راز «ی» فراموش شده در «های» چیست؟

نمی‌دانم چقدر اهل نوشتن و تایپ هستید، اما اگر این کاره باشید و کمی هم حساس باشید که متن خود را یک بار روخوانی کنید که اشتباه نداشته باشد، شک ندارم که به یک غلط همیشگی برخورد کرده‌اید:

فراموش کردن «ی» در جاهایی که «های» نیاز است.

مدت‌هاست که این موضوع نظرم را به خود جلب کرده و باعث شده که هر کجا در مقالات دیگران، نمونه‌ای از این غلط را دیدم، یک PrintScreen از آن بگیرم و یک آرشیو از اشتباهات، ایجاد کنم.

نگاهی به این اشتباه در سایت‌ها و مقالات افراد مختلف بیندازید:

در سایت zoomit.ir در یک مقاله، "رنگ‌های روشن" به اشتباه، "رنگ‌ها روش" نوشته شده است.

در سایت 1pezeshk.com، "سخنرانی‌های او" به اشتباه، "سخنرانی‌ها او" نوشته شده است.

در یکی از جزوات تایپی یکی از شاگردانم، "سیستم‌های کامپیوتری" به اشتباه "سیستم‌ها کامپیوتری" تایپ شده است.

در یک جزوه آموزش HTML5، "تگ‌های جدید" به اشتباه، "تگ‌ها جدید" تایپ شده است.

در یک وبلاگ، "فایل‌های خود" به اشتباه "فایل‌ها خود" تایپ شده است.

خودم، بارها و بارها بعد از تایپ یک مقاله متوجه شده‌ام که "ی" را بعد از "ها" از جا انداخته‌ام.

جالب است که این "ی" در اکثر مواقع، در "های" از جا می‌افتد! جالب است نه؟ رمز این اتفاق چیست؟

من بارها در مورد این موضوع فکر کرده‌ام. فکر نمی‌کنم این مشکل به خاطر چینش کیبورد باشد (مثلاً بگوییم چون "ا" به "ی" نزدیک است یا با یک انگشت مشابه درج می‌شود این اتفاق می‌افتد). به احتمال بسیار زیاد، این یک اختلال موقت ذهنی به حساب می‌آید طوری که باعث می‌شد یک لحظه، به نظر برسد که "تگ‌ها جدید" از نظر املایی درست است. یعنی شخص در ذهن خود به درستی «تگ‌های جدید» را تکرار می‌کند، و «تگ‌ها جدید» را تایپ می‌کند و احساس می‌کند که درست است، اما در واقع چیزی که در ذهن او می‌گذرد درست است نه چیزی که تایپ می‌کند...)
خیلی دلم می‌خواهد امکانات لازم برای بررسی دقیق و علمی این موضوع را در اختیار می‌داشتم. مثلاً از 100 نفر بخواهی یک متن دلخواه را تایپ کنند و بررسی کنی که چند درصد "ی" را از جا می‌اندازند و احتمالاً با دستگاه‌های اسکن مغز یا با کمک روان‌شناسان کشف کنی که دلیل این اتفاق چیست. نتیجه این تحقیق احتمالاً می‌تواند کمک زیادی به تایپ دقیق و رفع مشکلات مشابه کند.

شما چه فکر می‌کنید؟
آیا با این مشکل برخورد کرده‌اید؟ حدس می‌زنید دلیل این اشتباه چیست؟

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند