تولید و میکس موسیقی با SONAR 5

نسخه پنجم نرم‌افزار آهنگسازی SONAR نیمه مهرماه امسال به بازار معرفی شد. در جدیدترین نسخه SONAR از پردازش‌‌های 64 بیتی (ویندوز اکس‌پی 64 بیتی به همراه یکی از پردازنده‌های 64 بیتی مانند EM64T اینتل یا AMD64) پشیبانی شده‌ و تعداد زیادی از قابلیت‌های جدید به این نرم‌افزار افزوده شده است. نسخه پنجم SONAR در دو نوع 32 بیتی و 64 بیتی به بازار عرضه شده است.

نرم‌افزار سونار یکی از مشهورترین برنامه‌ها در خانواده نرم‌افزارهای موسوم به Sequencer است. از این نرم‌افزارها برای میکس و تولید موسیقی استفاده می‌شود. برنامه SONAR سالها قبل به نام Cakewalk ، نام شرکت سازنده آن به بازار عرضه می‌شد.

پردازش 64 بیتی

پشتیبانی کامل از پردازش‌های 64 بیتی به نسخه جدید این نرم‌افزار امکان می‌دهد که عملیات پردازش و تغییر صوت را با دقت و سرعت بیشتری به انجام برساند. اهمیت این قابلیت در آن است که طی سالهای اخیر به موازات پیشرفت امکانات و قابلیت‌های نرم‌افزارهای میکس و تولید در عرصه موسیقی و فیلم، وابستگی نرم‌افزارها به توان پردازشی CPU و میزان حافظه کامپیوتر افزایش بسیار زیادی داشته است و این موضوع مشکلاتی را برای کسانی که مایلیند از نسل جدید نرم‌افزارهای هنری استفاده کنند ولی امکان ارتقاء سخت‌افزار کامپیوتر خود در کوتاه مدت ندارد، به وجود آورده است. به همین دلیل بسیاری از کاربران، خصوصا کاربران خانگی (به دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری) حتی از امکان آزمایش کردن توانمندی‌های نسل جدید نرم‌افزارهای موسیقی محروم هستند.
مهاجرت به سیستم‌های 64 بیتی یکی از راهکارهایی است که می‌تواند به علاقه‌مندان این نوع نرم‌افزارها ، آهنگسازان آماتور و کاربران حرفه‌ای تضمین بدهد که تا مدت‌ها نیازی به ارتقاء سخت‌افزار خود به منظور امکان استفاده از نسخه‌های جدید این برنامه‌ها نخواهند داشت.

استفاده از پردازش 64 بیتی در SONAR 5 دقت محاسبات ریاضی در هسته نرم‌افزار را (در زمینه پردازش صوت) دوبرابر کرده و به این ترتیب طیف فرکانسی وسیعتری از صوت قابل پردازش است و کیفیت و دقت صوت خروجی افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.

نمایی از اینترفیس پیشرفته‌ی نرم‌افزار SONAR 5 (برای مشاهده تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

همچنین کاربر می‌تواند به کمک ماژول جدید BitBridge از Plug-in‌های 32 بیتی VST در نسخه 64 بیتی سونار 5 استفاده کند. سودمندی این ماژول از این جهت است که چون پردازش 64 بیتی یک فناوری جدید است، ممکن است کاربر نتواند تا چندین ماه هیچ Plug-in 64 بیتی کارآمدی (که مخصوص نسخه جدید سونار ساخته شده باشد) تهیه و استفاده کند. لذا در این شرایط می‌تواند از Plug-inهای موجود 32 بیتی در بازار در حالت 64 بیتی استفاده کند.

امکان استفاده از Plug-in‌های VST در سونار قابلیتی است که در نسخه‌های اخیر به آن افزوده شده است. فناوری VST اساسا متعلق به نرم‌افزار دیگر به نام Cubase است که همچون سونار یکی از معروف‌ترین نرم‌افزارهای خانواده Sequencer‌ها است. فناوری VST مشابه فناوری DXi در خود نرم‌افزار سونار است و به کاربر امکان می‌دهد که از انواع ابزارها و آلات موسیقی دیجیتالی و مجازی هنگام تولید اثر خود استفاده کند. کاربران سونار می‌توانند بدون نیاز به خریداری و نصب Cubase از Plug-inهای VST استفاده کنند.

خوشبختانه بسیاری بهبودها و قابلیت‌های جدید SONAR 5 که در نسخه 64 بیتی آن وجود دارد، در نسخه 32 بیتی آن نیز از طریق یک تنظیم نرم‌افزاری ساده در دسترس کاربرقرار دارد و موتور نرم‌افزار SONAR می‌تواند این قابلیت‌ها را در نسخه 32 بیتی آن شبیه سازی کند. با این حال بهترین بازده و دقت عملکرد در نسخه 64 بیتی آن قابل دستیابی است.

دیگر قابلیت‌های جدید در SONAR 5

- یکی از مهمترین ویژگی‌های جدید در سونار 5 ، افزوده شدن قابلیت Clip-Based Effects and Editing است. به کمک این قابلیت آهنگساز یا تدوین‌گر موسیقی می‌تواند یک افکت صوتی خاص را به جای اینکه (مجبور باشد) روی کل یک تراک(2) از صوت پیاده کند، فقط روی یکی از کلیپ‌های همان تراک اعمال کند. به این ترتیب می‌توان روی یک قطعات و کلیپ‌های یک تراک چندین افکت متفاوت گذاشت.

- سونار 5 همراه ماژول SFZ SoundFont Sampler ارائه می‌شود. فناوری SoundFont یک استاندارد تعریف شده از سوی شرکت Creative است که در تمامی مدل‌های پیشرفته کارت صوت‌های ساخت این شرکت وجود دارد. به کمک این فناوری کارت صوتی یک کامپیوتر می‌تواند صدای سازهای موسیقی واقعی را که قبلا توسط نرم‌افزارهای خاص ضبط و دیجیتایز شده‌اند را بنوازد. از SoundFont ها می‌توان برای تعیین صدای ساز یک تراک MIDI استفاده کرد. ماژول SFZ Sampler در سونار 5 یکی همان نرم‌افزارهایی است که برای ضبط کردن و دیجیتایز کردن صدای آلات موسیقی واقعی با فرمت SoundFont می‌توان استفاده کرد.

- ماژول Roland GrooveSynth یکی از قدرتمندترین و جالب‌ترین ابزارهای جانبی افزوده شده به سونار 5 است که به کاربر امکان می‌دهد تمام صدای سازهای موجود در ارگ‌ها (سینتی‌سایزرها)ی الکترونیکی ساخت شرکت رولند را هنگام آهنگسازی در دسترس داشته باشند. تعداد این سازها به بیش از 400 مورد می‌رسد.

شایان ذکر است که در نرم‌افزار سونار تعداد تراک‌های قابل تعریف در یک قطعه نامحدود است و می‌توان به هر میزان که لازم است و تا آنجا که سخت‌افزار سیستم اجازه می‌دهد، تراک‌های مختلف اضافه کرد و کلیپ‌های متعددی را روی آنها قرارداد و میکس کرد.

فهرست کامل قابلیت‌های جدید سونار 5 را می‌توانید از این نشانی ملاحظه کنید.

پی‌نوشت:
(1) از نظر فنی، استفاده از مکانیزم پردازش 64 بیتی در SONAR 5 میزان تاخیر(Latency) در پاسخ به یک موج Impulse را به 64 نمونه یا Sample (معادل 1.5 میلی ثانیه در سرعت نمونه‌برداری 44.1 کیلوهرتز) کاهش داده است. در اینجا میزان تاخیر کمتر، به معنی قدرت پردازشی بیشتر در شبیه‌سازی اثر طنین صوت است.
پارامتر Latency‌ یکی از عواملی است که بازده و سرعت عملکرد یک نرم‌افزار موسیقی را بر روی یک سخت‌افزار خاص تعیین می‌کند. هرچه سخت‌افزار ضعیف‌تر باشد (سرعت CPU‌ پایین‌تر و میزان حافظه و سرعت RAM کمتر باشد) باید پارامتر تاخیر افزایش یابد تا یک قطعه سنگین توسط کامپیوتر قابل اجرا و شنیدن باشد. این پارامتر در تمامی ارکان و خصیصه‌های یک نرم‌افزار پیشرفته موسیقی ردپایی دارد.

(2) در نرم‌افزارهای Sequencer برای میکس کردن چند قطعه از صوت مثلا صدای چند ساز که باید همزمان شنیده شوند، هر قطعه را روی یک تراک (Track) قرار می‌دهند. به این ترتیب هنگام اجرای کل اثر، مکان نمای نرم‌افزار در امتداد محور زمان (موازی با طول تراک‌ها) حرکت می‌کند و صوت روی تراک‌ها را همزمان به گوش می‌رساند.