را به مغزمان کپی کنیم) این است که چیزهای بیشتر و بهتر حفظ کنیم. من در مطلب «چگونه لغات انگلیسی که سخت حفظ می‌شوند را حفظ کنیم؟» نکاتی در این زمینه گفته بودم؛ اما در کتاب «روان‌شناسی شناختی» (نوشته دکتر حسین زارع و دکتر علی‌اکبر شریفی) در فصل مربوط به حافظه چند نکته بیان شده بود که بد نیست اینجا باشد؛ صفحه ۸۷ و ۸۷ این کتاب را اینجا قرار می‌دهم: - از تصاویر ذهنی استفاده کنید. تصاویر ذهنی معمولاً آسان‌تر از یادآوری کلمات حاصل می‌شود؛ بنابراین، تبدیل اطلاعات به تصاویر ذهنی می‌تواند بسیار مفید واقع شود. تا می‌توانید تصاویر ذهنی را هر چه بیشتر شفاف درست کنید. - به اشیاء و موضوعات معنا بدهید. معنادار سازی اط... (ادامه)

یکی از روان‌شناسانی که به گفته اکثر روان‌شناسان، بیشترین حق را گردن مردم آمریکا (و البته علم روان‌شناسی) دارد و همچنان خواهد داشت، Abraham Maslow (آبراهام مزلو یا به فارسی، مازلو) است (تولد: ۱۹۰۸، درگذشت: ۱۹۷۰). ما دانشجویان رشته روان‌شناسی، مزلو را با هرم نیازها می‌شناسیم: او نیازهای انسانی را به ترتیب، این چنین بیان می‌کند و معتقد است که تا وقتی نیاز سطح پایین‌تر تا اندازه‌ای ارضا نشود، انسان به نیاز سطح بالاتر فکر نخواهد کرد: ۱- نیازهای فیزیولوژیک (نفس کشیدن، آب، غذا و...) ۲- نیاز به امنیت (امنیت بدن، شغل، منابع و...) ۳- نیاز به تعلق داشتن/عشق (دوستی، خانواده و...) ۴- نیاز به عزت نفس (اعتماد به نفس، اعتماد و...) ۵- نیاز به «خودشکوفایی» اما روان‌شناسان بزرگ و افراد موفق دنیا، مزلو را با آخرین سطح نیاز یعنی «Self-Actualization» یا «خودشکوفایی» می‌شناسند. (او در این ویدئو به طو... (ادامه)

من تقریباً هر روز مورد مشورت افراد مختلف چه از طریق ایمیل و پیام‌رسان‌ها و چه به صورت حضوری در زمینه‌های مختلف (تحصیلی، شغلی، زندگی و...) قرار می‌گیرم؛ اما مشاوره طلاق تقریباً تا به حال نداشته‌ام. مدتی پیش یکی از دانشجوها که از بهترین دانشجوهایم (چه از لحاظ علمی و چه از لحاظ ادبی و دینی و...) بود خواست که نیم ساعتی در مورد یک موضوع با من صحبت کند. متوجه شدم که ازدواج کرده و متأسفانه در زندگی با همسر و مادرشوهرش با مشکل مواجه شده و مدتی‌ست که جدا زندگی می‌کند و قصد دارد که طلاق بگیرد. (حتی آمده بود که وقت وکالت از برادر یکی از همکاران بگیرد). در این نیم ساعت، توانستم با ترکیبی از علوم مختلف نظرش را تغییر دهم و ظاهراً این مشاوره، موفق بوده است:   می‌خواهم در این مطلب «بلند فکر کنم» که بدانید این جلسه نیم‌ساعته چطور گذشت و هدف اصلی‌ام از این مطلب این است که بگویم زندگی، پیچیده‌تر از آن ... (ادامه)

در آن دوره هوش مصنوعی، در زیرمجموعه بحث Explanation-Based Learning یا EBL (که روشی در یادگیری ماشینی است و به طور خلاصه یعنی روبات با تحلیل و توصیف یک مثال از یک موقعیت (مثلاً یک صحنه از شطرنج که در حرکت بعد مات شده است)، سعی می‌کند چیزهایی یاد بگیرید و آن موقعیت را به موقعیت‌های دیگر در اصطلاح تعمیم دهد (Generalization)) استادِ دوره، جمله‌ای را گفت که من یادداشت کردم که درباره‌اش کمی با شما صحبت کنم. او گفت یک بار از یکی دوستانم که درس‌ها را یا A می‌گرفت (خیلی عالی) و یا F (خیلی بد) پرسیدم: جریان چیست؟ تو چرا اینطور نمره می‌گیری؟ چرا در همه درس‌ها A نمی‌گیری؟ او گفت: من فقط در درس‌هایی A می‌گیرم که می‌توانم خودم را قانع کنم که مطالب آن درس صحیح است! و دکتر وینستون آن جمله زیبا را اینجا بیان کرد: Learning is a byproduct of self-explanation یادگیری، نتیجه‌ی خود-توصیفی است. هر چند او به... (ادامه)

سال گذشته سری مقالات موفقیت در دین و دنیا را شروع کردیم؛ با اولین مطلب که از مهم‌ترین مطالب بود: «موفقیت در دین و دنیا: مقاله اول: مثبت‌اندیشی شرط اول در موفقیت» فرضِ من بر این است که کسانی که آن مطلب را مطالعه کرده‌اند، در این بازه، تمرین کرده‌اند که مثبت‌اندیش باشند و همانطور که در مطلب «از کجا معلوم؟ (داستان و ایده‌ای که انسان را در حالت تعادل نگاه می‌دارد)» گفتم، در پس هر اتفاقی یک خیری را جستجو کنند. و اما در ادامه آن مقالات، دومین شرط مهم در موفقیت در دین و دنیا این است که «تکلیف خودتان را با دین مشخص کنید» وگرنه اتفاقاتی در فیزیک مغز شما می‌افتد که امکان موفقیت را از شما صلب می‌کند. در مورد این موضوع برای دانشجویان یک کلاس در نیم ساعت صحبت کرده‌ام که ترجیح می‌دهم همان صحبت‌ها را در قال... (ادامه)

اگر کلمه «مدرسین» را در آفتابگردان جستجو کنید، خواهید دید که ما گذشته از تولید سیستم‌هایی مانند نُمرا (برای مدیریت آنلاین کلاس) و تِستا (برای برگزاری کلاس آنلاین) و... که در جهت ارتقای سطح آموزش هستند، مطالب فراوانی ویژه مدرسین نوشته‌ایم که می‌توانند مدیریت کلاس و شیوه تدریس یک مدرس را بهبود بخشند؛ برخی از مطالب: - پیش‌نمایش مات آزمون؛ ای کاش همه مدرسین قبل از امتحان چنین کاری کنند! - ده ها مفهوم علمی در زمینه فیزیک، شیمی و الکترونیک به صورت شبیه سازی شده (ویژه مدرسین) - چگونه یک مدرس خوب باشیم؟ ( یا آداب تعلیم ) - مستند «الفبا»: الگوهایی برای تدریس و امروز هم که داشتم دنبال مطالبی در زمینه مطلب فعلی می‌گشتم، به یک ایده جذاب رسیدم با عنوان «کلاس معکوس» (Flipped Class) که پیشنهاد می‌کنم مدرسین حتماً این ایده را مطالع... (ادامه)

در مورد اینکه در مغز انسان چند نوع حافظه وجود دارد و هر کدام مسؤول نگهداری چه نوع داده‌هایی است، نظریه‌های مختلفی وجود دارد؛ به طور مثال یک نظریه، حافظه را به حافظه معنایی و اخباری، حافظه آشکار و ناآشکار، حافظه وقایع و حقایق تقسیم می‌کند که در تصویر زیر از ویکی‌پدیا مشخص است.     اما یکی از مقبول‌ترین تقسیم‌بندی‌ها را دو دانشمند علوم شناختی به نام‌های شیفرین و اتکینسون ارائه کرده‌اند که به نام Atkinson–Shiffrin memory model مشهور است. این مدل، در کل، سه نوع حافظه را برای مغز انسان متصور می‌شود: ۱- حافظه حسی یا Sensory memory ۲- حافظه کوتاه-مدت یا Short-term memory ۳- حافظه بلند-مدت یا Long-term memory به طور خلاصه، هر کدام از اعضای حسی انسان (چشم، گوش، بینی، چشایی و لامسه) دارای یک حافظه بسیار کوتاه-مدت (در حد چند ثانیه) به نام «حافظه حسی» هستند. (اگر با تقسیم‌بندی حافظه‌ها در ... (ادامه)