gtm396
داره كولاك مي‌كنه!
پست: 379
عضو شده در: 15 آذر 1387
امتياز: 4613
|
|
عنوان: احيا» آداب و رسوم گذشتگان يکي از |
  
|
|
احيا» آداب و رسوم گذشتگان يکي از مولفه هاي اصلي وحدت ملي و فرهنگي است
يلداي آذري ها
در ادوار مختلف ، ارزش هاي تمدن نظير ، تعليم و تربيت ، دانش ، هنر , آزادي و آداب و رسوم به وسيله اقوام مختلف به وجود آمده ، تمدن ها صعود کرده و سقوط مي کنند ، ريشه يافته و راه انحطاط مي پيمايند و پس از اينکه راه نيستي را طي کردند تنها چيزي که از خود باقي مي گذارند ميراث فرهنگي و انساني است .
بايد به سير آفاق و انفاس پرداخت تا با شناسايي خصوصيات قومي متمايز ، ابزار و ادوات گوناگون ، قوانين و رسوم متنوع ، زبان و معتقدات متفاوت جوامع مختلف انساني ، نهادها و بنيادهاي خانواده بزرگ انساني را عميق تر و دقيق تر شناخت .
گذشته اقوام ، راوي تلاش آدمي در قلمرو فرهنگ و زندگي است . احيا» آداب و رسوم گذشتگان يکي از مولفه هاي اصلي هويت ، وحدت ملي و فرهنگي است . اما به مرور زمان ، بيشتر رسوم به تديج يا کلا به دست فراموشي سپرده شده ، اما شماري چنان با نام و مسرت بخشند که نه تنها به بوته فراموشي سپرده نمي شوند بلکه طي ساليان متمادي با انجام آنها بر تاثير آنها نيز افزوده شده و به دست تاريخ نگاران و تاريخ نويسان به اذهان نسل هاي آينده منتقل مي شوند .
از جمله مراسمي که آهنگي دراز دارد و به رسم ، بدين غايت به جاي آورده شده و بايد در دوره هاي مانده نيز بر پايداري آن اصرار داشت ، مراسم شب اول دي ماه که به شب يلدا معروف شده است .
در چنين شبي مردم هر منطقه به جشن و سرور پرداخته ، انار , سيب , آجيل صرف مي کنند و بر اين باور هستند که خوردن هندوانه از واجبات و خوش يمن است .
مراسم شب يلدا در شهرهاي مختلف اروميه به روش زير برگزار مي شود :
اروميه :
مردم اروميه در شب يلدا با برپايي مراسم جشن به شادي پرداخته و خوردن هندوانه را از واجبات مي دانند . زيرا معتقد هستند که خوردن هندوانه تندرستي را ، طي مدت يک سال به همراه دارد . همچنين بايد يادآور شد که اين مراسم در منزل بزرگ خاندان و در منازل اجدادي برگزار مي شود .
مردم اروميه چند روز به شب چله مانده ، بساط کرسي را برپا مي کردند که عبارت بود از لحاف بزرگ کرسي ، لحاف کوچک به اندازه روي کرسي و يک لحاف معمولي ، پارچه چهار لا براي زير کرسي ، مجمع مسي ، (سيني ) منقل آهني ، يک ارسي يا کفگيرک ، رختخواب پيچ براي روي لحاف کرسي ، پارچه خوشرنگ گلدار براي روي کرسي ، چهار تشک و معمولا چهار متکا يا مخده بزرگ که در هر پايه اي بگذارند و به آن تکيه بدهند . براي گرم کردن کرسي نيز ، از خاکه يا زغال و يا کندالا استفاده مي کردند .
در دراز ترين شب ، تا نيمه هاي شب ، شب نشيني مي کردند و معمولا هندوانه ، انگورآويز (ملاخ) ، گردو ، بادام ، تخمه ، سوجوق ، حلواي گردو يا هويج روي کرسي مي گذارند و معمولا بزرگ ترها لطايف شيرين و خاطرات گذشته را براي اهل خانه نقل مي کنند .
معمولا غروب همان شب از خانه داماد به خانه عروس که هنوز به خانه داماد نرفته (چله پائي) يعني تحفه چله از همان خوراکي ها به اضافه طاقه پارچه و غيره مي فرستند و مادران به دخترانشان هم که به خانه شوهر رفته اند تا چند سال چله پائي مي فرستند .
در اغلب شهرها و روستاهاي آذربايجان غربي بين مسلمانان و مسحيان جشن خاصي به نام خدير نبي برپا مي کنند که زمان برگزاري آن بين دو چله زمستان بوده و موضوع آن اميد به آينده بهتر است . با اين تفاوت که چله مسيحيان ده روز زودتر از چله مسلمانان آغاز و ده روز زودتر تمام مي شود به اين ترتيب که 20 آذر ماه چله ارامنه شروع مي شود .
تکاب :
مردم شهرستان تکاب در چنين شبي جشن مي گيرند و بر اين عقيده پايبند هستند که با خوردن هندوانه گرماي تابستان آنها را اذيت نخواهد کرد و در اين شب نبايد کسي به سفر برود . چون تا سال آينده در سفر خواهد بود .
مردم تکاب در شب يلدا گندم برشته روي بام خانه مي ريزند تا سالي پربرکت پيش رو داشته باشند .
زنان و دختران دست هايشان را حنا بسته و شب زنده داري مي کنند و در اين شب آش کشک که مقداري نيز نخود و سبزي به آن افزوده و صرف مي کنند . جوانان و کساني که نامزد داشتند روي بام خانه آنها رفته و شترکهائي را که با پارچه هاي قيمتي تزئين کرده بودند به نخي بسته و از خانه پائين مي انداختند . اهل خانه که با اين رسم آشنا هستند در خورجين که روي شترک مي باشد خوردني ريخته و مي گفتند :"چک يوخاري" ، " آللاه مطلبي وي وئرسين" يعني :" بکش بلا ، خدا مطلبت را برآورده سازد" ، سپس بالاي بام ديگري مي روند و شترکها را از سقف پايين مي اندازند و به عنوان شيرين زباني مثل هايي به زبان مي آورند . اگر جوابي که دادند درست بود خوشحال مي شوند و گرنه مقداري خوراکي در خورجينکها مي ريزند و مي گويند :" گئد آلاه ساخلاسين" ، يعني :"برو خدا نگهدارت" .
خوي :
مردم شهرستان خوي در اين شب به ياد ماندني ، پشمک و حلوا تهيه مي کنند در سيني چله پشمک ، حلوا ، هندوانه و خربزه قرار مي دهند ، شام هم چلو مرغ يا قرمه سبزي درست مي کنند و پس از صرف شام ، پدر خانواده شروع به تقسيم خوردني ها مي کند . براي دختراني که نامزد دارند از سوي نامزدشان خوانچه اي که در آن دوازده بشقاب خوردني چون پشمک ، ملاخ ، انگور نيمه خشک ، هندوانه و انار مي فرستند . هر کسي به اندازه توانايي خود خلعتي تهيه مي کند و در خوانچه مي گذارد .
طرز چيدن بشقاب ها در خوانچه چنين است : دورا دور بشقاب ها ، شيريني اولوان زنجبيلي ، نان برنجي ، باقلوا ، حلوا ، نان شيريني يا شکري و در وسط هم بقچه خلعت که معمولا پارچه پيراهني عروس و طلاجات است ، مي گذارند . در دو طرف بقچه هندوانه و خربزه مي گذارند و روي آنها را ملافه اي مي کشند و به خانه عروس مي فرستند . پدر و مادر دختر با احترام زياد خوانچه را در اتاق پذيرايي مي گذارند و بعد مادر عروس ، دوستان و آشنايان خوانچه را مي بينند و شادي مي کنند و خوردني ها را مي خورند.
به نقل از سایت خبری آفرينش |
|
]
