مهم‌ترین درسی که کرونا به همه آموخت: «زود قضاوت نکنیم!»

خوب، در دوران بسیار جالب و عجیب کرونا به سر می‌بریم.

گذشته از همه درس‌های خوب و بدی که کرونا به انسان‌ها داد (که نمایش عظمت خداوند و هیچ بودن انسان و به ذلت کشیده شدن غول‌های دنیا و نمایش باگ‌های مادی‌گرایی مهم‌ترین‌های آن‌ها بود) اما از نظر من یکی از مهم‌ترین درس‌هایی که کرونا داشت این بود:

زود قضاوت نکنیم!

اگر دقت کنید، از شروع داستان کرونا، انسان‌ها شروع به قضاوت یکدیگر کردند و همینطور که پیش رفتیم، تمام قضاوت‌ها اشتباه از آب درآمد و چه بسا ۱۸۰ درجه برعکس شد!

به برخی از قضاوت‌هایی که همه‌مان داشتیم و بعداً فهمیدیم که اشتباه می‌کنیم دقت کنید:

۱- ابتدا فکر کردیم که کرونا از چین شروع شد؛ اما بعداً سرنخ‌هایی از جاهای مختلف از جمله فرانسه و اخیراً اسپانیا به دست آمد که کرونا چند ماه قبل از چین در جای دیگر مشاهده شده!

۲- فکر کردیم چین با آن همه جمعیت، وقتی کرونا گرفت، بیچاره شد! همه گفتند چین در رقابت اقتصادی با آمریکا ورشکسته شد! اما حالا آمارها نشان می‌دهد که چین تنها کشوری است که در دوران کرونا رشد منفی اقتصادی ندارد!

۳- فکر کردیم چین به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور دنیا، بیشترین آمار مرگ و میر و مبتلا را خواهد داشت؛ اما حالا که نگاه می‌کنیم، چین از کوچک‌ترین کشورهای دنیا نیز مرگ و میر و مبتلای کمتری داشته!

۴- بعداً کرونا به ایران آمد. همه تحلیل‌گران عجول شروع به قضاوت کردند: کرونا یک سلاح برای به زانو درآوردن چین و ایران بود!! حالا احتمالاً آن‌ها تحلیل می‌کنند که کرونا سلاحی از طرف چین علیه آمریکا و... بود!! چون اتفاقاً اقتصاد چین و ایران در این دوران بالا گرفت. (تمام آن قضاوت‌ها که: آب دهان ایرانی‌ها را جمع کردند و برایش ویروس ساختند؛ یا: این ویروس فقط در آب و هوای ایران و چین تکثیر می‌شود!! یا: این ویروس یک گاز سمی بود که فلان کشور علیه فلان کشور ساخت و ناخواسته پخش شد و خلاصه ده‌ها تحلیل از طرف افراد عجول، همه اشتباه از آب درآمد)

۵- همه دنیا گفتند ایران در این شرایط تحریم و اقتصاد و... کمرش با کرونا می‌شکند؛ ولی اتفاقاً چه از نظر مبارزه با کرونا و چه از نظر اقتصادی از موفق‌ترین کشورها در این زمینه شدیم! (هر چند که تحریم‌های جدید کمی اوضاع را به هم ریخت)

۶- وقتی اولین بار گفته شد کرونا از قم شروع شد، انسان‌های عجول شروع به قضاوت کردند و سعی کردند تا می‌توانند قم را تخریب کنند. اما بعداً مشخص شد قبل از قم،‌ جاهای دیگر هم مشاهده شده و اصلاً همه با خود گفتند: فرض کنیم از قم شروع شد، شیوع در فرانسه و ایتالیا و کل دنیا هم از قم شروع شد و قم مقصر بود؟ (و وای بر مغرضان!)

۷- همه فکر کردند شهرهای مذهبی و مساجد و... محل اصلی انتشار خواهند شد اما به قول رهبری، مذهبی‌ها بیشتر از بقیه رعایت کردند و حالا شهرهای غیرمذهبی‌تر و مجالس عروسی و... محل اصلی انتشار اعلام شده.

۸- همه فکر کردیم (حتی تعجب می‌کنم که افرادی در لباس پزشک و متخصص و... کلی ویدئو منتشر کردند و مثلاً به صورت علمی تحلیل کردند که) وقتی هوا گرم بشود این ویروس در گرما فعالیت نمی‌کند و تمام می‌شود! از قضا هر چه هوا گرم‌تر شد شیوع کرونا بیشتر شد! (مثلاً می‌گفتند ریه چون سرد است کرونا خودش را به آنجا می‌رساند!)

۹- همه فکر کردیم خوش به حال استان‌هایی که گرم‌تر هستند! آن‌ها در امان‌ند. اما حالا شهرهای گرم‌تر وضعیت فوق بحرانی دارند!!

۱۰- همه فکر کردیم «آخ جان! کرونا آمد درس و دانشگاه تعطیل شد و راحت شدیم»؛ اما اگر با تک‌تک دانش‌آموزان و دانشجویان و خانواده‌های آن‌ها صحبت کنید قطعاً نظرشان این است که «غلط کردیم!» سامانه شاد و ماد و غیره خانواده‌ها را هلاک کرد!! دانشجویان هم یادگیری و نمره‌هاشان کمتر از آن چیزی شد که فکر می‌کردند.

۱۱- همه فکر کردیم کرونا فقط افراد مسن را مبتلا می‌کند؛ حالا کرونای نوزادان هم موجود است!

۱۲- همه فکر کردیم آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان و... که در ادعا، مهد علم هستند، بهترین شرایط را خواهند داشت! اما همان کسی که در دوران کرونا در ایران آرزو می‌کرد ای کاش در کشورهای پیشرفته بود، حالا جرأت ندارد این آرزو را از ذهن عبور بدهد!! دلم می‌خواهد یک بلیط برای آمریکاپرست‌ها و اروپاپرست‌ها بخرم و بدهم همین حالا بلند شوند بروند آنجا زندگی کنند!!

۱۳- این جمله بارها شنیده شد که: از بس ما ایرانی‌ها بهداشت را رعایت نمی‌کنیم و بدبخت‌ترین مردم دنیا هستیم در ایران کرونا منتشر شد اما حالا که پیشرفته‌ترین و باکلاس‌ترین کشورهای دنیا کشت‌زار ویروس کرونا شده‌اند، کسی نگفت: نه، انگار ما ایرانی‌ها آنقدرها هم که فکر می‌کردیم کثیف نیستیم!

۱۴- همه فکر کردیم در این دوران ماسک نایاب می‌شود و قحطی ماسک و لوازم بهداشتی و... می‌شود؛ حالا آنقدر ماسک روی زمین‌ها ریخته، کسی نگاه هم نمی‌کند!

۱۵- ابتدا فکر می‌کردیم سفر، عامل اصلی انتشار ویروس است و حتی سفر به فضای باز تفریحی را هم بستیم اما حالا مشخص شده که سفر کمترین تأثیر را دارد.

۱۶- فکر می‌کردیم کرونا باعث سردی روابط و عواطف و... می‌شود؛ اما اتفاقاً کرونا باعث شد که بفهمیم حتی یک دست دادن ساده چقدر ارزشمند بوده و اگر کرونا تمام شود احتمالاً دست‌های یکدیگر را گرم‌تر می‌فشاریم.

۱۷- همه فکر می‌کنیم کرونا برای انسان مضر است؛ اما من یک نفر را می‌شناسم که کرونا گرفت، اتفاقاً به گفته خودش خروپوف‌های شبانه‌اش از بین رفت و خانواده از دست آن خروپوف‌ها راحت شدند!! و چه بسا بعداً کشف شود که هر کس کرونا گرفته و درمان شده، مثلاً در برابر فلان بیماری‌ها مقاوم شده است!! (البته به معنی تشویق به کرونا گرفتن نیست!)

و خیلی قضاوت‌های زود هنگام دیگر که پس از مدتی مشخص شد قضاوت ما صحیح نبوده و اصلاً انگار این ویروس آمده بود که بگوید:

هر چه دلم خواست نه آن می‌شود ... هر چه خدا خواست همان می‌شود

هر چه فکر کردیم، دیدیم خدای این ویروس یک کاری کرد که بگوید: نه، فقط «قضای من» است که اتفاق می‌افتد نه قضاوت شما.

این قضایا دائماً آن جمله مشهور و پرمغز امام علی علیه السلام را به یاد من می‌آورد: عَرَفتُ اللهَ بِفَسخِ العَزائِم «خداوند را با فسخ اراده‌ها شناختم» (یعنی هر چه اراده کردم دیدم یک چیز دیگر اتفاق افتاد؛ فهمیدم که دنیا به اراده شخص دیگری اداره می‌شود)

و یکی هم آن داستان «از کجا معلوم؟» که در مطلب «از کجا معلوم؟ (داستان و ایده‌ای که انسان را در حالت تعادل نگاه می‌دارد)» آن را بیان کردم.

از این پس، هر وقت یک نفر یک قضاوت درباره اتفاقات دنیا پیش شما کرد (مثلاً اینکه: تحریم‌های جدید ایران را نابود می‌کند!)، شما کرونا را به یاد بیاورید و بگویید: از کجا معلوم؟ (شاید کمی که صبر کنیم ببینیم تحریم‌ها اتفاقاً ایران را ابرقدرت کرد! کرونا ثابت کرد که هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد)

حالا آیا همه این سختی‌های کرونا زیان‌های عظیمی به بشر زد؟ خیر، از کجا معلوم؟ باید صبر کرد و دید... شاید یک روز آمد که فهمیدیم همه این اتفاقات برای رسیدن به یک زندگی زیبا لازم بود (همانطور که من کرونا را یک نقطه عطف در تاریخ بشریت می‌دانم. تاریخ دنیا را باید به پیشاکرونا و پساکرونا تقسیم کرد! بشر خیلی چیزها فهمید که به جز با کرونا نمی‌توانست بفهمد!)

موفق باشید؛
حمید رضا نیرومند