یکی از بزرگترین مصیبتها در کامپیوتر، حذف ناگهانی دادههاست.
چند اتفاق که طی همین هفته گذشته در همین زمینه رخ داد را مرور کنیم:
- هفته قبل در کلاس Windows 7(زیرمجموعه دوره MCITP) به دانشجوها sysprep را یاد میدادم. یکی از افراد کلاس که روی لپتاپ VMWare نصب کرده بود، اشتباهاً به جای اینکه sysprep را روی ویندوز مجازی اجرا کند، روی ویندوز اصلی لپتاپ اجرا کرد! این برنامه اگر روی لپتاپ اجرا شود، ویندوز را به حالت OOBE یا Out Of Box Exprience میبرد. یعنی همان روز اولی که لپتاپ را خریدهاید!! تصور کنید! تمام نرم افزارها و دادههای لپتاپش نابود شد!
- مدیر یکی از مؤسسات طرف حسابم یک فایل اکسل که حاوی اطلاعات دانشجویان دورههای مختلف بود را پاک کرده بود و از من پرس و جو کرد که چطور برگردانم؟
چون تا به حال برای خودم این اتفاقات نیفتاده بود چندان در این زمینه جستجو نکرده بودم اما:
- امروز در همان کلاس ویندوز ۷ یک لحظه نیاز پیدا کردم که هارد مجازی که به VMWare اضافه کردهام را به عنوان یک پارتیشن تعریف کنم. بنابراین به امید همیشه که هارد دوم disk 1 میشود، در خط فرمان (در برنامه DISKPART که مخصوص پارتیشنبندی است) نوشتم sel disk 1 و بعد دستور foramt fs=ntfs quick را نوشتم و با خیال راحت enter کردم!!! چند دقیقه بعد که به ایمیج ویندوز ۷ که روی هارد اکسترنالم بود نیاز پیدا کردم و رفتم که از آنجا بردارم، دیدم هیچ چیز داخل هارد اکسترنال نیست!!! تازه متوجه شدم که وقتی هارد اکسترنال را به سیستم زدهام خود به خود به داخل ویندوز VMWare رفته و در جایگاه disk 1 قرار گرفته و آن هارد مجازی که اضافه کرده بودم در حقیقت disk 2 میشده و من به اشتباه هارد اکسترنالم را فرمت کردهام!!!
قلبم داشت میایستاد! ۵۰۰ گیگابایت داده که حاصل یک عمر زحمتم بود به فنا رفت!
هر چند بعد از کمی فکر کردن متوجه شدم که تقریباً از تمام اطلاعات مهم یک نسخه هم روی سیستم خانه دارم اما کنجکاو شدم که حالا که برای اولین بار بلای حذف ناخواسته دادهها به سر خودم آمده، ببینم میشود واقعاً دادهها را ریکاور کرد یا نه!؟
چندین نرم افزار مختلف مثل Recover My Files و getBack Data را دانلود و تست کردم و حتی برنامههای Recovery در دیسک Hiren را هم تست کردم اما تقریباً همه ناکام ماندند تا اینکه رسیدم به:
Data Rescue PC
نرم افزار واقعاً عجیبی است! میشود گفت تمام دادههای هارد را بازگرداند!
روال کلی بازگردانی دادههای حذف شده:
۱- به محض اینکه متوجه شدید دادههایی را اشتباهاً پاک کردهاید، هیچ دادهای را روی آن درایو و حتی در کل روی هیچ درایوی که روی همان هارد دیسک یا فلش است کپی نکنید! حتی هیچ فایلی را اجرا هم نکنید. (هر کاری انجام دهید به ضرر شما خواهد بود!)
دقت کنید که وقتی یک فایل را پاک یا یک درایو را فرمت میکنید، اینطور نیست که تمام بیتهای هارد تک به تک تغییر کنند! بلکه فقط یک برچسب روی آن محوطه از دادهها خورده میشود که سیستم عامل بداند میتواند از این فضا برای فایلهای دیگر استفاده کند. یعنی اگر چیزی را کپی کنید سیستم عامل مجاز خواهد بود که بیتهای آن محوطه را تغییر دهد تا دادههای جدید شما را شکل دهند و ذخیره کنند.
پس اگر هیچ دادهای در آن محوطه درج نکنید میتوان امید داشت که دادههای شما ریکاور شوند.
۲- آخرین نسخه از نرم افزار ProSoft Data Rescue را از یکی از سایتهای اینجا دانلود کنید. من از اینجا با حجم ۸۰ مگابایت دانلود کردم اما بهتر است شما از P30download.com دانلود کنید چون همیشه جدیدترین نسخه را عرضه میکند.
۳- بعد از دانلود باید یک سی.دی خام داخل رایتر بگذارید و برنامه را اجرا کنید. با دایل کلیک روی فایل setup برنامه، پنجرهای همان ابتدا باز خواهد شد و خواهد خواست که برنامه را روی دیسک رایت کنید.
۴- پس از رایت، دو حالت وجود دارد یا درایو فرمت شده درایو ویندوز است پس باید سیستم را ریست کنید و با آن دیسک سیستم را بوت کنید و کار ریکاوری را انجام دهید و یا اینکه مثلاً فلش خود را فرمت کردهاید پس در این حالت در ویندوز به درایو سی.دی.رام بروید و برنامه را اجرا کنید. جالب است که برنامه نیازی به نصب ندارد و میتوانید Run from CD را انتخاب کنید تا بدون نیاز به نصب اجرا شود. سریال نامبر برنامه را باید وارد کنید تا کرک شود.
۵- در پنجره بعدی، روی Wizard کلیک کنید و درایو یا پوشهای که فایل یا فایلها را از آنجا حذف کردهاید انتخاب و روی Next کلیک کنید.
۶- در پنجره بعد، با کلیک روی Next، نرم افزار شروع به اسکن کردن و یافتن فایلهای قابل بازیابی میکند. دقت کنید که ممکن است این کار تا ساعتها و حتی روزها طول بکشد! مثلاً پس از ۷ ساعت، فقط ۷ درصد از هارد من اسکن شد و با توجه به اینکه من نیازی به دادهها نداشتم تا همینجا اسکن را متوقف کردم و دیدم که فایلها به خوبی قابل مشاهده و ذخیره سازی هستند! مدت زمان موارد نیاز برای ادامه کار را ۷۲ ساعت نوشته بود! (البته برای بازگردانی دادههای مهم، این زمان، زمان طولانیای نیست!)
اگر فکر میکنید نمیتوانید مداوم کامپیوتر را روشن بگذارید، میتوانید اسکن را متوقف و تا همانجا نتیجه اسکن را در یک درایو دیگر ذخیره کنید و بعداً مجدداً روی Load Scan کلیک کنید تا از ادامه اسکن کند... (اگر گاهی برنامه قفل کرد فکر نکنید که کاملاً هنگ کرده. صبر کنید تا از آن حالت خارج شود)
موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند