خیلی مهم: گوگل، PageRank و تولبار آن

پیج رنک روش گوگل برای اندازه‌گیری "اهمیت" صفحات است. زمانیكه تمام فاكتورهای دیگر نظیر درصد تکرار کلمات در عنوان صفحه، درصد تعداد تکرار کلمات در متن صفحه، ارزش مکانی کلمات و ... محاسبه شدند، گوگل از‍ پیج رنک برای تنظیم نتایج جستجو، استفاده می‌كند و لذا سایتهایی كه مهمتر هستند به رده‌های بالاتر می‌آیند.

نحوه رتبه بندی در گوگل، ‌‌ بدین شرح است :

• ابتدا تمام صفحات مرتبط با عبارت جستجو شده را در پایگاه داده اش، می‌یابد.
• صفحات یافته شده را با توجه به پارامترهای موجود در خود صفحات، رتبه بندی می‌كند.
• پارامترهای صفحات که به لینك‌های ورودی و سایتهای لینک دهنده به آنها مرتبط است را محاسبه می‌كند.
• سایتها و صفحات را با توجه به دو مرحله قبل رتبه بندی می کند.
• نتایج جستجوی مرتب شده در مرحله قبل را با توجه به پیج رنک مرتب می‌كند.

 PageRank چه مفهومی دارد؟
تئوری گوگل، اینگونه بیان می‌كند: وقتی‌ صفحه A به صفحه B، لینك می دهد، یعنی اینكه از دیدگاه صفحه A ، صفحه B یك صفحه مهم است. پیج رنک همچنین اهمیت لینك‌هایی كه به صفحه شده است را لحاظ می كند. اگر صفحه‌هایی كه اهمیت بالایی دارند، به صفحه‌ای لینك بدهند؛ آنگاه لینك‌های آن صفحه به صفحات دیگر هم، اهمیت بیشتری می یابند. گفتنی است که پیج رنک با متن لینك ارتباطی ندارد.

PageRank چگونه محاسبه می گردد؟
زمانیكه گوگل، هنوز یك پروژه دانشگاهی بود، طراحان آن، فرمول اصلی خود را در محاسبه پیج رنک بدین گونه بیان كردند. البته امكان دارد كه آنها دیگر از این فرمول استفاده نكنند، اما امروزه هم به اندازه كافی دقیق به نظر میرسد.

 PR(A)=(1-d)+d*{PR(T1)/C(T1)+PR(T2)/C(T2)+…+PR(Tn)/C(Tn)}

PR (A)، یعنی پیج رنک صفحه A

d یك فاكتور تضعیف است كه معمولا برابر هشتاد و پنج صدم در نظر گرفته میشود. T1, T2,..., Tn صفحاتی‌اند كه به صفحه A لینك داده اند. C(T1) نیز تعداد لینك‌هایی است كه از صفحه T1، خارج شده است.

برای محاسبه پیج رنک هر صفحه نیاز به دانستن پیج رنک تمام صفحاتی است كه به آن لینك داده اند. در مثال زیر نحوه محاسبه پیج رنک، برای تنها چهار صفحه، بررسی می‌شود. صفحات A، B، C و D به صورت نشان داده شده در شكل (1) به یكدیگر لینك داده اند:

شكل 1- پیوندهای موجود بین چهار صفحه A, B, C, D

در ابتدا چون پیج رنک هیچ كدام از صفحات، معلوم نیست، همه آنها برابر 1 فرض می شوند:

شكل 2- در ابتدا پیج رنک تمام صفحات برابر یك فرض می شود.

با قرار دادن d=0.85، پیج رنک چهار صفحه محاسبه می شود:

 PR (A) =1-0.85+0.85{PR(C)/1} = 0.15+0.85{1/1}=1 PR (B) =0.575, PR (C) =2.275, PR (D) =0.15

شكل(3)، پیج رنکهای جدید را نشان می‌دهد:

شكل 3- پیج رنک صفحات بعد از اولین تكرار

این محاسبات نشان می دهد كه صفحه C اهمیت بیشتری دارد. اما چون این محاسبات با در نظر گرفتن پیج رنک یكسان برای همه صفحات شروع شده است، چند بار دیگر هم محاسبات تكرار می شود تا پیج رنک واقعی صفحات محاسبه شود. در تكرار دوم پیج رنکها به صورت زیر خواهند بود:

 PR (A) = 2.58375, PR (B) = 0.575 PR(C) = 1.19125, PR (D) = 0.15

حال محاسبات، آنقدر تكرار می شود تا اینكه تغییرات در پیج رنک، ناچیز گردد. بعد از 20 تكرار، پیج رنکها به مقادیر زیر می‌رسند:

 PR (A) = 1.4901259564, PR (B) = 0.7832552713 PR(C) = 1.5766187723, PR (D) = 0.15

و به این ترتیب پیج رنک تمام صفحات بدست می‌آید.

فیدبك در PageRank
همانطور كه صفحه C باعث تقویت پیج رنک صفحه A می گردد، پیج رنک جدید صفحه A هم باعث تقویت پیج رنک صفحه C می گردد. این فیدبك موجود در محاسبه پیج رنک، در كاركرد مناسب آن بسیار موثر است.

چگونه می‌توان PageRank ‌ یك صفحه را دانست؟
برای این كار می‌توان تولبار مخصوص گوگل را از آدرس زیر دان لود کنید:

 http://toolbar.google.com

پس از نصب آن، با مراجعه به هر سایت، پیج رنک آن كه عددی بین صفر تا ده است، در تولبار نشان داده میشود. البته اگر سایت در فهرست گوگل قرار داشته باشد می توان با مراجعه به محل سایت در فهرست گوگل و مشاهده کدهای HTML صفحه به مقدار دقیقتری از آن که عددی بین صفر تا 30 است، دست یافت.

تولبار گوگل چقدر دقیق است ؟
باید توجه کرد پیج رنکی که گوگل در تولبارش نشان می دهد با آنی که عملا در سیستم رتبه بندی اش از آن استفاده می کند، تفاوت دارد. در حقیقت تولبار گوگل دیر به دیر به روزرسانی می گردد و خود گوگل نیز به این موضوع اعتراف کرده است. لذا مدیران سایتها نباید نگران پیج رنک پایین سایت خود در تولبار گوگل باشند زیرا امکان دارد پیج رنک واقعی سایت آنها بیشتر از مقدار نشان داده شده باشد.

همچنین تولبار گوگل‌ در بیان پیج رنک خیلی دقیق نیست. این تولبار دو محدودیت دارد:

• تولبار بعضی وقت ها حدس می زند. اگر كاربر، صفحه‌ای را مشاهده كند كه در بایگانی گوگل وجود ندارد، اما صفحه‌ای خیلی نزدیك به آن در بایگانی گوگل وجود دارد، تولبار تخمینی از پیج رنک را نشان می‌دهد.
• تولبار تنها جایگزینی از پیج رنک واقعی را نشان می دهد. در حالیكه پیج رنک خطی است، گوگل از یك گراف غیر خطی برای نشان دادن آن استفاده كرده است. لذا در تولبار تغییر از ‍PR=2 به PR=3 نیاز به افزایش كمتری دارد، نسبت به حالتی كه تغییری از PR=3 به PR=4 انجام گیرد.

مثال مقایسه‌ای زیر، این موضوع را بهتر توضیح می دهد( اعداد واقعی نیستند).

اگر PageRank واقعی بین دو عدد زیر باشد. -------------- تولبار، عدد زیر را نشان می دهد.

ده به توان منفی هشت و 5---------------------- 1

6 و 25------------------------- 2

26 و 125---------------- 3

 126و 625------------- 4

 626 و 3125----------- 5

 3126 و 15625-----------6

15626 و 78125------------- 7

 78126 و 390625--------------- 8

 390626 و 1953125----------------- 9

 1953126 و بی نهایت--------------------- 10

 گوگل، از یك گراف غیر خطی برای بیان پیج رنک استفاده می‌كند. حرف آخر پیج رنک موضوع بسیار پیچیده‌ای است كه غالبا اشتباه فهمیده می شود. در حال حاضر اطلاعات كافی در اختیار نیست تا از همه چیز اطمینان صد در صد حاصل شود. گوگل نیز تنها جایگزینی از پیج رنک را در تولبارش نشان می دهد و در زمان استفاده از آن باید این نكته را به خاطر داشت كه تولبار گوگل خیلی دقیق نیست و همچنین دیر به دیر به روز رسانی می شود. اما در هر صورت تنها چیزی است كه دیدگاه گوگل را بیان می‌كند. پیج رنک تاثیرش را در پروسه رتبه بندی دارد. این تاثیر به اندازه‌ای كه خیلی ها تصور می‌كنند، زیاد نیست. تمرکز بیش از حد بر روی پیج رنک برای بالا بردن رتبه ها در گوگل بی مورد است. در حقیقت سایتهای می توانند با بهینه سازی صفحات و ارایه محتوای مناسب به رتبه های مناسبی دست یابند.

گرفتن لینک از سایتهای دیگر
بسیاری از مدیران به دلیل آشنا نبودن با پیج رنگ گوگل به هنگام لینک گرفتن یا لینک دادن تنها به صفحات دارای پیج رنک بالا فکر می کنند. این تصور اشتباه است، شما اگر مدیر سایتی هستید به محتوای سایتها بیشتر توجه کنید تا پیج رنک آنها. در حقیقت لینک از یک صفحه مرتبط با پیج رنک کم در بالا رفتن رتبه سایتان بسیار موثر است. اگر درخواست لینکی از یک سایت مرتبط اما با پیج رنک کم از شما می شود، آنرا رد نکنید! این لینک به سایت شما همانند یک "بوسه داغ" است!