بررسی ترفندهای مختلف فیلم برداری و جلوه های ویژه

animeditor

سلام جمیعاً
واسه بهتر شدن انجمن، این مبحث رو راه انداختم که اگه کسی سوالی راجع به تکنیک های فیلم سازی و جلوه های ویژه فیلم برداری یه صحنه خاص که توی تلویزیون یا هر جایی که دیده، بپرسه؛ من هم تا جایی که بتونم بهش جواب بدم. خواهش می کنم در مورد نرم افزارها نباشه؛ چون توی مباحث قبلی، تقریباً همه چیز گفته شده.
فقط عزیزان سعی کنن که اون نما رو کامل توضیح بدن و اگه تونستن یه عکس هم ازش بفرستن.
اگه خودم هم صحنه رو ندیده باشم، سعی می کنم پیداش کنم، ببینم و بعد جواب بدم.
یا علی

animeditor

سلام جمیعاً
اولین موضوع رو خودم انتخاب کردم.
((( چه طور توی یه نما، یه نفر رو در حال انجام دو کار مختلف نشون می دن؟ )))
خدمت رفقا کنم که این کار از لحاظ زحمت و کیفیت، دو تا سطح داره:
سطح پایین که نمونه هاش رو توی کارهای داخلی دیدیم مثل کارهای مهران مدیری و فتحعلی اویسی، و سطح بالا مثل فیلم مردی با نقاب آهنین (با بازی لئوناردو دی کاپریو) که تا حالا توی ایران ندیدم (منظورم اینه که اگر هم هست، مدتش خیلی کوتاهه).
توی یه مثال، این ها رو توضیح می دم:
1- سطح پایین: فرض کنیم، من یه کارگردانم و می خوام یه همچین کاری انجام بدم. اول میام متن کامل کار رو می نویسم که بدونم هر کدوم از اون دو تا شخصیت، چه حرکاتی انجام می دن(مشخص کردن مرز) و چقدر باهاس حرف بزنن (زمان بندی). دوربین رو می کارم و به بازیگری که قراره دو تا بشه می گم که بار اول از کجا تا کجا بیاد (که وارد مرز اون یکی نشه) و بار دوم هم همین طور.
صدا... دوربین... حرکت...
بازیگر واسه بار اول میاد و با اون یکی بازی می کنه؛ این جای کار، هم میشه یه نفر دیگه جای طرف مقابل بازی کنه که حس بازیگر خوب در بیاد و زمان بندی بین دیالوگ ها حفظ بشه (چون نفر اضافی بعداً حذف می شه) و هم بازیگر اصلی اگه مسلط باشه می تونه دیالوگ ها و بازی طرف مقابل رو توی ذهنش انجام بده... برداشت اول تموم شد. دوربین رو تکون نمی دیم که کار خراب بشه. واسه بار دوم، بازیگر میاد و اون یکی نقش رو بازی می کنه. البته بهتره که صدای برداشت اول، هم زمان پخش بشه که زمان بندی دیالوگ ها بهتر دربیاد... برداشت دوم هم تموم شد.
حالا ما چی داریم؟! دو تا برداشت مختلف از یه نما، که باهاس وارد برنامه مونتاژ بشه.
توی برنامه مونتاژ، هر دو تا برداشت رو روی هم میندازن و از مرز حرکتی دو تا شخصیت، تصویر رو برش می دن که تصویر زیری معلوم بشه (کدوم زیر باشه و کدوم رو، فرقی نمی کنه). اگه بازی ها خوب و با هم میزون باشن، چون نما دقیقاً یکیه و برش وسطشون هم معلوم نمی شه، انگار دو نفر شبیه به هم دارن با هم مشاجره می کنن.
2- سطح بالا: خوب! حالا که این رو یاد گرفتیم، فکرش رو بکنین که اگه بتونی هر دو تا برداش رو با حرکت دوربین انجام بدی، البته حرکت های دقیقاً یه جور، و با استفاده از تکنیک پرده آبی و یا روتوش فریم به فریم فیلم، هر دو تا بازیگر رو از جلوی همدیگه عبور بدی، می شه فیلم مردی با نقاب آهنین.
اگه بخوای این دو تا شخصیت از مرز تصویری خودشون رد بشن و خصوصاً، با هم برخورد فیزیکی کنن، کار خیلی پیچیده می شه.
مثلاً فیلم جنگ ستارگان 1، توی اون صحنه هایی که یه شخصیت واقعی می خواست یه شخصیت کاملاً کامپیوتری رو از زمین بلند کنه، موقع فیلم برداری، شخصیت واقعی با هوا بازی می کرد یعنی طرف مقابل وجود نداشت و اون رو خودش مجسم می کرد. بعد از اون، شخصیت مقابل رو با کامپیوتر به تصویر اضافه کردن. با این روش می شه از دو شخصیت، جدا جدا فیلم بگیری و بعداً روی هم مونتاژ کنی، ولی چون یه بازیگر هیچ وقت دو تا کار پیچیده رو نمی تونه مثل هم و یا مکمل هم دربیاره (مثلاً یه بار در حال خفه کردن باشه و یه بار در حال خفه شدن) و اگر هم دربیاد، طبیعی نمی شه، از این روش واسه کارهای سبک و کوچیک استفاده می کنن.
این نکته یادت باشه: !!! توی این جور نماها، مهمترین قسمت، صورت شخصیت هاست!!!
توی فیلم هایی که یه نفر جای دو شخصیت بازی می کنه، واسه این که کارشون بی خودی سنگین نشه، توی نماهای نزدیک، نما رو جوری انتخاب می کنن که توی هر نما، صورت یکی از اون دو نفر معلوم باشه چون طرف مقابل، بدل کاره. اگر نما باز باشه، می شه از یه بدل کار که خیلی شبیه بازیگر اصلیه استفاده کرد.
به همه عزیزانی که این تاپیک رو می خونن پیشنهاد می کنم که این جمله یادشون بمونه:
((((( مهم نیست شما چه کاری انجام داده اید؛ مهم این است که تماشاگر چه می بیند و چه می فهمد. )))))
ببخشید، من خیلی پرچونه ام. چیز دیگه ای به ذهنم نمی رسه.
امری باشه در خدمتیم.
یا علی

animeditor

سلام جمیعاً
فکر کردم شاید بد نباشه یه سوال رو که خیلی ها ازم پرسیدن، این جا بگم و جواب بدم.
توی تبلیغ اسنوا، چه جور دوربین رو می چرخونن؟ و چرا نسبت به فیلم ماتریک، تصویرش می ارزه؟
لرزش تصویر تبلیغای اسنوا به خاطر کیفیت نیست؛ تکنیک فیلمی مثل ماتریکس با اون فرق می کنه.
با اجزه... یه راهنمایی راجع به تبلیغ اسنوا و فیلم ماتریکس، و بعدش هم یه روش عملی واسه انجام این کار.

توی تبلیغ اسنوا همون سر صحنه دوربین ها رو میزون کردن که این کار دو تا ایراد داره:
1- چون حرکت سریعه، زاویه دوربین ها خیلی باید دقیق تنظیم بشه؛ سر حصنه که نمی شه دقیقاً میزونشون کرد و بعد از مونتاژ هم نمیشه عکس ها رو جابجا کرد تا حرکت نرم بشه، چون زمینه دارن؛ مسیر حرکت زمینه با مسیر حرکت موضوع فرق می کنه.
2- نورهایی که به دوربین ها می رسن فرق می کنه (نور زمینه یه جوره و نور موضوع یه جور دیگه)؛ واسه همین تصویر دلچسب نیست.
از طرفی تعداد دوربین های اون تبلیغ از فیلم ماتریکس کمتره.

تکنیک به کار رفته توی فیلم ماتریکس:
توی اون فیلم همه اون صحنه ها رو جلوی پرده آبی یعنی بدون زمینه گرفتن (زمینه ها هم کامپیوتریه) تا دو مورد اشکال بالا پیش نیاد:
1- وقتی موضوع بدون زمینه باشه، هر حرکت ناموزون جزئی رو می شه درستش کرد (با یه نمه جابجایی عکس).
2- نورپردازی رو راحت تر می شه تنظیم کرد که رنگ موضوع توی همه عکس ها یکی باشه و اگر هم لازم باشه، موقع مونتاژ می شه یه نواختشون کرد.
و زمینه هم که دیگه دست انیماتوره.

----- یه روش عملی -----
من که نه؛ ولی اگه کسی امکاناتش رو داشته باشه می تونه این کا رو انجام بده:
مواد لازم:
دوربین فیلم برداری: 2 عدد
دوربین عکاسی دیجیتال: به مقدار لازم (هر چی بیشتر بهتر)
البته نه هر دوربینی. دوربینایی که بتونی تنظیم کنی که همشون توی یه لحظه عکس بگیرن.
توی فیلم ماتریکس، دوربین ها یه اختلاف زمانی کوچیک داشتن.
حوصله (جهت میزون کردن دوربین ها): خیلی زیاد
تجهیزات نورپردازی هم اگه میل دارین می تونین تهیه کنین، مانعی نداره.

اول، دوربین های رو باهاس به این ترتیب توی یه مسیر دقیق بچینین:
دوربین فیلمبرداری شماره 1==> دوربین های عکاسی از 1 تا n ==> دروبین فیلم برداری 2.
دوربین ها رو که کاشتی و میزون کردی، دو تا دوربین فیلم برداری همزمان شروع به ضبط تصاویر می کنن. وقتی که خواستین می تونین با دوربین های عکاسی همزمان عکس بگیرین. تصاویر و عکس ها رو میریزین توی کامپیوتر و با یه برنامه مونتاژ، خوب مخلوط می کنین؛ البته به این ترتیب:
تصویر دوربین شماره 1 تا لحظه مورد نظر --» عکس های شماره 1و2و...--» از لحظه مورد نظر به بعد.
خوب... خوانندگان محترم؛ امیدوارم که فیلم امروز باب میل و سلیقتون باشه (تو که می گی، خودت می تونی این کارو انجام بدی؟).
یا علی

animeditor

سلام جمیعاً
منظورم آماریه که توی پخش فوتبال های خارجی روی زمین نشون می دن.
یه دایره دور توپ واسه ضربه کاشته؛ خط آفساید؛ ...
این کار هم برنامه توپ می خواد و هم دستگاه های خفن. که اگه یادتون باشه پارسال یه مسابقه چند جانبه توی امارات (به گمونم) بود که ایران هم شرکت کرد و اون جا، این سیستم و تشکیلاتش رو از فرانسه خریده بودن؛ یعنی هر کسی اون رو نداره. مجموعاً این کار سه مرحله دراه:
1- میان توی برنامش یه محیط 3D (سه بعدی) درست می کنن و بعدش مختصات زمین فوتبال رو بهش میدن و یه دوربین مجازی هم توش کار می ذارن (3D کارا بهتر متوجه می شن). بعد از اون با تکنیک Camera Match حرکات دوربین واقعی رو به دوربین مجازی میدن؛ یعنی توی یه نقطه هر دوشون صفر هستن و با محاسبه اختلاف حرکت دوربین واقعی نسبت به سه پایه خودش، دوربین مجازی هم خود به خود توی فضای 3D همون حرکات دوربین واقعی رو انجام میده (من که هیچ چی نفهمیدم...).
2- حالا فضا آمادست و فقط باهاس برنامه رو جوری تنظیم کنی که اگه مثلاً روی یه جای زمین مجازی کلیک کردم، خودت فاصله رو تا دروازۀ نزدیک، حساب کن و فلان موقع، خط آفساید رو نشون بده و...
یه کار جالب رو هم تلویزیون فرانسه واسه لیگش انجام داده بود که اگه دیده باشین، به جای قطع فوتبال و پخش صحنه آهسته، یه مانیتور مجازی بزرگ اون ور زمین درست کرده بودن که هی غیب می شد و هی می اومد و صحنه آهسته نشون می داد؛ اون هم با همین چیزاست.
3- توی قسمت آخر هم که خوراک تدوین کاراس؛ چه طوری اون خط ها زیر پای بازیکن ها می افته؟
با دستوراتی مثل Luma Key اون چیزی رو که می خوان روی زمین چمن سبز رنگ و زیر پای بازیکن ها نشون میدن که تازه بعضی وقت ها آرم تیم ها و نتیجه و تبلیغ و بعضی وقت هام صحنه های آهسته رو روی زمین پخش می کنن.
و یه توضیح اضافه این که:
از سیستم Camera Match واسه ذخیره کردن حرکت دوربین و پیاده کردن اون روی دوربین برنامه های سه بعدی استفاده می کنن؛ توی این کار، این سیستم رو روی سه پایه دوربین نصب می کنن.
اون زمین فوتبال مجازی، خودش چیزی واسه نشون دادن نداره و چیزایی رو که روی سطح اون زمین طراحی می کنن، میندازن روی تصویر زمین واقعی؛ و چون زاویه هر دو تا واقعی و مجازی یکیه، خطوط و آمار دقیقاً مطابق زمین واقعی درمیاد.

ببخشید سرتون رو درد آوردم (دفعه آخرت باشه).
اگه سوال دیگه رو هم بتونم جواب بدم، در خدمتم.
یا علی

maxpal97

نه بابا سرتون درد آوردم چیه . تازه سرمون حال آوردید .
انشا الله بیشتر ببینمتون . منم پارسال اینو تو ی سایت خوندم و واقعا روش هاشون جالبه . همش تکنیک های میکس و 3d هست

دستت درد نکنه.

mostafa728

با سلام
از تاپیک های بسیار خوب و غنی شما ممنونم. واقعا استفاده کردم. خیلی خوشحال میشم اگر باز هم در این زمینه ها آموزش بگذارید. مخصوصا اگر در مورد برنامه افتر افکت باشه یا سایر برنامه هایی که مختص جلوه های ویژه باشند.
باز هم از شما ممنون

animeditor

سلام جمیعاً
خدمت آقا مصطفای خودم عرض کنم که...
همون طور که گفتم، این قسمت مربوط به بررسی روش های کاره نه آموزش نرم افزار.
اگه به مطالب بالا دقت کنی می بینی که اسم هیچ برنامه خاصی وجود نداره.
اصلش اینه که شما به نتیجه تون برسید، نرم افزار یه وسیله است.
ما این جا راه رو معرفی می کنیم.
((((( مهم نیست شما چه کاری انجام داده اید؛ مهم این است که مخاطب چه می بیند و چه می فهمد. )))))
از این که ما رو قابل دونستی و نوشته هامون رو خوندی، یه دنیا ممنون.
یا علی

animeditor

سلام جمیعاً
آقا پس اون نماهایی که قرار بود در موردشون بحث کنیم چی شد (هر کی تاپیک می ذاره خودش هم باهاس اونو پر کنه).
باشه... یه مطلب دیگه.

تو این قسمت می خوایم راجع به فیلم برداری از صحنه های رانندگی صحبت کنیم؛ صحنه هایی که دوربین با ماشین حرکت می کنه.

دو تا مشکل اساسی تو فیلم برداری این جور نماها وجود داره. یکی این که فضا واسه انتخاب نما و حرکت دوربین خیلی محدودتر از حالت عادیه و دوم این که چون دوربین مثل روی زمین ثابت نیست، طریقه نصب و ثابت کردنش خیلی مهمه. انجام این کارا روش خاصی نداره و هر کسی طبق نیاز و امکاناتش عمل می کنه. پس فقط سبک کارای داخلی رو با کارای خارجی مقایسه می کنیم.

1- توی ایران امکاناتش نیست که دوربین رو روی ماشین در حال حرکت از بیرون نصب کنن – چیز پیچیده ای هم نیست، فقط همت می خواد – واسه همین، دوربین رو عقب یه وانت می ذارن که جلوتر از ماشین مورد نظر حرکت کنه و واسه هر سرعت شدن هر دو تا وسیله، ماشین بازیگر رو با ماشینی که دوربین روی اون نصبه بوکسل می کنن و بعضی وقت ها هم واسه این که ماشین عقبی از کادر دوربین خارج نشه، چرخای جلوش رو بلند می کنن تا یه وقت بازیگر، اشتباهی فرمون نده. و این جوریه که بعضی وقتا می بینیم که ماشین، تو یه مسیر مستقیم می ره ولی بازیگر همش فرمون رو به چپ و راست حرکت می ده. توی سریال (( تولدی دیگر )) اون قدر جلوی پاترول رو برده بودن بالا، که خیال می کردی ماشین رو روی کفی گذاشتن. تقریباً از (( سریال خواب و بیدار )) به بعد، رسم شده که این نماها رو توی استودیو، جلوی پرده آبی هم می گیرن که البته خیلی تابلوه.
واسه نماهایی که راننده داره با بغل دستیش صحبت می کنه، دوریبن رو داخل ماشین کار می ذارن. البته چون دوربین حرفه ای مخصوص این کار نیست – یا شاید هم هست ولی استفاده نمی کنن – مسلمه که نماها تکراری از آب در میاد و می شه محل قرار گرفتن دوربین رو حدس زد. معمولاً توی این جور نماهای دو نفره، فیلم بردار روی صندلی می شینه و دوربین رو روی دوشش می ذاره. بعضی وقت ها هم واسه تکراری نشدن، نماها رو از زیر پا یا پشت سر نفرات می گیرن؛ البته جایی که دوربین جا بشه. سکانس صحبت دو نفر رو دوبار اجرا می کنن و هر بار از یه نما می گیرن و موقع مونتاژ، مرتب می چینن.

2- واسه کارای حرفه ای، سه تا فیلم هالیوودی مثال می زنم که خیلی ها حتماً دیدنشون.
واسه فیلم (( سرقت در 60 ثانیه )) با بازی نیکولاس کیج، اول همه بازیگرها یه دوره کلاس 6 ماهه آموزش رانندگی حرفه ای رفتن. از اون جایی که بهترین امکانات در اختیارشون بود، می تونستن واسه یه سکانس رانندگی، هم زمان 6 تا دوربین توی زاویه های مختلف روی ماشینی نصب کنن که با سرعت 140 کیلومتر حرکت می کرد و خود بازیگر رانندش بود نه بدل کار. نیازی هم به ماشین جلویی و بوکسل کردن نبود.
یادم نیست توی فیلم (( شماره شانس )) بود یا یه فیلم دیگه؛ نمای داخل ماشین رو توی استودیو گرفته بودن که اصلاً نمی شد استودیویی بودنش رو حدس زد! فقط از یه لحاظ مشخص بود و اون هم این که توی خیابون واقعی نمی شه دوربین رو اون جوری دور تا دور ماشین چرخوند و وارد ماشین کرد!¬¬
فیلم (( ماتریکس 2 )) رو که حتماً دیدین. واسه اون نماهایی که توی اتوبان گرفته بودن و لابه لای ماشین های دیگه و بالای تریلی می رفتن، از کرین Crane – توضیحش باشه واسه بعد - هم استفاده کرده بودن.

می دونم که اینا رو بلد بودین، ولی وقتی که نماهای درست و حسابی معرفی نمی کنین این جوری در میاد.
خیلی حرف زدم (

تموم شد؟!).
منتظرم.
یا علی

sistemprof

اقا سلام
خيلي از توضيحاتتون ممنون . كلي چيز ياد گرفتيم . اميدوارم باز هم ادامه داشته باشه.

Hamid

سلام؛
animeditor, جان،
توضيحاتت كاملا مفيد و كامله...

در مورد چرخش 360 درجه به دور يك سوژه، همونطور كه حدس مي‌زدم، با تعدادي دوربين عكاسي اين كار رو انجام مي‌دن كه شما هم اشاره كرديد.

در مورد نمايش دايره و خط و ... در بازي فوتبال، به نظرم مي‌ياد كه مي‌شه با ترفندهاي ساده‌اي هم اين كار رو انجام داد!
مثلا مي‌تونيد دايره چرخشي دور توپ رو با "فلش" طراحي كنيد و خيلي راحت روي فيلم نمايش بديد.
اگه فرصت بشه، در اين باره بيشتر توضيح مي‌دم و شايد آموزشي هم تهيه كردم...

به هر حال، ممنون و خسته نباشي Wink