راهنمای جامع درمان و جلوگیری از ریزش مو

sistemprof

› راهنمای جامع درمان و جلوگیری از ریزش مو (فیناستراید - دوتاستراید - ماینوکسیدیل)

در این مقاله با توجه به تجربه ی سرگردانی در مورد درمان و جلوگیری از ریزش مو که زمانی برای نگارنده پیش آمده بود تصمیم گرفتم تجربیات و اطلاعاتم را در اختیار هم وطنان عزیز قرار دهم، به امید آنکه بتوانید راه درستی را برای درمان پدیده ی ریزش موی مردانه انتخاب کرده و نتیجه بگیرید، خواهشمند است حقوق نویسنده را در مورد نقل مطلب رعایت فرمایید، با تشکر.

برداشت از سايت : http://www.myview.ir/weblog/?p=161#comments

مشکل چیست؟
از جمله زیباترین و مهمترین عوامل تشکیل دهنده ی صورت ظاهری افراد موی سر آنهاست که خداوند عالم همچون دیگر اعضای بدن آن را با تناسب و تنوعی بی بدیل در جسم انسان به کار برده است. موی افراد مختلف بسته به نژاد و ژنتیک آنها ممکن است رنگهای مختلفی داشته باشد، موهای شرقی اکثرا به رنگ مشکی است اما در اروپا و آمریکا میتوان نمونه های قهوه ای، طلایی، قرمز و نمونه های میان این رنگها را نیز مشاهده کرد، در کلیه ی نژادها موی سر در دوران سالخوردگی به رنگ سپید در می آید. از لحاظ نحوه ی رویش و شکل هم موها ممکن است فر، لخت یا معمولی باشند، گاهی میان این حالات نیز در فردی بروز مینماید.

ریزش موی سر از قدیم الایام و در میان نسلهای مختلف انسان رایج بوده است، برای اکثر افراد بروز چنین پدیده ای عامل از دست رفتن اعتماد به نفس اجتماعی میشود، در گذشته ها القابی مثل “کچل” یا “کل” باعث تمسخر و تحقیر افراد میشد اما حالا خود افراد در صدد رفع این مشکل بر می آیند و عمده دلیلشان باز یافتن شکل ظاهری برای انجام فعالیتهای روزانه شان است، کما اینکه شکل ظاهری افراد ممکن است یکی از عوامل تعیین کننده در مواردی مثل ازدواج، استخدام و از این قبیل باشد. در رابطه با عوامل ریزش مو و انواع آن در اینترنت مقالات فروانی نوشته شده است اما هدف این مقاله شرح درمان دارویی ریزش موی ارثی با الگوی مردانه است که به علت فعالیت های طبیعی بدن آقایان پس از سن ۲۰ الی ۳۰ سالگی ظهور پیدا میکند، این نوع ریزش تا جایی ادامه می یابد که ناحیه ی جلوی سر فرد از مو تهی شود اما در پشت سر مردان ناحیه ای وجود دارد که عوامل بیولوژیکی بدن قدرت تاثیر گذاری بر آن را ندارند. از این ناحیه جهت انجام عمل پیوند و کاشت مو توسط موسسه های زیبایی و پوست و مو استفاده میشود، در مورد روشهای پیوند و کاشت مو نیز در اینترنت میتوانید مطالب مختلفی را پیدا کنید.

علی رغم تبلیغات زیبا و وسوسه بر انگیز شرکتهای مختلف تا کنون تنها چند داروی موثر جهت پیشگیری و درمان ریزش مو معرفی شده است. در این میان بعضا افراد از شامپوها به عنوان درمان و با قیمتهای گزاف استفاده میکنند که عملا تاثیری بر روند ریزش ندارند. در ابتدا باید توسط پزشک تشخیص داده شود که ریزش موی شما بر اثر چه عاملی شکل گرفته، فقدان ویتامینهای خاص، کم خونی، مشکلات غده ی تیروئید و استرس از جمله عمومی ترین عوامل ریزش مو هستند اما یکی از شایع ترین عوامل ریزش مو در آقایان بال رفتن سطح DHT میباشد، DHT نوع خاصی از هورمون تستوسترون است که توسط آنزیمی به نام ۵ آلفا ردوکتاز تشکیل می‌شود.

محلول ماینوکسیدیل : راه حل موضعی

جهت درمان این نوع ریزش همانطور که ذکر شد تنها چند دارو مورد تایید قرار گرفته اند. محلول ماینوکسیدیل به عنوان راه حل موضعی و غیر بیولوژیکی باعث تحریک و افزایش فعالیت رشد مو میشود، مصرف کننده با استفاده از این محلول در نقاطی که دچار ریزش شده یا در حال ریزش است میتواند فرآیند ریزش مو را متوقف سازد. مشکل اصلی این محلول سختی استفاده ی آن است زیرا باید هر روز و به طور دائم مصرف شود، در صورت قطع مصرف، ریزش با شدت بیشتری از سر گرفته میشود. در مورد این محلول به دلیل اینکه نگارنده شخصا استفاده نکرده ام صحبت بیشتری نمیکنم.

قرص فیناستراید : آغاز درمان دارویی

اما درمان دارویی این پدیده قرصی است به نام فیناستراید (Finastride) که حدود ده سال پیش کاربرد آن در جلوگیری از ریزش مو مورد تایید قرار گرفت. پیش از آن فیناستراید با دوز ۵ میلی گرم جهت درمان هیپرتروفی پروستات تجویز میشد اما مشاهدات بالینی حاکی از تاثیر آن بر ریزش موی مردان بود بنابراین با بررسی های بیشتر این دارو به عنوان تنها ترکیب دارویی موثر در جلوگیری از ریزش موی مردان از طرف FDA ( سازمان بهداشت و داروی آمریکا) مورد تایید قرار گرفت. فیناستراید با جلوگیری از فعالیت تیپ ۲ آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز مانع از بالا رفتن سطح DHT و در نتیجه کاهش موثر روند ریزش مو میشود. جهت درمان ریزش موی آقایان، فیناستراید را با دوز ۱ میلی گرم در روز تجویز میکنند، تجویز با این دوز و به صورت روزانه از این جهت است که نیمه عمر پلاسمایی این دارو ۸ ساعت است و نیاز به تشدید دارد. یکی از مزایای این دارو میزان خطر و عوارض پایین آن است، از جمله عوارض فیناستراید میتوان به کاهش میل جـنـســی و اختلال در نعوظ اشاره کرد که به طور متوسط تنها ۳ درصد از مصرف کنندگان به این عوارض دچار میشوند، لازم به ذکر است که این عوارض نیز پس از قطع مصرف دارو به کلی از بین میروند. فیناستراید نیز به مانند محلول ماینوکسیدیل جهت درمان نیاز به مصرف مادام العمر دارد از این رو قطع دارو میتواند باعث شروع مجدد فرآیند ریزش، گاها با سرعت بیشتر شود. طبق گزارشات فیناستراید دامنه ی اثر گذاری وسیعی از سن ۱۸ الی ۵۰ سالگی را تحت پوشش دارد، اگرچه بهترین زمان برای مصرف آن پس از شروع فرآیند ریزش در سن ۱۸ الی ۲۲ سالگی است، به طور کلی هر چه از شروع ریزش بگذرد امید به اثربخشی فیناستراید کمتر میشود. بسته به فعالیتهای بیولوژیکی بدن اثرات فیناستراید بین ۶ الی ۱۲ ماه ظاهر میشود، روند کاهش ریزش مو از ماه ۴ الی ۶ آغاز میشود و حداکثر فعالیت دارو پس از مصرف حدود ۲ سال ظاهر میشود، در اکثر مصرف کنندگان (۸۳ درصد) در صورت تشخیص صحیح نوع ریزش توقف کامل فرآیند ریزش به دست می آید، درصد قابل توجهی از افراد (۳۶ درصد) حتی شاهد رویش مجدد مو در نواحی هدف خواهند بود.

فیناستراید در ابتدا با مارک تجاری پروپشیا و در امریکا تولید شد، هم اکنون نمونه های هندی با نام فین پشیا توسط کمپانی CIPLA و نمونه های ایرانی توسط شرکت مهر دارو و شرکت سها در بازار موجود است. قیمت مارک پروپشیا و فین پشیا طبعا از نمون هاهی ایرانی فیناستراید بسیار گران تر است، نگارنده شخصا از نمونه های ایرانی استفاده کرده و جواب گرفته ام - از لحاظ دارویی با توجه به استاندارد بودن ترکیب مورد استفاده تفاوت ناچیزی در حد ۲ الی ۵ درصد در اثرگذاری ها وجود دارد بنابراین نمونه های ایرانی با توجه به مصرف مادام العمر پیشنهاد میشود. در کل حدود ۱۳ مارک مختلف در سراسر دنیا برای فیناستراید استفاده میشود، در سایر موارد از همان نام دارو نام برده میشود. طبق مشاهدات و گزارشات موجود فیناستراید تولیدی شرکت مهر دارو (M.D Finastride) نسبت به محصول سها عملکرد بهتری دارد اما همانطور که گفته شد این تفاوت بسیار ناچیز است لذا لازم نیست حساسیت خاصی در مورد تهیه ی این دارو داشته باشید. از جمله موارد مهم در مصرف فیناستراید این است که این دارو میتواند در تعیین جنسیت نوزاد در هنگام بارداری خانم ها اثر گذاشته و باعث ایجاد اختلال در دستگاه تناسلی نوزاد پسر شود از اینرو تجویز و استفاده ی از فیناستراید برای خانمهای باردار اکیدا ممنوع است، آقایانی که این دارو را مصرف میکنند جهت احتیاط لازم است ۶ ماه قبل از شروع نزدیکی به منظور بارداری مصرف این قرص را متوقف سازند، این عمل جهت اطمینان از تولد و رشد صحیح نوزاد انجام میگیرد.

در برخی افراد درد در ناحیه ی سینه ها و حساسیت آنها گزارش شده، نگارنده نیز به شخصه تجربه ی این عارضه را داشته ام که مساله ی مهمی نیست و گذرا است - همانطور که گفته شد اثرات جانبی فیناستراید بسیار کم و قابل کنترل است لذا ترس از عقیم شدن، تاثیر دائمی بر فعالیتهای جــنســی و از این قبیل بی مورد است - کلیه ی عوارض توسط FDA کنترل شده است. همچنین گزارشاتی از تاثیر فیناستراید درنازک شدن موهای بدن آقایان در مراجع پزشکی مورد بررسی قرار گرفت که این اثر گذاری مورد تایید بوده اما میزان آن کاملا به بدن فرد بستگی دارد لذا از این لحاظ تا کنون به عنوان درمان استفاده نشده است.

قرص دوتاستراید : امیدهای جدید

دوتاستراید (Dutasteride) همچون فیناستراید در ابتدا جهت درمان هیپرتروفی پروستات معرفی شد. دوتاستراید در رابطه با این کاربرد خود تائیدیه ی FDA را کسب کرد و اکنون با نام تجاری آوودارت (Avodart) به فروش میرسد. آزمایشات FDA بر روی اثرات دوتاستراید در رابطه با جلوگیری از ربزش موی مردانه بنا به دلایل نامعلومی توسط GSK (معرفی کننده ی دوتاستراید( لغو شد، به هر حال به نظر نمیرسد این اقدام GSK به دلیل مشکلات دارویی یا اثرات سوء دوتاستراید باشد چون این دارو هم اکنون توسط بیماران برای عارضه ی پروستات طبق نظارت FDA به صورت گسترده مصرف میشود. دوتاستراید بر خلاف فیناستراید بر روی هر دو تیپ آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز عمل میکند از اینرو قابل پذیرش است که این دارو اثربخشی بهتری را نسبت به فیناستراید بر روی فرآیند ریزش موی مردانه داشته باشد.

در حال حاضر دوتاستراید به صورت کپسولهای نیم میلی گرمی توسط GSK عرضه میشود. جهت انتخاب این دوز مطالعات در چندین فاز و با مقادیر مختلف انجام شد. مقادیر ۲/۵ و ۵ میلی گرم دوتاستراید DHT سرمی را به صورت ۱۰۰% کاهش داد، در مقابل فیناستراید با دوز ۵ میلی گرم تنها ۷۰% این اثربخشی را داشت. در دوز نیم میلی گرم دوتاستراید همچنان موفق شد DHT سرمی را به میزان ۹۰% و DHT ناحیه ی رویش موی سر را ۵۵% کاهش دهد. قبل از توقف مطالعات توسط GSK دو فاز تحقیق در DFA بر روی اثرات دوتاستراید در ریزش موی مردانه انجام شد. در مطالعات فاز دوم که به مدت ۶ ماه در سان فرانسیسکو و بر روی ۴۱۶ مرد ۲۱ تا ۴۵ سال انجام گرفت ثابت کرد که آنزیم تیپ یک ۵ آلفا ردوکتاز نیز در ریزش موی مردانه نقش دارد. دوتاستراید قابلیت مهار هر دو تیپ این آنزیم را داراست و همین نوید تازه ای است. در این تحقیقات همچنین مشخص شد جهت اثرگذاری فیناستراید بر تیپ یک این آنزیم دوز بسیار بالایی مورد نیاز است در حالی که دوتاستراید در مورد هر دو تیپ با دوز اندکی قادر به اثرگذاری است. در این تحقیقات مشخص شد تیپ یک آنزیم آلفا ردوکتاز یکی از عوال اصلی افزایش DHT در ناحیه ی رویش موی سر است و از اینرو اثربخشی دوتاستراید نسبت فیناستراید در این مورد میتواند تا حد قابل توجهی بیشتر باشد.

عوارض قابل ذکر برای دوتاستراید دقیقا همان مواردی است که برای فیناستراید ذکر شد با این تفوت که به دلیل شدت عمل بیشتر و تاثیر دوتاستراید بر آنزیم تیپ یک، شدت عوارض نیز افزایش یافته، در مواردی بزرگی سینه و عوارض آلرژیک مثل بزرگ شدن لبها و صورت گزارش شده است. تا کنون از تولید این محصول دارویی در داخل کشور گزارش یا خبری در دست نیست، محصول اصلی نیز در موارد محدود و با قیمت نامناسب یافت میشود لذا با توجه به عملکرد تکمیلی دوتاستراید نسبت به فیناستراید توصیه میشود فعلا با مشورت پزشک فیناستراید به عنوان درمان استفاده شده و در زمان مناسب با قطع مصرف فیناستراید، دوتاستراید را جایگزین نمایید.

توضیحات تکمیلی در مورد فیناستراید و دوتاستراید

در برخی افراد در ابتدای استفاده از این دو دارو پدیده ای به نام “ریزش آغازین” گزارش شده، این پدیده با شروع تغییر میزان DHT بروز مینماید و نشانه ی پاسخگویی بدن شما به درمان از طریق این دو دارو است، این به نوبه ی خود خبر خوبی است چون خیال شما را از جهت اثربخشی دارو راحت میکند، پس از چند هفته این پدیده رفع شده و رویش مجدد موها آغاز میشود، این پدیده در مورد افراد محدودی اتفاق می افتد، از اینرو چنانچه این علائم ریزش آغازین را مشاهده نکردید دال بر عدم پاسخگویی بدن شما به فیناستراید یا دوتاستراید نیست.

قبل از اینکه برای جلوگیری از ریزش موی سرتان شروع به استفاده از این دو دارو کنید باید بدانید که DHT نقش مهمی را در بدن انسان بازی میکند. با وجود بیش از ۱۰ سال تحقیق بر روی اثرات مرموز DHT هنوز ابهامات زیادی در مورد آن وجود دارد. به همین دلیل مشورت با پزشک برای هر کسی که قصد استفاده از این داروها را دارد ضروری به نظر میرسد، فیناستراید در حال حاضر به نظر بهترین درمان میباشد که افراد میتوانند به تنهایی یا همراه با محلول ماینوکسیدیل بنابر شرایط کاری و زندگی خود استفاده کنند، معمولا خوردن یک قرص در شبانه روز کار سختی نیست. برای اینکه متوجه شوید فیناستراید برای شما کار میکند حداقل یکسال مصرف ضروری است، پس از آن با مشورت پزشک میتوانید به جایگزینی آن با دوتاستراید فکر کنید. در ضمن به خاطر بسپارید که این دو دارو به طور کلی نقش بازدارنده دارند، به این معنی که هیچ تضمینی در مورد رویش مجدد موهای ریخته شده وجود ندارد پس سعی کنید پیش از اینکه کار به جاهای باریک بکشد درمان را با مشورت پزشک آغاز کنید، در غیر این صورت احتمالا باید از شیوه هایی مثل پیوند و کاشت مو استفاده کنید. چنانچه شرایط خرید و استفاده از دوتاستراید در داخل کشور به خوبی فیناستراید فراهم شد با توجه به اثرات بهتر آن همانطور که گفته شد میتوان مصرف فیناستراید را قطع کرد و از دوتاستراید استفاده کرد.

شانه ی لیزری مو : اثربخش، اما گران

در رابطه با راه حل های مبارزه با ریزش موی مردانه اما وسایل لوکس تری هم تولید شده است. شانه ی لیزری مو با نام تجاری HairMax تنها محصولی از این دست است که گواهی تائیدیه ی FDA و CE را در دست دارد. طبق ادعای سازندگان، این دستگاه قادر است با استفاده از اشعه ی لیزر به تحریک پوست سر جهت رویش مجدد و جلوگیری از ریزش مو بپردازد. در بیمارانی که درمانهای دارویی (قرصها) جوابگوی روند مبارزه نبوده اند استفاده از این شانه میتواند اثربخش باشد. طبق ادعای سازنده، نحوه ی استفاده بدین صورت است که هر هفته ۳ الی ۵ بار و هر نوبت حدود ۱۰ الی ۲۰ دقیقه استفاده ی از این شانه میتواند رویش مجدد موهای ترمینال را به همراه داشته باشد. طبق تحقیقات کلینیکی، حدود ۹۰% از افرادی که در مطالعات حضور داشته اند (۳۰ الی ۶۰ سال سن) بعد از یک دوره ی ۶ ماهه افزایش قابل توجهی را در رویش موهای ترمینال در سرشان داشته اند، این تحقیقات نشان میدهد که اثر گذاری این شانه تنها بر روی الگوی ریزش مردانه (نوعی که در مورد آن بحث میکنیم) ثابت شده است. بعد از ۳ ماه استفاده باید اولین اثرات ظاهر شود و بین ۶ تا ۱۲ ماه برای شروع رویش موها زمان لازم است. استفاده از این دستگاه با توجه به رواج کم آن و عدم وجود تحقیقات قابل استناد توصیه نمیشود، ضمن اینکه اثربخشی این دستگاه نیز به مانند داروها و محلول ماینوکسیدیل تنها با استفاده ی مدام العمر تضمین میشود. قیمت این دستگاه در حدود ۵۵۰ دلار در خارج از کشور گزارش میشود، در داخل کشور شرکتی به نام “شرکت تجاری ایرانیان” ظاهرا عمده توزیع کننده ی آن است. تا کنون نمونه ی عینی از استفاده و نتیجه بخشی این محصول در داخل کشور مشاهده نشده است.

شروع کنید
خب، حلا که با انوع درمانهای پدیده ی ریزش موی مردانه آشنا شدید خود شما میتونید بسته به شرایط تصمیم بگیرید، قبل از هر تصمیمی باید با یک پزشک متخصص وارد مشاوره شوید و آزمایشهای لازم در جهت تشخیص دقیق علت ریزش را انجام دهید، در صورتی که دلیل ریزش عوامل DHT بود میتوانید یکی از راه حل های ذکر شده را انتخاب کنید. ناگفته نماند محصولات مختلفی در شبکه های تلوزیونی، مجلات و اینترنت هر روزه به عنوان درمان معجزه آسای ریزش مو مطرح میشوند، اما استفاده از آنها هرگز نتیجه بخش نبوده، و یا وارضی را در پی داشته که مورد تایید مراکز هم پزشکی قرار نگرفته اند، بنابراین پول و سلامت خود را به خطر نیندازید. فراموش نکنید که شروع به موقع درمان مهمترین عامل موفقیت آن است.