- بیش از دو سال بود که در آفتابگردان تولید برنامهای که بشود از طریق آن به طور مداوم به کاربر «انرژی و امید» تزریق کرد، در لیست کارها قرار گرفته بود. تجربه نشان میدهد اگر شما در روز، چند جمله و چه بسا یک جملهی زیبا و امیدبخش بشنوید، آنروز را سرزنده و پرانرژی خواهید بود.
- از طرفی، ما یک برنامه بلند مدت برای ترویج «مطالعه» داریم که به مرور و ماژول به ماژول در حال پیادهسازی آن هستیم.
- طبق تحقیقات، کاربرانِ امروزی حوصله کافی برای مطالعه متون طولانی را ندارند.
اهداف و نکات بالا، ایدهای شد برای تولیدِ:
در مستندات دُر آمده است:
همانطور که میدانید خواندن کتاب به صورت سنتی علاوه بر خستگی ذهن و وقتگیر بودن ممکن است کاربر را نیز از انجام کارهای روزمره خود با کامپیوتر باز بدارد و همین موضوع ممکن است بهانه کاربران برای نخواندن کتاب (مطالعه نکردن) باشد. تجربه نیز نشان میدهد که به هر حال، کامپیوتر و دستگاههای دیجیتال عضو جداییناپذیر از زندگیها شدهاند و نمیشود انتظار داشت شخص، لذتِ کار با آنها را با یکنواختی کتابخواندن عوض کند!
ما معتقدیم:
«اگر نمیتوانید شرایط را با هدفتان تطبیق دهید، حداقل هدفتان را با شرایطتان تطبیق دهید!» (حمید رضا نیرومند)
همین موضوع باعث شد که نرمافزار کتابخوانِ دُر را ایجاد کنیم تا کاربر از شرایط فعلی خود برای کتاب خواندن بهره ببرد.
دُر این امکان را فراهم میکند که متن یک کتاب در قالب جملات یا پارگرافهای کوتاه، در بازهی زمانی مشخص به کاربر نمایش داده شود. تعداد گزیدهها و بازهی زمانیِ نمایش آنها در اختیار کاربر است.
و حتی ما پا را فراتر گذاشتهایم و با ترکیب دُر با برادرش «پارسخوان» (نرمافزار خوانندهی متن فارسی) این امکان را فراهم کردهایم که گزیدهها توسط کامپیوتر برای کاربر خوانده شود تا حتی لحظهای نیازی به متوقف شدن کار کاربر برای خواندن آن متن نباشد.
امکانات دُر:
امکان افزودن کتابهای دلخواه با فرمت txt به نرمافزار
امکان افزودن متن کپی شده از هر جایی و افزودن آن به کتاب جدید یا به کتابهای موجود
امکان حذف و ویرایش کتابها و جملات آن
امکان اعمال تنظیمات به نحوهی نمایش جملات (میز کتاب)؛ مانند: تغییر فونت، تغییر رنگ متن و پسزمینه جمله و انتخاب تصویر پسزمینه برای میز کتاب
امکان خواندن فارسی و انگلیسی جملات
امکان تعیین سرعت خواندن متن
امکان تعیین بازهی زمانی نمایش جملات و مدتزمان به نمایش درآمدن میز کتاب
امکان دانلود کتابهای آماده از سایت کانون فرهنگی آفتابگردان
و...
اسکرینشاتهایی از محیط دُر (برای مشاهده تصویر اصلی روی آنها کلیک کنید):
دُر ساده است، همچون دُر و بسیار ارزشمند است، همچون دُر و خواهد درخشید، همچون دُر!
در طراحی دُر، تمام سعی ما بر «سادگی» بوده است (مانند دُر و مروارید) و این را میشود از آیکون ساده اما دوستداشتنیاش و رنگ و لعاب برنامه و سرعت اجرای آن و حتی نوع درج اطلاعات در آن (که باعث میشود هر کسی با هر سطح دانش فنی بتواند برایش کتاب بسازد) فهمید. اما این سادگی، دنیایی در پیش خواهد داشت!
ما دُر را «عمومیترین محصول آفتابگردان» میدانیم! هر کدام از محصولات ما (تِستا، نُمرا، پارسخوان، بوکفا، تیکفا و ...) کاربران خاصی داشتند اما دُر برای همه کاربرد خواهد داشت. بنابراین ما انتظار داریم حتی بیش از پارسخوان و تستا (که محبوبترین و پرمخاطبترین محصولات ما بودهاند) بدرخشد و به همین دلیل، برایش برنامهها داریم که إن شاء الله به مرور شگفتزده خواهید شد. (چه کسیست که دوست نداشته باشد یک «پروفایل مطالعاتی آنلاین» داشته باشد که طبق یک «سِیر مطالعاتی» که کارشناسان هر رشته برایش تعیین میکنند، هر کجا که هست، مطالعه کند... بقیهاش بماند برای آینده)
ایده دُر از کجا شکل گرفت؟
در زندگی هر انسانی، لحظاتی اتفاق میافتد که روحیه نا امیدی در او دمیده میشود. من شخصاً به محض مشاهده این روحیات، کتابهایی که حاوی جملات انرژیبخش هستند (مثل «لطفاً گوسفند نباشید» و امثالهم) را باز میکنم و چند جمله از آن میخوانم. همان چند جمله کافیست تا انرژی وصفناپذیری بگیرم. همین موضوع باعث شد به فکر نرمافزاری بیفتم که به طور مداوم این کار را انجام دهد.
از آن طرف، همانطور که در مستندات بیان کردهایم، ما انسانهای امروزی نمیتوانیم به همین راحتیها از این کامپیوتر دل بکنیم و به طور سنتی مطالعه کنیم، پس حالا که اینطور است، بگذار از شرایط فعلی طوری استفاده کنیم که به آن هدف (یعنی مطالعه) برسیم. دُر میتواند یک کتاب را به صورت تدریجی و در حین انجام کار، به خورد کاربر بدهد.
طراح دُر کیست؟
همانطور که گفتم ایدهی دُر از بنده بود و دانشجویان من میدانند که من به خاطر دقت و وسواس خاصی که در تولید نرمافزار دارم، پیادهسازی ایدههای اصلیام را به هر کسی نمیسپارم. آنقدر صبر میکنم تا «مَردش» پیدا شود و یا نهایتاً اگر پیدا نشد و فرصت داشتم، خودم پیادهسازیاش کنم. اما خوشبختانه در مورد دُر، مردش پیدا شد! «امیر علی یوسفی» عزیز (افتخار همدانیها که من در شگفتم از استعداد این همدانیها! سه پروژه بزرگ آفتابگردان که منتظر انتشار دو تای دیگر آنها [احتمالاً در همین تابستان] باشید، توسط همدانیها پیادهسازی شده!)، دانشجوی بسیار با استعداد دانشگاه انرژی ساوه در ترم آخر کارشناسی نرمافزار، پروژهی پایان دورهاش را با بنده برداشت (بازی با مرگ!). (هیچ دانشجویی با من پروژه برنمیدارد مگر اینکه میداند من آنقدر سخت میگیرم که نهایتاً چیزی تحویل بدهد که افتخار خودش و جامعه شود)
امیرعلی عزیز با سماجت و پشتکاری که داشت به طور باورنکردنی توانست از پس این کار برآید. (اوائل کار، من فکر نمیکردم او بتواند از پس آنچه میخواهم برآید و بیشتر به دید «پایلوت» به پروژهاش نگاه میکردم، اما به مرور با سماجتش عالی کار کرد. برای برنامهسازها: قبل از اینکه یک پروژه به مرحلهای برسد که رسماً منتشر شود، ما آن پروژه را بارها به عنوان یک مسأله در کلاسهای برنامهنویسی و یا به عنوان پروژه پایاندوره به صورت پایلوت پیادهسازی میکنیم تا کمکم ابعاد پروژه در ذهنمان شکل بگیرد. بعد یا یکی از همین ماکتها تبدیل به پروژه اصلی میشود مثل همین دُر و یا از صفر شروع به طراحی پروژهی اصلی میکنیم)
بیش از ۱۰ جلسه حضوری با هم داشتهایم (در دانشگاه، در ماشین، در مسجد، ... [فقط همین دو روزِ گذشته، دو دانشجو مهمان خانه ما بودهاند و روی پروژهها کار میکردهایم!])، دهها ایمیل و تماس رد و بدل شده است تا نهایتاً دُر، دُر شده است! (اگر نمونه اولیه را ببینید و با آنچه نهایی شده مقایسه کنید میفهمید در این چند ماه که از شروع کار میگذرد، در هر جلسه چقدر کار فرق کرده است...)
کارهایی مانند تحلیل مسأله و پایگاه داده، ترکیب رنگ و گرافیک نرمافزار، طراحی لوگو و کارهای سادهاش با من و پیادهسازی و کدنویسی کامل کار با امیرعلی بوده است.
البته در مجموع در شکلگیری کار، دانشجویان زیادی درگیر بودهاند. به طور مثال، جمعآوری بکگراندهای زیبا و روانشناسی شده، کار خانم طهماسبی، تایپ جملات کوتاه کتاب «لطفاً گوسفند نباشید» کار خانم یاری (هر دو دانشجوی دانشگاه جهاد دانشگاهی ساوه) و آمادهسازی کتاب غرر الحکم، کار آقای معادیخواه (دانشجوی عزیزی که داوطلبانه اعلام همکاری با آفتابگردان داشتهاند) بوده است و بد نیست بدانید بیش از ۷۰ دانشجوی دانشگاه جهاد دانشگاهی ساوه در قالب درس کاربینی و کارآموزی، علاوه بر مشارکت در پروژه saveh.info، کتابهایی در زمینههای مختلف (از ورزشی بگیرید تا سیاسی و روانشناسی و ...) برای دُر آماده کردهاند که به مرور و پس از بازبینی توسط دانشجویان ارشدتر، در مخزن کتابهای آماده دُر قرار خواهد گرفت.
موارد استفاده و نمونه کاربردهای دُر
دُر میتواند کاربردهای بسیار زیادی به ویژه در بحث آموزش داشته باشد؛ به عنوان مثال:
- معلم دلسوزی را در نظر بگیرید که برای اینکه به دانشآموزانش درس «زبان انگلیسی» یا «عربی» (یا هر درس دیگری) را یاد بدهد، یک کتاب برای دُر بسازد که در آن، لغات انگلیسی یا عربی و معنی آن درج شده است و این کتاب را همراه با دُر به دانشآموزانش هدیه دهد. دانشآموز در حین کار با کامپیوتر هر چند دقیقه یک بار، یک یا چند لغت همراه با معنی آنرا خواهد دید! (ایده آموزش از طریق بازی نیکا هم ایده دیگری بود که ما همچنان به آن معتقدیم)
- روانشناس خیرخواهی را در نظر بگیرید که یک کتاب حاوی داستانها یا متون انرژیبخش تولید کند و به بیماران خود توصیه کند که این کتاب را به خورد دُر بدهند و روی ویندوز خود نصب کنند. (در کنار آن همه قرص، این را هم تست کنید...)
- دُر حتی میتواند عاملی برای کسب درآمد باشد! شخصی را تصور کنید که کتاب خودش یا کتابی که گردآوری کرده را برای دُر آماده کند و با دریافت مبلغی، آنرا به کاربرانِ دُر بفروشد. (ما هر نوع کسب درآمد از دُر را بلامانع میدانیم [مگر اینکه نوعی سوء استفاده از نام و شهرت دُر به حساب آید که به شدت برخورد خواهیم کرد])
برنامههای آینده برای دُر
ما برنامههای بسیار بسیار زیادی برای دُر داریم که اگر خدا بخواهد به مرور (و بدون هیچ نوع عجلهای) پیادهسازی خواهیم کرد.
- تصور کنید دُر با تِستا ادغام شود! آزمونهای آزمایشی و توانمندی که هر چند دقیقه یک بار یک سؤال از کاربر خواهد پرسید و کاربر باید گزینه صحیح را انتخاب کند و این گزینه در پروفایل آنلاین او ثبت خواهد شد...
- قطعاً DorShop یا فروشگاه دُر، از اولین گامهای ما خواهد بود. محلی برای خرید و فروش کتابهایی که کاربران ساختهاند! (قابل توجه کسانی که منتظرند ما یک ایده را مطرح کنیم، سریعاً بروند دامینهای مرتبط با آن مثل parskhan.ir و bookfa.ir و امثالهم را ثبت کنند و در نمک بخوابانند تا ما با قیمت گزاف از آنها بخریم!!! منتظر باشند ما بخریم...!!!)
- ترکیب دُر با ایدهی اصلی که این یکی از ماژولهای آن ایده خواهد بود نیز در برنامه است.
به هر حال، صبر کنید و ببینید... (إن شاء الله)
از پارسخوان در دُر استفاده کنید!
یکی از کارهای زیبایی که انجام دادیم، به کارگیری پارسخوان در بطن دُر بود. همانطور که در معرفی پارسخوان گفته بودیم، ما پارسخوان را به صورت «منبعباز» منتشر کردیم تا برنامهنویسان از آن در پروژههای فارسیِ خود به عنوان خوانندهی متن فارسی استفاده کنند. یک نمونه از بهکارگیری پارسخوان را میتوانید در همین نرمافزار دُر ببینید. (اینکه امیرعلی حتی یک سؤال از من در مورد نحوهی ادغام پارسخوان با دُر نپرسید به من ثابت شد که ادغام پارسخوان با نرمافزارهای دیگر کار مشکلی نیست)
یک نکته جالب (و ترفند مخفی):
فرض کنید یک متن در وب یا هر کجای دیگر دیدهاید که میخواهید پارسخوان آنرا برایتان بخواند. اگر دُر را نصب کردهاید و در کنار ساعت ویندوز آنرا دارید، دیگر نیازی به باز کردن پارسخوان نیست! فقط کافیست یک بار روی آیکون دُر کلیک کنید تا میز کتاب باز شود و یک جملهی زیبا بخوانید، حالا متن جمله را انتخاب کنید (با کلیدهای ctrl+A) و متن مورد نظرتان را آنجا Paste کنید و روی دکمه Play کلیک کنید تا متن در همان پنجره توسط پارسخوان برای شما خوانده شود!
دانلود دُر:
دُر هم به محصولات رایگان ما میپیوندد. برای دانلود دُر و کتابهای آماده و یا به اشتراک گذاشتن کتابهایی که شما برای دُر میسازید، به سایت رسمی آن مراجعه کنید:
http://dor.aftab.cc
توجه: دُر برای اجرا به .NET Framework نسخه 4 به بعد نیاز دارد. (اگر از ویندوز 7 به بعد استفاده میکنید احتمالاً این فریمورک به طور پیشفرض روی ویندوز نصب است، در غیر این صورت، از اینجا دانلود و نصب کنید و سپس دُر را نصب کنید)
دُر منبعباز است!
ما دُر را نیز مانند همه محصولات رایگانمان به صورت «منبعباز» منتشر میکنیم! باشد که روحیه تولید و ارائه نرمافزارهای منبعباز، در کشورمان توسعه یابد. (تا چند روز آینده و پس از رفع خطاهای احتمالی، سورس در اختیار عموم قرار میگیرد)
اولین هدیهی دُر:
ما بخشهایی از کتاب «لطفاً گوسفند نباشید» را در بطن دُر قرار دادهایم. اما با توجه به اینکه در شبهای قدر و شهادت امام علی (علیه السلام) به سر میبریم و برای اینکه با روال افزودن کتاب آشنا شوید، ما کتاب «غُرر الحکم و دُرر الکَلِم» امام علی (سخنان کوتاه و حکمتآمیز ایشان) را آماده کردهایم تا به خورد نرمافزار بدهید و هر چند دقیقه یک بار روح شما با این جملات پرواز کند. برای دانلود این کتاب، روی لینک زیر کلیک راست کنید و Save Link As (یا Save Target As) را انتخاب کنید:
دانلود کتاب «غُرر الحکم و دُرر الکَلِم» امام علی
برای دانلود کتابهای بیشتر، یا طرح مشکلات احتمالی و نظرات و هر موضوع دیگری در مورد نرمافزار دُر به انجمنهای پشتیبانی دُر مراجعه نمایید.
تشکرها:
بلاشک باید ابتدا از خداوندِ «کم گوی و گزیدهگوی و دُرگوی» تشکر کرد که این توفیق را به ما داد که در مسیر نشر خوبیها گام برداریم.
از همه عزیزانی که در این چند ماه به هر نحوی درگیر این پروژه بودند، به ویژه از امیرعلی یوسفی عزیز که شبانهروز زحمت کشید، بینهایت سپاسگذارم و امیدوارم در مسیر تولید این برنامه چیزهای ارزشمندی یاد گرفته باشند و از این پس از انرژیای که از طرف استفادهکنندگان از دُر به آنها منتقل میشود، برای موفقیتهای آینده استفاده کنند.
از همه شما آفتابگردانیهای عزیز هم به خاطر حمایتهایتان ممنونیم. اگر حمایتهای شما نبود، حمایتهای خدا که میبود!! :) (شوخی میکنم؛ ما مدیون حمایتهای شما هستیم)
آیا یک روز از این اندکهای ما جهان پُر میشود؟
موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند