اصلاحخانه استاد!

Hamid

اصلاحخانه استاد!

سلامي عرض کردم و سريع رفتم مقابلش، روي صندلي، کنار شاگردش نشستم، دوباره که نگاهش کردم، ديدم هنوز دارد ادا و اطفارهاي بعد از سلام را در ميآورد و من اصلا حواسم نبوده! من هم شروع کردم سرم را بالا و پايين کردن و دست بر سينه گذاشتن و لبخند زدن که جواب احوالپرسيهاي بيکلامش را داده باشم. معلوم بود که دارد ميگويد: خوبي فلاني؟ سلامتي؟ خانواده خوب است؟
من هم با لبخند اول جواب دادم: ممنون، الحمد لله، با سري که تکان دادم و دستي که برسينه گذاشتم، رساندم که: سلامت باشيد، قربان شما، شما چطوريد؟ ، و با لبخند آخر و لب جنباندنهايم گفتم که: سلام دارند خدمتتان!
خلاصه بعد از کلي پانتوميم، منتظر ماندم که مثل هميشه بگويد: بفرماييد... و من بروم و بنشينم روي صندلي مقابل آينه که اصلاحمان کند.
خودش و شاگردش، حسن، از زور بيکاري نشسته بودند روزنامههايي که احتمالا «محمود خبر» براشان آورده بود را ميخواندند و احتمالا قبل از من، براي هم تفسير ميکردند! آخر، همين حين که وارد شدم، شاگردش داشت برداشتش را از يک خبر ميگفت: «ميبيني فلاني؟! توي روزنامه هم نوشته شتر با بارش در اين مملکت گم ميشود!»
پيشبند را که بست و اولين قيچي را به موهاي روندهتر از سِزنهام* زد، منتظر ماندم که شروع کند!
و شروع کرد: «ديگر، مردم وقت ندارند بيايند اصلاح، اصلا انگار زمانه نسبت به اصلاح، بياهميتشان کرده! يادش به خير، زمان شاه ميآمدند، ميگفتند: فلاني! کي وقت داري بياييم اصلاح؟ ميگفتم فلان روز، فلان ساعت، فلان دقيقه بيا. حالا ديگر بايد بروي بگويي: فلاني کي وقت داري بيايي اصلاح؟!! »
من هم طبق معمولِ اين چند سال، سري تکان ميدهم و خندهاي زورکي تحويلش ميدهم که بگويم: راست ميگويي فلاني...
آخر از آن زمان که باباي خدابيامرز که خدا قباله اعلي علّيّين را به نامش بزند، دست و پايم را محکم ميگرفت و استاد، با آن موتراش دستياش که گاهي روي موهاي خلقالله قفل ميشد، سرم را از ته ميتراشيد، ياد ندارم اصلاحچي ديگري را تجربه کرده باشم. از همان زمان تا به حال، شناختهامش.
از آن طيف است که حکومت وقت را هر کجا گير بياورد، به رگبار ميبندد! از آن دلدادههاي پسر رضا شاه است که اگر بگويي «محمد» سه صلوات نصار ميکند، يکي براي پيامبر خدا و دو تاي ديگر را براي محبوبش محمدرضا شاه.
هم قطارهاي او را، مردم، «اوس محمود» و «اوست عباس» و «عم حسين» صدا ميکنند، اما اين يکي را به خاطر موهاي بلندش که ميشود از پشت بست و صورت هفت تيغهاش که معلوم است هر وقت بيکار شده، با تيغ به جانش افتاده و البته حرفهاي قلمبه سلمبهاي که به خورد مشتريهاي زير تيغش داده، «استاد» لقب دادهاند!
به شاگردش ميگفت که من هم بشنوم:
امروز رفته بودم بانک. دخترهي لوس براي يک ماه تأخير در قسط وام، هزار و دويست و پنجاه تومان جريمهي ديرکرد از ما گرفت! (يک عددِ به اين کوچکي را آنقدر با کش و قوص و آّب و تاب گفت که من وقتي در آخر، گفت مزد اصلاحت 1500 تومان ميشود، فکر ميکردم کل زندگيام را دادهام به استاد!)
ادامه داد: صدايم را بلند کردم که: چه خبر است خانم؟ مگر چندصد درصد به عنوان جريمه ميگيريد که شده است هزار و دويست و پنجاه تومان؟!
ميگفت رفتهام پيش معاون و رئيس و ... که ببينم اين چه قانونيست، اين چه ممکلتيست!؟ چه کشکيست؟!
و از آنجا که ديگر اين بخش را ادامه نداد، فهميدم که طبق معمول، در نهايت مجبور شده جريمه را بدهد و صدايش را بخواباند!
ميگفت: تازه وقتي ميخواستم بيايم، دخترهي آپارتي* برگشته ميگويد: آقاي به ظاهر محترم! اگر ماه ديگر هم تأخير کنيد، همينطور جريمه ميشويد! من هم گفتم: بله خانم، ما بايد تا قيامت جريمه بدهيم! چون آنوقتي که بايد ساکت ميبوديم، داد زديم!
و باز داستانش مثل همه داستانهايي که تا به حال، هر وقت رفتهام اصلاحخانهاش تعريف کرده، سياسي تمام شد.
اين جمله را که گفت، چشمانم گرد شد، مانده بودم استاد اين جملات گندهتر از دهان کوچکش را از کدام رجل سياسي آموخته و حالا هنرنمايي ميکند!؟
باور کن اگر به جاي سياسيون مملکت بودم، ميدادم استاد را تاکسيدرمي کنند و بزنند بر ديوار موزه پاريس که تا ابد به عنوان يک اصلاحچي مجاهد جسدش زنده باشد! سي سال از انقلابي که بابا ميگفت امثال استاد، آنزمان، مثل موش در خانه قايم شده بودند، ميگذرد و هنوز دستبردار نيست! اما اينجا مجبور بودم هر بار سرم را به نشانه تأييد تکان کوچکي دهم که هم تيغش از ته نبرد و هم راضي بماند که تلافي مخالفتم را سر موهايم در نياورد!
ميگفت: حسن! حاج صولت را ديدهاي؟
حسن هم که کمي به مونگولي ميزند، سريعاً روزنامه را تير کرد جاي قبلي من و بلند شد و گفت: آره استاد، ميگويند بانک اقتصاد نويت (مثلا منظورش اقتصاد نوين بود!) آمده يک ميليارد و نيم زمينش را خريده! عجب آدم «خرشانسي»ست!
ميبيني استاد؟ باباي خر ما اگر دندان روي جگرش گذاشته بود، الان من مجبور نبودم بيايم موهاي مردم را از زمين جارو کنم! برداشت، زمين به آن نابي را پنج ميليون فروخت!
استاد هم که انگار بدش آمده بود حسن به شغل مبارکش توهين ميکند، زد توي چرتش که: مگر 5 ميليون، آنزمان کم پولي بود؟!
حسن هم ادامه داد که: ميگويند رفته مکه؟
استاد هم که انگار همسايه حاج صولت است و يک حاجيخوران مفصل افتاده، گفت:
آره، اتفاقا ديشب از مکه آمد. حسن! نبودي ببيني! يک گوسفند برايش زمين زدند، به اندازه گوساله!
و از خاطراتش از آن گوسفند خدابيامرز ميگفت، در حالي که اينجاهاي کار رسيده بود به تيغزني دور گوشهاي اين بنده حقير!
ميگفت: حسن! بسته بودندش به تير چراغ برق، بکدفعه بلند شد روي هوا و «شالاپ» خودش را روي زمين زد!
نامرد با آن دستهاي تيغآلودش اداي گوسفند را هم در ميآورد! دستهايش را که با سرعت ميبرد بالا که اداي پرواز گوسفند را دربياورد، من را ياد آن ضرب المثل مشهور انداخت که: «خطر از بيخ گوش حقير رد شد!»
در همين حين يکي آمد که ريشش را مثل استاد کند، روي صندلي که نشست، حسن رفت سراغش: آقا امر بفرماييد.
- تيغ بينداز!
استاد که اين را شنيد، گفت: آقا تيغ انداختن ممنوع است، نمياندازيم، آخوندها نميگذارند!
و اين بود که قسمت دوم تراژدي هميشگياش درباره آخوند شروع شد: گناه کرديم رفتيم شديم رئيس صنف! حالا امريه پشت امريه که: تيغ نيندازيد! آخر، کدام کارتان درست است که به تيغ انداختن گير دادهايد!؟
ما هم براي اينکه نگويند لال است، يواشکي گفتيم: استاد، شايد مورد بهداشتي دارد!؟
جوابي داد که گفتم همان لال باشم خيلي بهتر است: گفت: اگر بهداشت براشان مهم است، پس چرا همه خارجيها هفتتيغهاند!؟
نميدانم، استاد براي همه مشتريها اينگونه وعظ ميکند يا وقتي من بيچاره را ميبيند که چهار تا شيويد روي صورتم گذاشتهام که «حميد» را با «حميده» اشتباه نگيرند و حاجخانم نگويد تارکالصلوه شدهاي، بغضش ميترکد؟!
وقتي با آن دستهاي لرزانتر از بيد، قيچي به دست ميگرفت، در دل دعا ميکردم که خدا اين چند تار مو را که از خزانه غيبش در اين دنيايي که همه، همديگر را کچل کردهاند، به ما عطا کرده، تا پايان کار استاد حفظ نمايد.
تازه وقتي شدت لرزههايش آنقدر ميشد که احتمال ميداد موهاي بيچاره من را از بيخ و بن قيچي بزند، ميرفت و يک پک به آن سيگار که گذاشته بود روي کرکرههاي بيرونِ در -که دودش نيايد داخل و برود در چشمش- ميزد و ميآمد فوت آخرش را در سر و کله و دهان و دماغ ما ميکرد!
براي اينکه عريضه خالي نباشد و به حرف شيطان که اصرار ميکرد حرفي بزنم، گوش کرده باشم، گفتم: استاد! اي کاش سيگار نميکشيديد.
فوراً جواب داد: مگر نميبيني؟ سيگار که ميکشم دستم نميلرزد، آرام ميشود!
و بيچاره خبر نداشت که آن لرزههاي چند ريشتري دستش، آن هم در سن 50 سالگي که تازه اول معرکهگيريست، فقط به خاطر همان سيگار است...
اين حرف را که زدم، يکدفعه يادش افتاد مدتيست زيارتم نکره! دهانش را که هنوز بوي سيگار ميداد، نزديک گوشم کرد و با کمي طعنه گفت: دو ماهي ميشود که اصلاح نشدهاي، درست ميگويم؟ قبل از عيد بود که آمدهبودي...
احتمالا خواست ببيند اگر رسم آبا و اجدادم را زير پا گذاشتهام و رفتهام زير تيغ اصلاحچي ديگري نشستهام، مواخذهام کند!
فوراً جواب دادم: خدا خيرت بدهد استاد! من موهايم از سبزه عيد تندتر رشد ميکند، چطور دو ماه بدون شما دوام بياورم؟! راستش چند هفته پيش آمدم، تشريف نداشتيد، حسن خان روي موهايم کار کردند. از قضا خوب هم از آب در آمد، خانواده و همقطارهاي اداره و دانشگاه خيلي تعريف کردند، دستشان درد نکند...
با تعجب پرسيد: حسن؟ گفتم: بله، حسن آقا.
يواشکي گفت: باريکلا حسن، آدم شده است! باور نميکنم!
معلوم بود که حسابي به دل گرفته است، از آن قيچيهاي محکمي که بعد از اين، ميزد، ميشد فهميد!
پرسيد: چطوري زده بود که همه خوششان آمده بود؟
گفتم: والله يادم نيست استاد، مهم نبود، در کل قالب قشنگي از کار در آمده بود...
قيچيها را که عميقتر ميزد، ميگفت: فکر کنم حسن دور سرتان را کچلتر کرده، با توجه به موهاي لختي که داريد، قشنگتر شده!
ترسيدم بزند موهامان را مثل مرغهاي کاکل به سر باغوحش اصفهان کند که دور سرشان سفيد است و بالاي سرشان يک خروار پر! سريع گفتم: نه استاد، مهم نيست، شما مثل هميشه بزن، شما خيلي بهتر ميزني...!
خلاصه مثل هر ماه که بايد کارتمان را پيش استاد بزنيم که پنجشنبهها نرود سر قبر بابا و بگويد: پسرت نااهل شده، ديگر نميآيد ما اصلاحش کنيم، اينبار هم جان سالم به در برديم و توسط استاد اصلاح شديم. اما در اين سه ربع ساعتي که زير تيغ استاد بودم، به اين فکر ميکردم که استاد، همه را اصلاح کرد و آخر، خودش اصلاح نشد!!

31 ارديبهشت 1386 (اداره)

-------------------پينوشت:
سزنه (sezneh): علفي هرزه که دور درخت ميپيچد و خشکش ميکند، در اصطلاح محلي ساوه، سزنه ميگويندش.
آپارتي: در فرهنگنامه ساوه، « بيشرم » معني ميکنند....

sooraty

این یکی معرکه بود حمید اینو میدم استادمون بخونه نظرشو برات میارم

bahar

سلام

واقعا عالی نوشتین / از لحن نوشتاریتون آدم یاد سالهای 1340 میوفته یه خورده شایدم نزدیکتر Wink

(مزاح بود)
من که کلی عصبی شدم از دست اون استاد (با اینکه دکتر تجویز کرده حرص نخورم ولی نتونستم این متن شما رو نخونم Surprised

)
جدا شما پیش همچی کسی میرین؟!
بازم تشکر میکنم خیلی عالی بیان کردین

sistemprof

خیلی خوب بود حمید جان .از من بهت نصیحت هر چند وقت یکبار سلمونی تو عوض کن !

animeditor

سلام جمیعاً

ایول ... ایول
داش حمید و ایول
آفرين

وجداناً خیلی عالی بود.
با متن قبلی خیلی فرق می کنه؛ خیلی کامل تر و منسجم تر شده.
یعنی واقعاً این دو تا متن رو توی همین فاصلهء زمانی نوشتی؟
یا نکنه رفتی دوپینگ کردی؟ Mr. Green

بنده با این که توی ایراد گیری متخصص هستم 8) این بار حرفی واسه گفتن ندارم. Neutral

(فقط چند جا فالش شده که فعلاً مهم نیست. Embarassed

)

مشخصه که زیاد مطالعه می کن و واقعاً به نویسندگی علاقه مندی. Wink

موفق باشی.

التماس دعا
یا علی

Hamid

سلام و ممنون از لطف دوستان Wink

جالب بودن اين خاطره شايد به خاطر 4 ساعت وقتي باشه که براش گذاشتم Embarassed

به نظر خودم هم هموني ميشد که خودم ميخواستم Razz

bahar, جان،
راستش من يه ساعت زونيکس دارم که بهش ميگن ساعت جاسوسي Shocked

يکي از قابليتهاش، ضبط صداست.
اتفاقا توي اين سلموني که بودم، تا ديدم دوباره استاد شروع کرد، ساعت رو همون زير پيشبند زدم که ضبط کنه Mr. Green

حالا امشب يا فردا که وقت کنم، بخشهايي از اون رو به اندازهاي که حجمش اجازه بده، جدا ميکنم و ميذارم که بدونيد حتي برخي جملات، دقيقا همونهاييست که استاد از دهانش بيرون آمده Wink

تا اونجا که تونستم، امانتداري کردم، اما شما نبايد به اون متن بالا، به ديد يک خاطره نگاه کنيد که مثلا دختر خانمها توي دفتر خاطراتشون مينويسن. اونجا مثل همه طنزنويسان، يه خاطره واقعي، سوژه شده که من برخي نکات طنز رو بيان کنم... Wink

من خودم بيش از ده بار خاطرهم رو خوندم و خنديدم، اميدوارم شما هم لذت برده باشيد Wink

Hamid

سلام؛
ببخشيد که دير شد، دنبال برنامهاي ميگشتم که توي ويستا بتونه براي جدا کردن و ترکيب صداها کمکم کنه Embarassed

به هر حال، يه فايل صوتي از بخشهايي از صحبتهاي حسن و استاد آماده کردم که بشنويد و ببينيد انسان تا چه اندازه ميتونه منفي باشه! Crying or Very sad

يعني 45 دقيقه، يک حرف مثبت و خوشحال کننده از دهنشون بيرون نياد Crying or Very sad

جالب اينجاست که اينجور افراد، تعدادشون کم هم نيست Embarassed

اميدوارم روحيه «مثبتنگري» به طريقي به مردم ايران و به خصوص شهر ما Surprised

تزريق بشه

http://aftabgardan.cc3.googlepages.com/eslahkhaneye_ostad.mp3

bahar

جالب بود ولی کوتاه Wink

(البته من که اصلا اعصاب اینجور آدما رو ندارم Neutral

)

سوای طنز بودن خاطره شما عجیبیش حوصله شماست Exclamation

که چه جوری بازم میتونین

این بنده خدا رو تحمل کنین . از این قبیل من زیاد دیدم زیاد نمیتونم پای صحبشون بشینم

Hamid