نقطه‌ای که خطاط ها در ابتدای خط می‌گذارند برای چیست؟

یکی از دوستان پرسیده است این نقطه‌ای که ابتدای این مشق گذاشته‌اید یا همه کسانی که خطاطی کار می‌کنند و همه کتاب‌های آموزش و ... ابتدای خط می‌گذارند برای چیست؟

امروز روز ولادت حضرت علی (علیه السلام) است، گفتم بد نیست این نکته را توضیح دهم.

این نقظه به این حدیث از امام علی اشاره دارد:

تمام قرآن در سوره حمد خلاصه شده است و تمام سوره حمد در «بسم الله الرحمن الرحیم» خلاصه شده است و تمام «بسم الله الرحمن الرحیم» در «ب» (بای ابتدای آن) خلاصه شده است و من نقطه زیر آن باء هستم.

هر چند ظاهراً این حدیث سند روایی محکمی ندارد اما به هر حال، خطاطان این حدیث را ملاک قرار داده‌اند و آن نقطه‌ی ابتدایی را نماد «بسم الله الرحمن الرحیم» و در حقیقت نماد کل قرآن و نماد قرآن ناطق (علی علیه السلام) می‌گیرند و در حقیقت کار خود را با بسم الله آغاز می‌کنند.

نکته دیگری که این نقطه از نظر فنی دارد در خط بالا مشخص است. اگر این نقطه نباشد و ابتدای خط با «ک» آغاز شود، زیر سرکش «ک» فضای خالی ایجاد می‌شود و گاهی خطاط حواسش به سرکش نیست و از کنار کاغذ کار را شروع می‌کند و فضا برای سرکش کاف وجود نخواهد داشت اما این نقطه اگر گذاشته شود، هر دو مشکل رفع می‌شود.

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

جوانان، این بیت شعر را دائم با خود تکرار کنند. همانطور که من از چند وقت پیش تا حالا که آن مشق بالا را نوشته‌ام، دائم با خودم تکرار می‌کنم! معنی شعر: باید آرامش و خواب (زیاد) را ترک کرد / این کار را باید در دوران جوانی کرد. («عهد شباب» یعنی «دوران جوانی»)